صباح زنگنه در گفتگو با خبرآنلاین ابعاد و زوایای فاجعه منا را بررسی کرده و معتقد است باید از اقدامات احساسی و توهین های نژادی به بهانه بی کفایتی سعودی ها در اداره امور اجتناب شود.

محمد اکبری - یک ماجرای تلخ و دردناک دیگر در عربستان که موجبات غم و اندوه جامعه بزرگ اسلامی و از جمله ملت ایران را فراهم کرد. پس از ماجرای سقوط جرثقیل در مسجد الحرام و حالا در منا حدود ۲ هزار نفر کشته شدند. حادثه ای دردناک که سب شد رهبران سیاسی و مذهبی دنیا یکی پس از دیگری ضمن ابراز تاسف از وقوع این فاجعه با بازماندگان همدردی  کنند. چرایی و چگونگی پیش آمدن این رویداد تلخ و دردناک بعد از وقوع، به اصلی ترین روند تبدیل شد و تحلیلگران مختلف سعی داشتند این ماجرا را از زوایای مختلف تحلیل و تبیین کنند. صباح زنگنه کارشناس مسائل اعراب در گفتگو با خبرآنلاین معتقد است بهترین راه اعزام هیئتی مستقل و حقیقت یاب به عربستان است که با کنار هم گذاشتن شواهد به یک جمع بندی در باره ابعاد گونانگون این فاجعه بپردازد. در ادامه مشروح گفتگوی خبرآنلاین با این کارشناس مسائل خاورمیانه را می خوانید.

برخی از تحلیل ها در خصوص فاجعه منا از شکل گیری نوعی توطئه داخلی خبر می دهد که احتمالا محمد بن سلمان علیه محمد بن نایف انجام داده است. چقدر می توان این تئوری را محتمل دانست؟

صباح زنگنه

در فضای مبهم سعودی همه گونه احتمالات داده می شود. برای اینکه هیچ علائم و خبری از داخل خاندان به بیرون درز نمی کند فلذا ارزیابی ها بیشتر بر مبنای  ظاهر امر می چرخد. اما به هر حال با توجه رصد و ارزیابی شرایط سیاسی این احتمال نمی تواند دور از ذهن باشد. چرا که در حال حاضر محمد بن نایف وزیر کشور و مسئول امور حج است، از سوی دیگر شوق و ذوق محمد بن سلمان برای تصدی کل امور حکومت هم محسوس است و هیچ پنهان نیست. بنابراین اگر محمد بن نایف در اداره امور حج دچار مشکل شود طبعا به نفع محمد بن سلمان خواهد شد. حال اینکه تا چه حد این احتمال وجود دارد که محمد بن سلمان در چهره جانشین ولیعهد اول در این حادثه نقش ایفا کرده باید منتظر علایم و شوهد بیشتری باشیم. 

سوالی که اینجا پیش می آید این است که اگر محمد بن سلمان چنین کاری انجام داده باشد این موضوع به ضرر پدر و در نهایت خودش هم خواهد بود. چرا که به هر حال در مجامع بین المللی پادشاه عربستان را مسئول این نارسایی می دانند نه وزیر کشور و مسئول امور حج.

بله این تاثیر را خواهد داشت ولی در یک پروسه و روند سریع السیر این اتفاقات می تواند آثار سوء مختصری به همراه داشته باشد و در نهایت می تواند فضا به سمت قدرت گیری محمد بن سلمان و تضعیف محمد بن نایف میل پیدا کند.

در برخی اخبار و تحلیل ها داشتیم که حرکت برخی مقامات سلطنتی با خودرو برای سنگ زدن و بستن مسیر از سوی نیروی پلیس باعث شده این فاجعه رخ دهد. این احتمال تا چه اندازه قابل استناد است؟

ما در عصری به سر می بریم که امکان زندانی کردن یک اطلاع، خبر و حادثه بسیار پایین و نزدیک به صفر است. با وجود صدها هزار دوربین، موبایل و با وجود دهها و صدها رسانه مختلف و همچنین با وجود هزاران دوربین دولتی که بر کل مراسم  اشراف دارد و همه امور کنترل می شود امکان پنهان کردن این حادثه و دخالت نزدیک صفر است. فیلم هایی در فضای مجازی پخش شده و عکس هایی نشان داده شده اما اینکه چه کسی در آن منطقه حضور داشته، سوالات زیادی مطرح است. اینکه چرا مسیرها بسته شده و چرا در یک لحظه معین این میسرها باز شد سوال دیگری است. ورود یک پایگاه نیروهای نظامی در انتهای یکی از این بزرگراه ها و خیابان ها و مسدود نمودن مسیر آن طرف یا عدم جهت گیری و هدایت درست سیل جمعیت در یک مسیر واحد همه سوالاتی است که بی پاسخ هستند. ضمن اینکه این نکته هم باید مورد توجه قرار گیرد که در روز اول صرفا یکی از جمرات سنگ زده می شود و کار نسبت به روز دوم و سوم که جمعیت باید بین سه جمره رفت و آمد داشته باشند بسیار ساده تر است. در روز اول جمعیت یک مسیر مستقیم را می روند، سنگ زده می شود و در نهایت از انتهای همان مسیر هم خارج می شوند. حال اینکه در چنین مسیر مستقیم و مشخصی چنین فاجعه ای رخ داده سوال دیگری است که باید پاسخ داده شود. 

با وجود این همه سوال و ابهام برای یافتن حقیقت چه باید کرد؟

من فکر می کنم باید همه اسناد را جمع آوری کرد و بر همین مبنا باید یک هیئت حقیقت یاب مستقل هم در محل حضور داشته باشد و با کنار هم گذاشتن اسناد و شواهد نظر کارشناسی را در این رابطه صادر نماید.

اما ما شاهدیم حتی به هیئت های پزشکی هم اجازه دسترسی به بیماران داده نمی شود، چطور در چنین فضایی می توانیم در انتظار ارسال هیئت حقیقت یاب مستقل به عربستان باشیم؟ به نظر شما ایران باید اقدام مجزایی انجام دهد یا با همراهی کشورهای مسلمان راهکاری را اتخاذ نماید؟

بی شک با همکاری و هماهنگی با سایر کشورهای اسلامی چه کشورهایی که برای آنها حیثیت اسلام و جهان اسلام مطرح باشد و چه آنهایی که برخی از شهروندانشان در این حادثه آسیب دیده و کشته و جان باخته اند باید همکاری و با سازمان های بین المللی هم باید همراهی کرد. دبیر کل سازمان ملل هم نسبت به این حادثه اظهار تاسف کرد. در نتیجه حتما باید اقدام جمعی صورت گیرد. روی دادن این اتفاق  آنهم روز عید قربان که روز عزیزی است که باید شاهد شادی ملت باشیم این امر ساده ای نیست. بنابراین فضای عمومی مناسبی برای اعمال فشار برای بازرسی و بررسی حادثه توسط هیئت مستقل ایجاد شده است و طبعا همکاری دولت سعودی برای این پیگیری لازم خواهد بود. 

به نظر شما این حادثه تاثیری بر معادلات سیاسی داخلی عربستان هم خواهد گذاشت؟

طبعا تکرار این حوادث انعکاس منفی زیادی در ذهن شهروندان سعودی خواهد گذاشت. همچنین در بین اعضای خاندان سلطنتی سعودی هم پرسش هایی را طرح خواهد کرد. در سالهای گذشته هم چنین اتفاقاتی رخ داد ولی نه با این حجم و نه با این تکرار شوندگی و نه با این فاصله کوتاه. نچختگی، نارسایی و همچنین مشغولیت های دیگری که مقامات سعودی پیدا کردند باعث شده از اهتمام آنها به حج و مدیریت این پدیده عظیم کاسته شود. باید دید برخورد حکومت سعودی با این پدیده چگونه خواهد بود تا در ادامه ببینیم تاثیراتش بر معادلات قدرت در این کشور به چه صورت خواهد بود.

پس از وقوع این حادثه فضای ضد عربی پررنگی هم در داخل کشور شکل گرفته است. مردم در شبکه های اجتماعی و ارتباطی متون رادیکال و ضد عربی فراوانی به اشتراک می گذارند. مقابل سفارت عربستان در تهران تجهیزات دفاعی و امنیتی شدیدی نصب می گردد.این فضای ضد عربی در جامعه ایرانی را معقول می دانید؟

عده ای از هر حادثه ای ممکن است سو استفاده کنند و به جای تمرکز بر روی علت حادثه و رسیدگی به مصدومان و اجساد جان باختگان به فضاهای دیگری وارد شوند. فضاهایی که کمک کننده نیست و برخی از آن فضاها و شعارها و اقدامات، ممکن است از عدل و انصاف خارج شود. اینکه همه اعراب را  یک کاسه ببینیم و آنها را موجودات منفی تلقی کنیم و نوعی  نگاه نژادپرستانه در رفتارهایمان بروز دهیم، طبعا شایسته ملت فرهیخته ایران نیست، مضاف براینکه برخی از هموطنان ما عرب هستند. اگر دولتی مرتکب اشتباه شده این اشتباه نباید بر ملت آن کشور تعمیم داده شود چه برسد به اینکه به کل اعراب . عرب های عراق فداکاری ها و همراهی و مهمان نوازی های فراوانی در ایام اربعین حسینی از خود نشان داده اند. عرب های بحرین و لبنان و حتی خود مردم سعودی مردم مثبت و همراهی هستند و نباید اشتباهات دولت را به ملت ها یا نژادها تعمیم دهیم. این اقدام انحرافی و اشتباه است که باید با آن برخورد مناسبی صورت گیرد. 

49308

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 461294

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 8 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 4
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۱۲:۵۳ - ۱۳۹۴/۰۷/۰۴
    23 1
    به کی داری میگی؟ما هیچیمون خوب نیست.هیچچی
    • بی نام A1 ۰۳:۳۵ - ۱۳۹۴/۰۷/۰۵
      0 1
      اعراب هم وطن روی چشم جا دارن .ولی فجایع عراقی هارو. هرگز نمیتونم فراموش کنم .
  • سلمان خان IR ۲۱:۰۵ - ۱۳۹۴/۰۷/۰۴
    1 1
    اقای زنگنه دولت عربستان مقصر وبی کفایت که نمیتواند امنیت حجاج را تامین کند ماچرا شهروندان کشورمان ربه کشوری ناامن میفرستیم؟ما که میدانیم انجا امنیت نیست حالا به هر دلیلی چه اصرار به اعزام شهروندان کشور به کام مرگ داریم پس ایران هم مقصراست
  • بی نام A1 ۰۴:۰۴ - ۱۳۹۴/۰۷/۰۵
    1 2
    یعنی چی؟مردمو بردن اونجا کشتن با چه وضعی اون جنازه ها رو بردن و حالا هم نمیزارن که کسی به زخمیا و جنازه ها نزدیک شه اینهمه مماشات با عربستان برای چیه یعنی ما اینقدر بیغیرت هستیم که این همه بلا سرمون بیارن و هیچ کاری نکنیم؟دیگه بدتر از ین؟ چی میخاد بشه خدا چی به سر عزت و شرف ایران و ایرانی اومده که این ملخ خورها به خودشون اجازه میدن باهامون اینکارارو بکنن بر باعث و بانی خوار شدن ایران و ایرانی لعنت