روزنامه واشنگتن پست در گزارشی به قلم آلیسون کارنگی به بررسی پیامدهای احتمالی پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی پرداخته است.

به گزارش واحد مرکزی خبر به نقل از گزارش پایگاه اینترنتی این روزنامه آمریکایی، سازمان تجارت جهانی یک سازمان بین المللی است که تجارت بین کشورها را کنترل می کند و درحالی که بیشتر کشورهای جهان عضو این سازمان هستند، در میان کشورهای غیرعضو، ایران دارای بزرگترین اقتصاد است. 

ایران نخستین بار در سال 1996 درخواست عضویت در سازمان تجارت جهانی را مطرح کرد اما مخالفت آمریکا مانع پیوستن ایران به این موسسه بین المللی شد. ایران بازهم درخواست خود را تکرار کرد تا اینکه در سال 2005 آمریکا به خاطر تمایلش به ادامه یافتن مذاکرات هسته ای با ایران اجازه داد این روند به پیش رود. اکنون که ایران و جامعه بین المللی به توافق هسته ای دست یافته اند، این کشور قصد دارد پس از لغو تحریم هایش به سازمان تجارت جهانی بپیوندند. 

نویسنده در ادامه به بررسی آثار این عضویت بر اوضاع ایران پرداخته است. عضویت در سازمان تجارت جهانی، مستلزم ایجاد تغییرات بزرگ است. ایران باید تعرفه های گمرکی را کاهش دهد و اقتصاد خود را بازسازی کند. به هرحال دولت ایران عضویت در سازمان تجارت جهانی را یکی از اولویت های خود اعلام و تاکید کرده است قصد دارد به منظور ارتقای سطح زندگی و افزایش میزان اشتغال، اقتصاد خود را گسترش دهد. 

پیوستن به سازمان تجارت جهانی با کاهش تعرفه های بسیاری از کالاها به این روند کمک می کند، اقدامی که منسوجات و کالاهای تولیدی را در بازارهای جهانی رقابت پذیرتر می کند و صادرات آنها را افزایش می دهد. علاوه بر آن که این روند پیشرفت مهندسی مکانیک، تولید و دیگر بخش ها را تسهیل می کند و بر سرعت سرمایه گذاری بین المللی در بخش انرژی ایران که به شدت نیازمند سرمایه و نوسازی است، می افزاید. 
افزایش تجارت می تواند با ایجاد اشتغال به تقویت طبقه متوسط جامعه ایران کمک کند و احتمالا عضویت این کشور در دیگر توافق های تجاری را به منظور کسب منافع اقتصادی بیشتر سرعت بخشد. 
به هرحال با وجود آن که عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی احتمالا برای این کشور منافع اقتصادی زیادی به دنبال خواهد داشت اما تحولات دشوار خواهد بود. علاوه بر آنکه روند بازسازی اقتصادی آسان نخواهد بود، این احتمال همواره وجود دارد که ایران پس از عضویت در سازمان تجارت جهانی، تحت پیگرد قانونی قرار گیرد. این مسئله مشکل ساز خواهد بود، زیرا احتمالا ایران منابع کافی برای مقابله با چنین شکایت هایی را در اختیار نخواهد داشت.  
سوال دیگری که مطرح است این که عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی چه تاثیری بر توانایی آمریکا در زمینه محدود کردن تجارت با این کشور خواهد داشت؟ 
در کل این سازمان به اعضایش اجازه نمی دهد با برخی از شرکای تجاری خود با تبعیض برخورد کنند. از این رو زمانی که ایران به این نهاد بین المللی بپیوندد، آمریکا اگر بخواهد تجارت با کشور را به طور خاص محدود کند، ناقض قوانین شناخته خواهد شد. درحالی که مشخص نیست آیا براساس استثناهای امنیت ملیِ سازمان تجارت جهانی اجازه اعمال تحریم های اقتصادی و مالی داده می شود یا نه به هرحال چنین اقداماتی با ماهیت اصلی این سازمان مغایر است و در نتیجه به ندرت انجام می شود.
حال این پرسش مطرح است که اگر آمریکا بخواهد قوانین سازمان تجارت جهانی را زیر پا بگذارد و تجارت با ایران را محدود کند، چه روی خواهد داد؟  

در چنین صورتی ایران می تواند در دادگاه سازمان تجارت جهانی برضد آمریکا طرح شکایت کند. اگر دادگاه آمریکا را مقصر بشناسد، براساس قانون با آن برخورد خواهد شد. آمریکا یا مجبور خواهد شد به ایران غرامت بپردازد یا ایران اجازه خواهد یافت با اعمال محدودیت در صدد تلافی برآید. اگر آمریکا به این حکم تن ندهد، به اعتبار خود به عنوان کشوری که از قوانین سازمان تبعیت می کند، لطمه وارد خواهد کرد و دیگر کشورها تمایل کمتری به تجارت با آن در آینده نشان خواهند داد. 

پرسش دیگر این است که آیا آمریکا به جز محدود کردن تجارت، گزینه دیگری برای مجازات کردن ایران در اختیار دارد؟ بله. در حقیقت آمریکا برای مجازات دیگر کشورهایی که تازه به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمده اند، از ابزار دیگری استفاده کرده است. به عنوان مثال بعد از عضویت چین در این سازمان، کنگره آمریکا به طور خاص کمیسیون چین را تاسیس کرد تا اقدامات این کشور را از لحاظ نقض حقوق بشر تحت نظر قرار دهد و به اعمال فشار برضد آن بپردازد. در اقدامی مشابه کنگره به منظور تحت فشار گذاشتن روسیه اقداماتی در زمینه ایجاد محدودیت صدور روادید و مسدود کردن دارایی های افراد تصویب کرد. 

البته در صورت پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی، آمریکا دیگر نمی تواند برای اعمال فشار بر ایران از ابزار تجاری استفاده کند و برخی شواهد از آن حکایت دارند که گزینه های جایگزین هم از کارآیی کمتری برخوردار خواهند بود. با این وجود درک این نکته حایز اهمیت است که تعهد آمریکا به استفاده نکردن از سیاست های تجاری برضد ایران می تواند از لحاظ اقتصادی به نفع آمریکا تمام شود. از طرف دیگر بادهای موافق اقتصادی که عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی به وزیدن آنها منجر خواهد شد، از برخی فشارهای سیاسی بر سران کنونی ایران خواهد کاست، افزایش تعامل با غرب می تواند در نهایت به تسریع نوسازی و گسترش آزادی سیاسی در ایران بینجامد. 

در نبود چنین تعهدی ایران نمی تواند به آمریکا و دیگر کشورهای غربی اعتماد کند. 

52308

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 471196

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
2 + 2 =