تقویت درآمد مالیاتی دولت،گام اصلی اصلاح نظام اقتصادی /راه حل خروج از رکود از نگاه نماینده مجلس چیست؟

مریم یعقوبی

تاب آوری اقتصاد و رابطه آن با برنامه ششم توسعه آن هم در آستانه لغو عملی تحریم ها از عمده ترین محورهای مورد توجه محمدرضا پورابراهیمی، نماینده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و عضو شورای پول و اعتبار و شورای عالی بورس است.

وی در گفت و گو با ما از رویکردهایی که باید در برنامه ششم توسعه حتما به آن توجه شود گفت و رابطه این رویکردها را با تولید ثروت، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و افزایش تاب آوری اقتصاد ایران تشریح کرد.

محمدرضا پورابراهیمی در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت: «رکود و رونق در تمام اقتصادهای جهان اتفاق خیلی عجیبی نیست و تقریبا همه کشورها چنین تجربه ای داشته اند بنا بر این گرفتاری فعلی اقتصاد ایران به رکود مقوله پایان ناپذیری نیست و می توانیم از آن خارج شویم. تمام تلاش ها معطوف بر این است که این خروج در سریع ترین زمان و با کمترین هزینه ممکن اتفاق بیفتد». 

عضو شورای پول واعتبار اضافه کرد: « گرفتار شدن در رکود اصلا نباید مانع تدوین برنامه های توسعه ای در مقیاس های مختلف از جمله برنامه ششم یا اسنادی مانند سند توسعه صنعتی و.... شود. ظرفیت های واقعی اقتصاد ایران بسیار بیشتر از آن است که دچار این خطای راهبردی شویم و تلاش برای تدوین برنامه ها و رویکردها را مخصوصا باتوجه یه شرایط خطیری که در ان قرار گرفته ایم، بی فایده بدانیم یا رها کنیم».

وی افزود: «همزمانی این رکود با لغو عملی تحریم ها در آینده نزدیک نه تنها به خروج سریع تر و کم هزینه تر از این شرایط به ما کمک می کند بلکه اگر با این دو موضوع یعنی هم رکود و هم لغو تحریم ها به صورت برنامه ریزی شده، دقیق و هوشمندانه برخورد کنیم قطعا می تواند به آسیب شناسی نقاط ضعف اقتصاد کشور کمک کند و ظرفیت های بالقوه ما را بیشتر نمایان کند».

عضو شورای عالی بورس با ابراز نگرانی از تأخیر در ارائه لایحه برنامه ششم به مجلس گفت: « مجلس الان نگران است که دولت نتواند لایحه برنامه ششم را در زمانی ارائه کند که بتوانیم آن را بررسی کنیم. قرار بود لایحه برنامه در تابستان به مجلس ارائه شود ولی هنوز این اتفاق نیفتاده است. بررسی لایحه برنامه بسیار از لایحه بودجه سنگین تر است چرا که شاید با حذف بخشی از تبصره های بودجه کمی سبک تر بشود و روند رسیدگی به آن سرعت بیشتری پیدا کند ولی در مورد برنامه باید تمام ارکان، بخش ها و مواد و بندهای آن  به دقت بررسی شود و قطعا این روند بسیار زمان بر خواهد بود. در حال حاضر که به نیمه مهر ماه نزدیک می شویم هنوز لایحه برنامه به مجلس نیامده است و اگر این تأخیر بیشتر شود قطعا با زمان ارائه لایحه بودجه سال 95 در نیمه آذر ماه، تداخل پیدا می کند».

پورابراهیمی درباره احتمال تأخیر در ارائه لایحه برنامه ششم هم به یک گمانه زنی اشاره کرد و گفت: « علت این تأخیر هم برای مجلس چندان روشن نیست و برخی گمانه زنی ها مبنی بر این است که دولت منتظر تشکیل مجلس جدید است چرا که احتمال می دهد آن مجلس از نظر فکری و سیاسی به دولت نزدیک تر خواهد بود بنا بر این ترجیح می دهد برنامه ششم در این مجلس بررسی و تصویب نشود. اگر این گمانه درست باشد، کشور برای یک سال با خلأ برنامه مواجه خواهد شد که البته قطعا اتفاق خوبی نخواهد بود به همین خاطر دولت باید هرچه سریعتر لایحه برنامه ششم را به مجلس ارائه کند».

به گفته عضو کمیسیون اقتصادی مجلس « یکی از مواردی که برنامه ششم را از حساسیت ویژه ای برخوردار کرده این است که این برنامه، اولین برنامه ای است که برای دوران پس از لغو تحریم ها تدوین می شود بنا بر این باید ظرافت ها و وسواس های خاصی در آن رعایت شود. یکی از این ظرائف، درنظر گرفتن احتمالات مختلف است حتی این احتمال که ممکن است اجرای توافق و لغو عملی تحریم ها توسط کشورهای طرف توافق گرفتار بدقولی ها یا اختلالاتی شود».

وی افزود: « با وجود همه این احتیاط ها و دقت نظرها بدون شک می توانیم چند اتفاق بزرگ را با اجرای برنامه ششم توسعه در کشور رقم بزنیم؛ یکی از این اتفاقات حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان است. بر اساس بند دوم سیاست های اقتصاد مقاومتی، تقویت اقتصاد دانش بنیان یکی از مواردی است که باید توجه ویژه ای به آن شود. این حرکت می تواند تحولی ساختاری در اقتصاد ایران ایجاد کند و هیچ ارتباطی هم به لغو یا ادامه تحریم ها ندارد».

نماینده مردم کرمان در مجلس گفت: « یکی از واقعیت های تلخ در کشور ما این است که ما رتبه اول تولید دانش را در منطقه در اختیار داریم ولی رتبه ما در تولید ثروت از دانش در میان کشورهای منطقه اصلا قابل دفاع نیست و هیچ تناسبی با رتبه نخست ما در تولید علم ندارد».

وی حلقه مفقوده را در این میان «تجاری سازی» دانش دانست و گفت: « ما با وجود پیشتازی در تولید دانش به این خاطر که نمی توانیم این دانش را به ورطه تجاری سازی برسانیم طبیعتا امکان خلق ثروت هم از این دانش نداریم. ما رتبه های تک رقمی و برتر را نانو تکنولوژی، هوافضا و... را در اختیار خود داریم و اگر بتوانیم این دانش را به مرحله تجاری سازی برسانیم قطعا ثروت های فراوانی از این محل عاید کشور می شود. شرط این موفقیت، توجه ویژه برنامه ششم به مقوله اقتصاد دانش بنیان و تعریف روش های حمایتی ویژه از شرکت های دانش بنیان است».

این نماینده مجلس ادامه داد: «یکی دیگر از رویکردهای بسیار مهم دیگر در برنامه ششم، جایگزینی درآمدهای مالیاتی با درآمدهای نفتی است. خوشبختانه دولت یازدهم توانسته است در این باره به موفقیت های بزرگی دست پیدا کند و برای اولین بار در تاریخ قبل و بعد از انقلاب اسلامی، سهم درآمدهای نفتی در بودجه به کمتر از 40 درصد رسیده است. ادامه این رویکرد قطعا می تواند منشأ اتفاقات بزرگی در اقتصاد ایران باشد و بسیاری از مشکلات ساختاری را در اقتصاد کشور به تدریج حل کند».

پورابراهیمی در مورد نسبت مطلوب درآمدهای مالیاتی در اقتصاد ایران گفت: « بررسی های ما نشان می دهد نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشورهای در حال توسعه حدود 20 درصد است یعنی یک پنجم از ارزش افزوده ایجاد شده در اقتصاد این کشورها از محل مالیات حاصل می شود. اگر بخواهیم در ایران به این نسبت برسیم باید درامدهای حاصل از مالیات به حدود 190 هزار میلیارد تومان در سال برسد. این در حالی است که در بودجه سال 94 بالاترین رقم برای درآمدهای مالیاتی به قیمتجاری درنظر گرفته شده که حدود 74 هزار میلیارد تومان است. به عبارت دیگر حتی در صورت تحقق این مقدار درامد از محل مالیات ما همچنان حدود 115 هزار میلیارد تومان با نسبتی که می تواند رهایی بودجه و اقتصاد از درآمدهای نفتی باشد، فاصله داریم».

وی در پایان تأکید کرد: « مجموعه این رویکردها و اقدامات در برنامه ششم در واقع همان تدوین برنامه بر اساس راهبرد «تاب آوری» اقتصاد است که طی سال های اخیر مورد توجه اکثر کشورهای جهان قرار گرفته است. تاب اوری اقتصاد در واقع همان رویکردی است که در ایران از ان به اقاصاد مقاومتی تعبیر می کنیم. هدف از این راهبرد در جهان مقاوم سازی اقتصاد در برابر عوامل تأثیرگذار غیرقابل پیش بینی مانند عوامل طبیعی، جنگ ها و تحریم ها است. به همین خاطر تلاش برای اطلاع از تجارب دیگر کشورها و کارشناسان بین المللی برای تدوین و اجرای بهتر راهبر تاب آوری اقتصادی یکی از اقدامات ضروری است که می توان در قالب برگزاری نشست های مشترک و همایش عای بین المللی به آن دست یافت».

22339