رئیس خانه مداحان: حدادیان و ارضی با ما مشورت نمی کنند/ چرا تلویزیون اول سراغ هلالی می رود؟

زینب صفری:  وقتی سخن از آسیب شناسی کار مداحان به میان آمد معترض شد که مگر همه مسائل کشور حل شده و حالا مسئله ما مداحی است؟ او البته ترجیح داد پاسخ بعضی سوالات را هم ندهد. آنجا که از او درباره کف و سقف دریافت های مداحان پرسیدم و یا از وظایف شورای "ستایشگری" مداحان سوال کردم گفت که قرار نیست همه چیز را بگوید.

با این حال اما سخنانش آنقدر نکته شنیدنی داشت که بشود از کنار آن چند سوال پاسخ نداده گذشت. او از مداحی هایش برای شخصیت های مختلف سیاسی از آیت الله مهدوی کنی گرفته تا میرحسین موسوی و محتشمی پورگفت.  از اینکه مداح مراسم ختم مادر احمدی نژاد نیز بوده است. طاهری از گفت و گویش با "محمود کریمی" بعد از  تیراندازی معروف حرف زد و گفت که تیراندازی کار کریمی نبوده و نوجوان همراه او دست به اسلحه شده است. رییس خانه مداحان البته دل پری هم از مداحان جوان با سبک های جدید مداحی داشت. از کسانی که قلاده به گردن می اندازند وبه لطف صدا و سیما معروف شده اند در حالی که حتی فرق رباعی و دوبیتی را هم نمی دانند.

طاهری درباره ورود مداحان به سیاست هم حرف های زیادی داشت. او اگرچه خودش در انتخابات مجلس پنجم به صورت مستقل کاندیدای انتخابات بوده است اما می گوید نمی خواهد درباره لیست انتخاباتی مورد نظر سعید حدادیان سخنی بگوید. به گفته طاهری "در اینباره دو نفر یعنی منصور ارضی و سعید حدادیان تصمیم می‌گیرند و خودشان هم باید جوابگو باشند". آنطور که طاهری می گوید منظور سعید حدادیان از ارائه لیست انتخاباتی برای انتخابات مجلس، لیستی از مداحان نبوده است بلکه چیزی شبیه به لیست مسجد ارک در انتخابات مجلس نهم مورد نظر او بوده است.

گفت و گوی مبسوط خبرآنلاین با محسن طاهری را در ادامه می خوانید:

آقای طاهری! میخواهم درباره مداحی و مسائل پیرامون آن صریح صحبت کنیم. به همین خاطر برای شروع از آسیب‌هایی که در حال حاضر مداحی دچار آن است شروع کنیم. شاید نقطه مناسبی باشد...

چرا ابتدای مصاحبه، سراغ آسیب‌ها برویم؟ مگر آسیب‌ها فقط در مداحی است؟ قبول دارم شاید در مشاغل دیگر خیلی کارهای بد را داشته باشیم که در محدوده خودشان آسیب بزند یا بدی آن آنقدر نباشد که به اجتماع و به عقاید ما ضربه بزند. اما اینکه بخواهیم برای شروع سراغ آسیب‌ها برویم منصفانه نیست.

البته ذات کار خبری اینطور ایجاب می کند که آسیب ها را بیشتر ببینیم...

باید بگویم کار مداحی ستایش‌گری از خاندان وحی و نبوت است. با این حال دو نوع مداحی وجود دارد. یکی  مداحی‌ای که به‌عنوان شغل انتخاب شده. بعضی از دوستان همکار ما در واقع شغل‌شان مداحی است. اعتقاد و باورشان هم این است که اگر به‌عنوان شغل به آن نگاه کنیم، با یک دست ده هندوانه بلند نمی‌کنیم و می توانیم سراغ ظرایف و دقایق مهم این کار رفته و از صفر تا صد آن را می آموزیم. این به تعبیر آن دوستان ما خیلی خوب است. اما نوع دیگر شامل آن دسته از مداحانی است که مداحی می‌کنند اما مداح رسمی نیستند. اینها مشاغل دیگری دارند. در نهاد و ارگان دیگری کار می کنند اما در عین حال میتوانند در مراسمی نوحه و قرآن بخوانند. حالا آیا ما به این هم میتوانیم بگوییم مداح یا فقط آن مداح رسمی مداح است؟.

پاسخ شما چیست؟ شما با چه معیاری مداح بودن را تعیین میکنید؟

ببینید یک مداحی سنتی داریم که از آبا و اجداد و گذشتگان که کسوت و جایگاهی در این زمینه داشتند به نسل ما منتقل شده و ما هم به جوان‌ترها منتقل می‌کنیم. اما مداحی بصورت فنی  حتی در جوامع علمی کشور هم مطرح است و در دانشگاه در دو مقطع کاردانی و کارشناسی تدریس می شود. و باید واحدهایی را بگذراند تا بتواند به عنوان مداح فارغ التحصیل شود. آشنایی فرد با زیربنای کار مداحی مهم است.

تیراندازی کار محمود کریمی نبود. من از همان ابتدا در جریان امر قرار گرفتم. برادر نوجوانی که معمولا ایشان را همراهی می کند،اقدام به این کار کرد و کار زشتی هم بود. ما هیچ وقت آن کار را تایید نمی‌کنیم. بسیار کار ناشایستی بود.

این "زیربنا" در کار مداحی شامل چه مواردی است؟

شامل دانستن تاریخ اسلام، فلسفه احکام و سیره اهل بیت می‌شود. همینطور یک مداح، باید کاملا ادبیات فارسی و عرب را بداند. بنابراین عناصرمختلفی باید جمع شود تا یک نفر مداح شود.

اما الان به نظر می رسد هر کسی صدای خوبی داشت و بلندگویی در اختیارش بود مداح می شود.

نه اینطور نیست. همچنان که هر کسی قیچی و سوزن دستش گرفت خیاط نیست. متاسفانه ممکن است این موضوع به واقعیت تبدیل شده باشد اما درست نیست. مگر می‌شود من که هیچ علمی مثلا به این میوه ندارم بتوانم راجع به آن نظر دهم؟.

ساز و کاری وجود دارد که این مداحان را از دسته اول که توضیح دادید جدا کرد؟

بله. ساز و کارش حضور اساتید این فن است.

الان در خانه مداحان شما با نظر این اساتید، اسامی را به عنوان مداح‌های مورد تایید تهیه کردید؟ همینطور کسانی را هم که مداح نمی دانید اما به عنوان مداح فعال هستند معرفی کردید؟

 بله. البته ما به اسامی آن عده دیگری که واقعا مداح نیستند دامن نمی‌زنیم. چون به هر جهت آنها هم  برای اهل بیت فعالیت می‌کنند، بیان‌شان و کلام‌شان، اسم اهل بیت را می‌برند و این بردن نام اهل بیت،حصار و فضای مطهری است که لایمسه الا المطهرون. ما اعتقادمان این است. کسی وارد این حوزه نمی‌شود مگر اینکه پاک باشد و پاکیزه و سالم باشد. به هر جهت این حرف را حتما در عالمی که همه ما اعتقاد داریم که مشیت اشخاص رقم میخورد، زده اند. بنابراین نمی خواهیم اسم اشخاص را بیاوریم.

اما همه می دانیم که به هر حال لغزش های جدی در کار برخی از مداحان دیده می شود. در حال حاضر که هر اتفاقی در شبکه‌های اجتماعی به سرعت منتشر می‌شود آسیب این لغزش ها برای دینداری بیشتر هم شده است.

قبول دارم. اگر چیزی واقعیت داشته باشد خود به خود با آن برخورد می‌شود.

خودبخود؟! می‌خواهم بدانم واقعا ساز و کاری برای نظارت بر کار مداحان در نظر گرفته نشده است؟

ببینید در کل کشور، ارگان‌هایی را داریم که مسول تصمیم گیری‌های کلان مداحی هستند. شامل : "خانه مداحان" ، "کانون مداحان"(این کانون زیرمجموعه سازمان تبلیغات اسلامی است)، "بنیاد دعبل خزاعی" (این بنیاد هم زیرمجموعه سازمان تبلیغات اسلامی است)، "شورای هیات‌های مذهبی" استان تهران (این شورا هم زیرمجموعه سازمان تبلیغات اسلامی اداره می شود)، "هیات رزمندگان اسلام"، "جامعه ایمانی مشعر" که در قم مستقر است، و در نهایت "بسیج مداحان". هر کدام از ارگان ها وظایف مشخص و تعریف شده‌ای دارند. ما هر دو هفته یک‌بار با هم جلسه داریم. جلسه خیلی خوبی است و با هم تعامل داریم. در جلسات ما نیم ساعت اول به مرور اخبار و اطلاعاتی می‌گذرد که در سایت ها و روزنامه ها می آید.

چه نوع اخباری را مرور می کنید؟

در همان نیم ساعت اول، اخباری که در حوزه مداحی در کشور وجود دارد بررسی می‌شود، کارهایی که در هفته گذشته انجام شده، جلساتی که بوده، اینها رصد شده و نوشته می‌شود و به آن پرداخته می‌شود. تصمیم گیری که احیانا در خصوص اینها لازم باشد در همین جلسات می‌شود. علاوه بر این هماهنگی هایی انجام می دهیم تا کارهای این مراکز چندگانه مربوط به مداحان موازی کاری محسوب نشود. چون  از لحاظ هزینه ها باید حواسمان باشد. خانه مداحان یک NGO است و جایی نیست که برای آن بودجه بگیریم. خود من 6 سال است مدیرعامل هستم نه یک ریال گرفتم و نه دنبالش هستم. سه روز از وقت من در هفته در آنجا می گذرد.

تشکیلات شما اصلا بودجه دولتی ندارد؟

نه، اصلا بودجه اختصاصی به شکلی که بگوییم ردیف بودجه ای مصوب داشته باشیم وجود ندارد.

پس به چه شکلی تشکیلاتتان را اداره می کنید؟

واقعا تا امروز می‌شود گفت خدایی اداره شدیم. تعداد محدودی از نیروهای ما که کارهای اداری انجام می دهند از شهرداری حقوق می‌گیرند و از آنجا در مجموعه ما مامور به خدمت هستند. کارهای تخصصی و اموری که مربوط به حوزه کاری خود ما است را دو سه نفری انجام میدهیم. نایب رئیس هیات مدیره ما آقای نورصالحی است که از نیروهای بازنشسته بانک و مداح است. بنده به‌عنوان مدیرعامل نزدیک به 6 سال است که  نوکری می‌کنم. اعضای هیات مدیره، تعداد دیگری هم هستند که برای جلسات حاضر می‌شوند.هیات امنایی هم داریم که این هیات مدیره را انتخاب کرده و هر سه سال یک بار دوباره می‌توانند انتخاب کنند تا اعضا جابه‌جا شوند.

در شورایی که گفتید هر دو هفته یک بار تشکیل می شود عموما درباره چه موضوعاتی تصمیم گیری می کنید؟

عنوان آن شورا "ستایش‌گری" است. همانطور که گفتم هر 15 روز تشکل هایی که نام بردم دور هم جمع می شوند؛ هر کدام بر مبنای اساسنامه هایشان وظایف مشخصی دارند.

متاسفانه در فضای مجازی، باب شده که می‌نویسند چهل روز به محرم مانده و ما چله سوگواری برگزار می کنیم! در حالی که چنین چیزی باب نبوده و نیست. ما تا محرم هزار مناسبت دیگر هم داریم. عید قربان، عید غدیر را داریم که مهم‌ترین اعیاد اسلامی ماست. چرا به آن پرداخته نمی‌شود؟ این هم یک مسئله است که مردم ما را به سمت عزاداری سوق می‌دهند که ما دین‌مان دین عزاداری است.

نظارت بر کار مداحان بر عهده این شوراست؟

بله. حتما.

تا الان با مداحان خاطی برخوردی هم صورت گرفته است؟

اگر کسی تخلف خیلی واضح و روشنی داشته باشد به مبادی ذی ربط سپرده می‌شود. قانون باید تکلیف اشخاص را معلوم کند. همچنان که در مجموعه شما اگر خلافی صورت گرفت، راسا خودتان تصمیم نمی‌گیرید که او را کلانتری ببرید یا دست بند به او بزنید یا بخواهید او را محاکمه کنید یا برایش تصمیم بگیرید و رای دهید. ممکن است از مجموعه خود عذرش را بخواهید اما حتی المقدور او را به یک مرجعی که وظیفه اش رسیدگی به این موارد است معرفی می‌کنید که ایشان چنین تخلفی داشته. ما هم چنین تشکیلاتی داریم.

منتها بعضی از این قبیل رسیدگی ها را "بسیج مداحان" انجام می‌دهد که قوه اجرایی دارد. آنها احیانا اگر مداحی اشتباهی مرتکب شود، رسیدگی می کنند.

طی سال های اخیر به خصوص از سبک و محتوای مداحی ها گرفته تا حاشیه های  برخی از مداحان، خبرهای خوبی به گوش نمی رسد. مثلا در مورد تیراندازی آقای کریمی چه برخوردی کردید؟

آقای کریمی تیراندازی نکرده بود.

آنطور که گفتند ایشان تیراندازی کرده بود اما شاکی از ایشان گذشت.

 نه. آقای کریمی تیراندازی نکرد. از آن ماشین که آقای کریمی در آن بود این کار صادر شد اما آقای کریمی این کار را نکرد. با اینکه آقای کریمی نه پسرخاله ماست و نه تا الان حتی یک بار به خانه مداحان آمده است، اما وظیفه دارم به‌عنوان یک مسلمان از او دفاع کنم. چون از همان اول اطلاع داشتیم که او این کار را نکرده است. از همان ابتدا هم من و هم حاج محمدآقا، اخوی من، کامل در جریان امر قرار گرفتیم.

با ایشان راجع به این موضوع صحبت کردید؟

بله. کار ایشان نبود. متاسفانه برادر نوجوانی که معمولا ایشان را همراهی می کند،اقدام به این کار کرد و کار زشتی هم بود. ما هیچ وقت آن کار را تایید نمی‌کنیم. بسیار کار ناشایستی بود.

اصلا معمول است که مداحان سلاح حمل کنند؟

خیر. داشتن سلاح به مداح بودن مربوط نیست. بنده، اخوی من، و ... همه ممکن است سلاح داشته باشیم. البته تاکید می کنم ممکن است. اما قرار نیست که اعلام شود و همه عالم و آدم بدانند. اگر بدانند که چه فرقی می‌کند با آن کسی که ندارد. به هر حال اگر سلاح داشته باشیم آنقدر عقل‌مان تحت الشعاع قرار نمی‌گیرد که از آن استفاده کنیم.

به هر حال آقای کریمی اگر مسلح بوده لابد مجوز داشته یا آن آقایی که همراه ایشان بوده هم به همین ترتیب. اما این کار به اعتقاد من در اصل، فی نفسه اشکال داشته است.

 واقعا نهاد نظارت کننده‌ای وجود دارد که بخواهد به تخلفات رسیدگی کند و مداحانی را که احیانا تخلف می کنند  از سایرین خارج کند؟

بله شده. اما من نمی توانم اسم بیاورم. ما بنا نداریم که راز کسی را برملا کنیم یا اگر پرونده کسی در حال رسیدگی است آن را عنوان کنیم. بسیج مداحان، به این موضوع رسیدگی می کند. ما باید دغدغه‌مان را متوجه موارد دیگر در جامعه کنیم. متاسفانه اتفاقاتی در جامعه ما می‌افتد که علمدارش هم وزارت ارشاد اسلامی است، چرا دغدغه ندارید؟ چرا از آنها سوال نمی‌کنید؟ چرا آقای وزیر را نمی‌خواهید جای من اینجا بنشانید و از او سوال کنید؟.

مجلس که زیاد از ایشان سوال می کند

اتفاقاتی که در فضای مجازی رخ می دهد شرم آور است. واقعا انسان تحت تاثیر قرار می‌گیرد که در کشور ما این اتفاقات می‌افتد؟ چرا کسی پاسخگو نیست؟ آقایانی که مسول این مسایل هستند کجایند؟ همه مشکلات ما حل شده و الان فقط در حوزه مداحی مشکل داریم؟.

به هر حال الان موضوع صحبت ما مداحی است. ضمن اینکه مجلس مرتب ایشان را به مجلس فراخوانده

من با ایشان موضعی ندارم و دوست‌شان هم دارم.عرضم این است که خیلی از آقایانی که باید در این مملکت جوابگو باشند متاسفانه نیستند. ...

حدود 40 درصد از مداحان ما تحصیلات بالای آکادمیک دارند. اما عزیزانی هم هستند که سنتی مداحی کردند.

آقای طاهری! به موضوع صحبتمان برگردیم. نقدهایی از طرف مراجع و علما نسبت به سبک مداحی مداحان مطرح است. آنها اغلب به سبک موسیقیایی مداحی انتقاداتی دارند، شما چقدر این انتقادات را وارد می دانید و تلاش می‌کنید که این موارد را برطرف کنید؟

مراجع تقلید، برای همه قابل احترام هستند و در هر حوزه‌ای باید به نقطه نظراتشان حرمت قائل شد. البته در برخی مسائل، علمدار، مقام معظم رهبری است که آن آقایان هم به مقام معظم رهبری تاسی می‌کنند و حرف ایشان را می‌پذیرند. مثل مسایل مربوط به نظام. اما در مسایل فقهی، هر کدام از این حضرات ممکن است نظری داشته باشند که مقلدینشان باید رعایت کنند. به عنوان مثال یک مرجع تقلید ممکن است بگوید در عید نباید سرود خوانده شود یا نباید کف زده شود. اما مقام معظم رهبری نظری دارند که مخالف با این نظر است و می‌گویند نه، از نظر بنده اشکالی ندارد. حتی باید عید و عزا از هم شناخته شوند.

الان متاسفانه در فضای مجازی، باب شده که می‌نویسند چهل روز به محرم مانده و ما چله سوگواری برگزار می کنیم!. در حالی که چنین چیزی باب نبوده و نیست. حتی این را از قول آیت الله العظمی بهجت (ره) عنوان می‌کنند. در حالی که دفتر ایشان این موضوع را تکذیب کرده است. اینکه 40 روز مانده به محرم روزشماری کنیم درست نیست. ما تا محرم مناسبتهای دیگر هم داریم. عید قربان، عید غدیر را داریم که مهم‌ترین اعیاد اسلامی ماست. چرا به آن پرداخته نمی‌شود؟ این هم یک مسئله است که مردم ما را به سمت عزاداری سوق می‌دهند که ما دین‌مان دین عزاداری است. نه به هیچ وجه چنین چیزی نیست. امام صادق فرمود شیعیان ما در شادی ما شادند و در حزن ما هم محزون هستند. اینطور نیست که فقط ما گریه کنیم و امت گریه باشیم.

با توجه به  انتقادهای مکرری که از طرف مراجع به مداح‌ها شده، آخرین باری که با مراجع دیدار داشتید چه زمانی بوده است؟

ما چندین بار قرار گذاشته‌ایم با مجموعه‌مان که خدمت آقایان مراجع برویم. آخرین دیداری که با آیت الله شبیری زنجانی یا آقای نوری همدانی داشتیم سه یا چهار سال پیش بود. مرحوم آقای فاضل لنکرانی زنده بودند من برای ایشان می‌رفتم و می‌خواندم. حتی یک جلسه در نوجوانی برای مرحوم آیت الله العظمی میلانی که از بزرگان مراجع بودند خواندم. ارتباط‌مان با مراجع تقلید و با علما تنگاتنگ بوده و هست. این را به‌عنوان برگ زرین زندگی خودم می‌دانم و به آن افتخار هم می‌کنم. اما اینکه حتما ارتباط داشته باشیم و حتما به موقع برویم و بیاییم، نه اینطور نیست. اعتقاد دارم اهمیت وقت این آقایان بیشتر از این است که بخواهیم وقتشان را بگیریم.

البته انتقاداتی که می‌شود معمولا به سبک موسیقیایی یا محتوای این مداحی‌ها هست. دفاعی هم که می‌شود معمولا این است که اگر سبک های سنتی را پیش بگیریم چندان از طرف جوان ها استقبال نمی شود. چطور می‌شود بین این دو تعادلی برقرار کرد؟

در بحث مداحی، انتخاب وزن‌ها باید سنگین  باشد تا وارد حوزه گناه و موسیقی لهوی و به تعبیر حضرات مراجع و مقام معظم رهبری موسیقی غربی وارد نشویم. آنچه یک خواننده استفاده می‌کند ما مجوزش را نداریم. ما بخاطر خشنودی یک عده نمی‌توانیم هر کاری را مجوز دهیم.

آن چیزی که الان رایج است و در جامعه می‌بینیم، سبک‌های جدید است که واقعا اعتراض برانگیز شده‌اند ...

بله، من با شما موافقم.

مثلا در مجلسی دو هزار نفر نشسته‌اند، مداح تشویق می‌کند که حاضرین به خودشان لطمه بزنند،یا مثلا هم‌زمان آهنگی را می‌خواند که نظیرش را فلان خواننده لس آنجلسی می‌خواند.

ج: بله، اینها زشت است.

یا مثلا میبینیم که مداحی که متاسفانه از شهرتی هم برخوردار است قلاده سگ به گردنش میاندازد و مداحی می کند ....

متاسفانه اینها تندروی‌هایی است که در یکی دو جلسه خیلی محدود مطرح است و متاسفانه با آنها، هم برخورد شده و هم تذکر داده شده است. البته بعضی‌هاشان زیر بار نرفتند و بعضی خودشان را کنار کشیدند. ما متاسفانه جریان سیاسی در کشور داریم که آنها منتظر هستند دیگران را جذب کنند با عناوین مختلف. یکی از راه‌هایشان هم همین است که امروز ببینند مجموعه‌ای که شناخته شده است این آقا را کنار گذاشت، فردا آنها بیایند و جذبش کنند.

 آقای ضیا در صدا و سیما اول سراغ آقای هلالی می‌رود. آقای هلالی چه حرفی برای گفتن دارد؟ غیر از اینکه می‌خواهد شور بخواند. شور که مداحی نیست. مداحی سبکی و سنت و قواعدی دارد، چارچوبی دارد. اصلا فرق رباعی و دو بیتی را این آقایان بلد نیستند.

مثلا چه جریان سیاسی؟

جریانی که موسوم است به جریان شیرازی. از لحاظ سیاسی مشخص است که اینها 24 شبکه را اداره می‌کنند و هیچ کدام محتوایی که باید داشته باشند متاسفانه ندارند. در همه آنها قمه زنی و لطمه زنی ترویج می‌شود. قلاده انداختن ترویج می‌شود. مداحی ترویج می‌کند برای اهل بیت عوعو کنید، خودتان را به شکل حیوان درآورید. کجا اهل بیت گفتند اینطور باشید. به اعتقاد من جریانی پشت کار اینها هست تا شیعه و هیات و روضه و مداحی را، با این جریانات به انحراف کشند و اینطور وارونه نشان دهند. ما تا حدی می‌توانیم با آنها برخورد کنیم و تا حدی هم قوانینی که وجود دارد گاهی گوش‌شان را می‌گیرد.

شما مداحان جدید را چطور شناسایی می‌کنید. چطور یک مداح جدید وارد عرصه مداحی می‌شود. اگر کسی بخواهد مداح شود باید چه کاری انجام دهد؟

 آنها که واقعا به این رشته علاقه‌مند هستند ورود پیدا می‌کنند، سطح بندی می‌شوند.

در کجا؟

در خانه مداحان، یا بسیج مداحان کلاس‌های آموزشی و کارگاه‌های آموزشی هست و در عناوین مختلف اساتیدی داریم که می توانند شرکت کنند. مجموعه آقای ارضی، جایی دارند بنام قدیم الاحسان. بسیج مداحان، دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی در تهران و استان‌های مختلف دارد. خانه مداحان هم در هفته 5 روز این کلاس‌ها را دائم برگزار می‌کند در رشته‌های مختلف.

چقدر به تحصیلات اهمیت می دهید؟ آماری از سطح تحصیلات مداحان دارید؟

حدود 40 درصد از مداحان ما تحصیلات بالای آکادمیک دارند. اما عزیزانی هم هستند که سنتی مداحی کردند. شاید مثلا عزیزی باشد که زیر دیپلم  باشد. یا مثلا سیکل قدیم را داشته باشد اما از لحاظ تجربیات کار مداحی، الان یک استاد تمام دانشگاه کنارش بنشیند از لحاظ این شغل و این حرفه و این فن، او میتواند سوالات آنها را پاسخگو باشد.

معمولا یک مداح برای اینکه معروف شود چه مراحلی را طی می‌کند؟

با صدا و سیما رفیق شود همه چیز حل است(خنده). متاسفانه با یک سی دی 50 تومانی هم همین کار را می‌توانند بکنند.

آقایانی که گفتم با یک سی دی مطرح شدند متاسفانه به رسانه هم دست پیدا کردند و شناخته شدند. الان ببینید برنامه ای آقای ضیا در صدا و سیما دارد، اول سراغ آقای هلالی می‌رود. آقای هلالی چه حرفی برای گفتن دارد؟ غیر از اینکه می‌خواهد شور بخواند. شور که مداحی نیست. مداحی سبکی و سنت و قواعدی دارد، چارچوبی دارد. اصلا فرق رباعی و دو بیتی را این آقایان بلد نیستند. دو بیتی باباطاهر را می‌خواند در حالی که می‌گوید من این رباعی را بخوانم. مخاطب آقای هلالی و فلان جوان، آقای مقدم و آقایان دیگری که جوان‌تر هستند نوعا متفاوت است. مخاطب هم مقصر است. بخشی از گناهان این آقایان تقصیر آنها است که از آنها انتظار دارند که این مجلس باید اینطور برگزار شود.

خود شما چطور معروف شدید؟

ما در دوره‌ای معروف بودیم؛ نسل الان ممکن است بنده را اصلا نشناسند. ما از زمان کودکی با این شغل گره خورده بودیم. مرحوم پدربزرگ‌مان، پدرمان، دایی‌مان همه در این رشته بودند. در ارتباط با این وظیفه مقدس در تهران، شهرستان‌ها، خارج از کشور شاید 20 کشور مختلف برای برنامه‌هایم رفته‌ام. از این جهت شاید معروفیتی ایجاد شده. اما ما یک معروفیت داریم به اعتقاد من و یک مقبولیت. آن مقبولیت اول پیش خدا و اهل بیت است. بعد هم از لحاظ اجتماعی بتواند مقبولیت کسب کند خیلی از آن معروفیت بهتر است.

کدام مداح از بین مداحانی که قبلا بودند به نوعی پیر و مرشد شما محسوب می‌شوند؟

ما بیشتر با مرحوم آقای کافی مانوس بودیم و همینطور مرحوم پدرمان این اثربخشی را بر بنده و اخوی‌ها داشتند. اما این 6 سالی که خدمت مرحوم حاج آقای آهی بودیم خیلی نکات را از ایشان درس گرفتم. بزرگانی هم که الان هستند برای ما خیلی درس آموز هستند. از جمله استاد بهتاش، استاد سازگار، حاج آقا آصفی و استاد حسین آهی هستند که در جوامع علمی کشور مطرح هستند و حرفهای زیادی برای گفتن دارند.

دیدگاه شما درباره مداحی سیاسی چیست؟ اخیرا خیلی هم باب شده مداحی‌های سیاسی که می‌شنویم، له یا علیه گروه یا فردی خوانده می شوند...

آنکه مداحی نیست. نظرات سیاسی است.

اما به هر حال یک مداح با سبک و سیاق مداحی و در میان یک جمع آن را اجرا می کند. مثلا چندی پیش  "سیدرضا نریمانی" مداحی در اعتراض به بازگشایی سفارت انگلیس داشت.

یعنی در شعر این را بیان کردند؟!

بله مداحی می کردند و این اشعار اعتراضی را می خواندند.

این یک نظر است دیگر؛ به هر جهت اقشار مختلف این مملکت می‌توانند راجع به سیاست‌ نظر دهند، آن مداح هم فکر می‌کند اگر در قالب شعر حرفش را بزند بهتر است.

به اعتقاد شما این روش درستی است که یک مداح با شیوه مداحی حرف سیاسی خودش را بازگو کند؟

من شخصا موافق نیستم. به جهت اینکه برخورد با یک جریان سیاسی، برخورد با یک تصمیم گیری سیاسی در یک کشور کار ما نیست. قوه مجریه یک کشور که ریاست جمهور متولی آن است و هیات دولتی دارد، به جمع بندی رسیدند و تصمیم گرفتند و در وزارت خارجه این سیاست گذاری شده که مثلا سفارت انگلیس باز شود. این کار ما نیست که با سبک مداحی از آن انتقاد کنیم. اگر صاحب‌نظر هستم و جایگاه دارم به‌عنوان نظریه شخصی خودم می توانم اعتراضیه هم به مسئول مربوطه بنویسم، با او صحبت کنم و نظرم را بدهم. اما اینکه جمع و جمعیتی را درگیر این موضوع کنم درست نیست. این تابع احساسات شدن است.

قوه مجریه یک کشور که ریاست جمهور متولی آن است و هیات دولتی دارد، به جمع بندی رسیدند و تصمیم گرفتند و در وزارت خارجه این سیاست گذاری شده که مثلا سفارت انگلیس باز شود. این کار ما نیست که با سبک مداحی از آن انتقاد کنیم. اگر صاحب‌نظر هستم و جایگاه دارم به‌عنوان نظریه شخصی خودم می توانم اعتراضیه هم به مسئول مربوطه بنویسم، با او صحبت کنم و نظرم را بدهم. اما اینکه جمع و جمعیتی را درگیر این موضوع کنم درست نیست. این تابع احساسات شدن است.

درباره ورود مداحان به سیاست چه دیدگاهی دارید؟

مداحان بالاخره جزو اقشار اجتماع هستند و مثل بقیه می‌توانند نظر دهند. این که بحثی ندارد.

اما مسئله این است که اگر آن مداح معروف باشد می‌تواند مثلا در انتخابات شخصی را توصیه کند و به این ترتیب روی رای بقیه تاثیر بگذارد. اگر هم آن مداح خیلی مقبول نباشد این نگاه سیاسی او می‌تواند مردم را از کار دینی او دلزده کند.

از قدیم گفته‌اند که شنونده باید عاقل باشد. دلیل ندارد که هر کس نظری داد دیگران فوری بپذیرند. یک وقت مقام معظم رهبری می‌گویند سپاه در این امر وارد نشود. این یک حکم ولایی است آنها هم  وارد نمی‌شوند. اما ایشان نگفتند که مداحان وارد سیاست شوند یا وارد نشوند. اگر روزی لازم باشد مثلا حکم می‌کنند که مداحان ورود پیدا نکنند. به اعتقاد من ایشان تا امروز در جریان ورودی که از سوی مداحان به سیاست شده هستند. اگر قرار بود منعی باشد یا مثلا نوع دیگری رفتار شود قطعا تا حالا ایشان اعتراض کرده بودند.

اخیرا اظهار نظری از آقای حدادیان نقل شد که گفته بودند اگر شرایطی پیش بیاید و وحدت اصولگراها ایجاد نشود، مداحان لیست جداگانه‌ای برای انتخابات خواهند داد.

نظر ایشان این نبوده که مداحان خودشان کاندیدا می‌شوند. من با ایشان تلفنی صحبت کردم. ایشان گفت اگر اصولگرایان به اعتقاد ما به اجماع نرسند مثل گذشته عمل خواهند کرد. در انتخابات قبل هم از لیست سی نفره ای که آقایان در مسجد ارگ با آقای ارضی و دیگران تنظیم کردند، 24-25 نفرشان به مجلس رفتند. الان هم نظرشان این بوده که اگر آقایان به اجماع نرسند از بین همان دو یا سه لیستی که در میان اصولگرایان مطرح است تعدادی را گزینش می‌کنند واز آنها حمایت می‌کنند.

در حقیقت آن لیست مورد نظر شما تلفیقی بین لیست جبهه پایداری و لیست جبهه متحد اصولگرایان بود. تلفیقی بودن این لیست چه چیزی را نشان می دهد؟مداحان می‌خواهند بگویند نقطه وسط ایستاده‌اند؟

نه. من خودم در این جریانات خیلی ورود ندارم و وارد هم نشدم و نمی‌خواهم وارد هم بشوم. اگرچه خود من در  انتخابات مجلس پنجم کاندید مجلس بودم و به صورت انفرادی 86 هزار رای هم آوردم. اما نمی‌خواهم وارد شوم و نظر هم ندارم. در اینباره دو نفر تصمیم می‌گیرند و خودشان هم باید جوابگو باشند. آقای ارضی و آقای حدادیان. آدم زنده که وکیل و وصی نمی‌خواهد که من بخواهم به جای آنها سخن بگویم.

یعنی در بین شما مداحان نوعی تقسیم کار شده و کارهای سیاسی به این دو نفر واگذار شده است؟

ج: نه، تقسیم کار نیست. نظر شخصی آن آقایان این است.

یعنی این دو نفر بیشتر از بقیه معتقد به ورود به کار سیاست هستند؟

این آقایان برای خودشان تشکیلات دارند. با ما خیلی مشورت نمی‌کنند. و همه را در جریان تصمیمی که می‌خواهند بگیرند نمی گذارند. به هر جهت نشسته‌اند و تصمیمی گرفته اند. لیدرهاشان هم مشخص و شناخته شده و یک سری افراد سیاسی هستند. خود آقای حدادیان سال‌هاست با آقای ابوترابی ارتباط نزدیک دارد و با طیف این آقایان نزدیک است. آقای ارضی و دوستان دیگر هم کسانی دارند که مسایل سیاسی را قطعا به مشورت می‌گذارند. نمی‌خواهم بگویم کارشان درست یا غلط است، این را خودشان می‌دانند، این دیگر چیزی نیست که ما از آنها دفاع کنیم یا خدای ناکرده محکوم‌شان کنیم.

نظر شخصی خود را که می‌توانید بگویید. چون به هر حال وقتی از لیست مشخصی از اصولگرایان حمایت می‌شود یعنی اعلام می‌شود ما مداحان اصولگرا هستیم و گرایش خاص سیاسی داریم...

اصولگرایی که عیبی ندارد. عده‌ای هم اصلاح طلب هستند.

مداح اصلاح طلب؟

بله، تعدادی داریم. الان پسر شهید تندگویان را داریم، که در آن جناح است. و خیلی از آقایان دیگر که خدمت می‌کنند. اصلا به اعتقاد من این خط کش گذاشتن کار مااست که می‌خواهیم جریان سیاسی، خود به خود ایجاد کنیم. این اشتباه است.اگر بین یکدیگر خط کش بگذاریم به اعتقاد من کار نپخته‌ای است.

از اول انقلاب این مسایل بوده. چپ و راست، تند و کند، سیاست آرام و گام به گام همه بوده اند. همه خدمت می‌کنند به اعتقاد من نمی‌شود گفت آقای ایکس برای اسلام ضربه خورده و سیلی خورده، آقای ایگرگ رفته خانه‌اش خوابیده، امروز سر بلند کرده. نه اینطور نیست. همه در یک راستا زحمات‌شان قابل تقدیر است. به هر جهت برای این نظام زحمت می‌کشند. متاسفانه ما خط کش گذاشتیم و جناح‌های مختلف درست کردیم. اعتقادم این است که این، نان‌دانی یک عده است. عده‌ای سودشان در این است که بخواهند دیگران را از هم جدا کنند.

این آقایان (سعید حدادیان و منصور ارضی) برای خودشان تشکیلات دارند. با ما خیلی مشورت نمی‌کنند. و همه را در جریان تصمیمی که می‌خواهند بگیرند نمی گذارند. ارائه لیست مجزای انتخاباتی نظر خاص آقای حدادیان و حاج آقای ارضی بوده است. گمان نمی‌کنم خیلی کار موفقی باشد.

با این حساب شما خیلی موافق نیستید که مداحان لیست مجزایی دهند؟

نه، آن نظر خاص آقای حدادیان و حاج آقای ارضی بوده است. گمان نمی‌کنم خیلی کار موفقی باشد.تفکیک بین اصولگرا و هم اصلاح طلب هم درست نیست، جفت‌شان خوب و بد دارند. اصلا خوب و بد افراد به چه نشان داده می‌شود. ما که نمی‌توانیم تشخیص دهیم که چه کسی کافر است یا نیست. متاسفانه الان همه چیز خلط موضوع و مبحث شده. اگر سیاسی بود طرف آدم خوبی است. اگر نبود ضد انقلاب است. اگر پژو و پراید خرید آدم خوبی است و اگر نخرید ضدانقلاب است!.

در تشکیلات شما، مداحان اصلاح طلب هم عضو هستند؟

ما بررسی عقاید نمی‌کنیم  که چه کسی چه‌کاره است. دو هزار عضو در خود خانه مداحان داریم. تک تک آنها را بررسی نکردیم و بپرسیم که خط سیاسی شما چیست و چه نیست.

سی سال است و بلکه بیشتر، یعنی از اول نظام همه این آقایان اصلاح طلب و اصولگرا را کنار هم در همه جلسات دیدم. یعنی در ختم و عید و عزا و عروسی. شانه به شانه مرحوم آقای مهدوی کنی، آقای کروبی را دیدم. شانه به شانه مرحوم آقای رجایی، آقای موسوی را دیدم. همه جا با هم بودند، با هم کارهاشان را پیش بردند. به اعتقاد من یک بازی سیاسی در این کشور راه افتاد و هنوز هم تمام نخواهد شد.، الی الابد هم نخواهد شد. یعنی هر چه هم مقام معظم رهبری و دیگران توصیه کنند متاسفانه یک عده، پنبه‌ها را از گوش‌شان درنمی‌آورند. چون نفع‌شان در این است. عده‌ای واقعا دنبال تفرقه و ایجاد دوییت‌ها بودند و هستند. متاسفانه در این مملکت اتفاقاتی افتاده که جمعش هم نمی‌شود کرد. چون همانطور که گفتم یک عده نان‌شان در همین مشی اختلاف انداز و حکومت کن است. وگرنه همانطور که گفتم همه این آقایان را سر یک سفره دیده‌ام. برای همه آنها هم خوانده‌ام.

برای آقای محتشمی خوانده‌ام، برای آقای کروبی خواندم برای آقای موسوی خواندم. اصلا من زمان نخست وزیری آقای موسوی با ایشان کار کردم. الان هم با این آقایان رفاقت داریم. ماه رمضان پیش آقای روحانی بودم. دیروز با دفتر ایشان صحبت کردم. روز شهادت جوادالائمه برای مقام معظم رهبری برنامه داریم. منزل خودشان و روضه شخصی ایشان دعوت داریم و می‌خوانیم.

ختم مادر آقای احمدی نژاد را هم شما خواندید؟

بله من خواندم. حضرت عباسی هنوز پول هم نداده اند. شب زنگ زدند و گفتند از شما تشکر می‌کنیم. (خنده)

به هر حال اعتقادم این است که هم ، درزمان آقای احمدی نژاد به کشورخدمت شده و هم، الان خدمت می‌شود. این اعتقاد قلبی من است. هر دو دولت در واقع محسناتی داشتند و نواقصی دارند. نه فقط این دو دولت. دولت های دیگر هم به همین ترتیب بوده اند.

در مورد دستمزد مداحان می‌خواهم از شما بپرسم که خیلی راجع به آن حرف و حدیث زیاد است. سقف و کف این دستمزدها چه میزان است. چطور تعیین می‌شود؟ بعضا شنیده می شود سکه‌های طلا در مجالس مداحی رد و بدل می‌شود و گاه صحبت از رقم های میلیونی است...

اگر کسی برای کاری که برای اهل بیت می‌کند معیاری قایل شود و بگوید این لیوان را برای من پر کنید چه بسا خدا می‌خواست این پارچ را برای او پر کند. پس اشتباه کرد، این را از دست داد در قبال اینکه خودش تعیین کرد دستمزدش چقدر باشد. من بارها در جلسات و برنامه‌هایی که داریم برای جوانترها مخصوصا عنوان کردم که اینجا بیزینس داخلی و خارجی نیست که ما تعیین کنیم این میزان باید دستمزد داشته باشیم. اصلا اشتباه است. شاید در قبال کاری که من می کنم شما بخواهید هدیه ای برای من در نظر بگیرید. در این صورت نمی توان آن را رد کرد. ممکن است من کار کنم و شما از بنده خوش‌تان بیاد و خانه‌ای بنام من کنید و ماشینی در نظر بگیرید. نمی‌شود گفت فلانی تعیین کرد که به من آنقدر بدهید. او اگر تعیین کند اشتباه است.

شما گفتید که یک سری از مداحان هستند که شغل‌شان مداحی است و یک سری از مداحان هستند که به خاطر دل‌شان مداحی می کنند. آنها که شغل‌شان مداحی نیست، تکلیف‌شان مشخص است. زندگی آنها از جای دیگر تامین می‌شود. اما آنها که شغل‌شان مداحی است زندگی شان از این راه می گذرد. در مورد آنها هم هیچ سقف و کفی برای دریافتهایشان مشخص نشده است؟

تا آنجا که می دانم آنها هم خیلی‌هاشان اهل تعیین نیستند. در واقع تعداد خاصی از مداحان هستند که متاسفانه شغل‌شان هم مداحی نیست، اما دستمزد تعیین می‌کنند. متاسفانه ضررهایی که خیلی‌ها به این کسوت و این راه زدند الان باعث شده این سوال‌ها در ذهن شما ایجاد شود.

از اول نظام آقایان اصلاح طلب و اصولگرا را کنار هم در همه جلسات دیده ام. یعنی در ختم و عید و عزا و عروسی. شانه به شانه مرحوم آقای مهدوی کنی، آقای کروبی را دیدم. شانه به شانه مرحوم آقای رجایی، آقای موسوی را دیدم. همه جا با هم بودند، با هم کارهاشان را پیش بردند. 

بنابراین سقف و کفی برای دریافت های مداحان مشخص نشده است.

نخیر نمی‌تواند مشخص شود. ما صنفی نداریم که بخواهیم بگوییم طبق این اصول و قاعده باید پرداخت ها صورت بگیرد.

در همان جلسات دو هفته یک‌باری هم که گفتید برگزار می‌کنید این موضوع دریافت های چند میلیونی به عنوان یک آسیب برایتان مطرح نشده است؟

شما مجبور نیستید مداحی که درخواست دریافت رقم های بالا دارد را دعوت کنید. آنقدر کسانی هستند که یک هزارم او می‌گیرند و مجلس را اداره می‌کنند.

ولی همان فرد چد میلیونی به عنوان مداح معروف است ...

کسی که سراغ معروف می‌رود، باید هزینه اش را هم بپردازد. کسی که دنبال اسم و رسم است، دنبال شرایط دیگر است معلوم است خدا را در نظر ندارد. دنبال معنویت کار نیست. دنبال این است که جمعی را جمع کند و حماسه‌ای را ایجاد کند.

اما ظاهرا شما هم مخالفتی ندارید یا تلاشی برای جلوگیری از آن نمی کنید...

نمی‌شود مخالف شد. نمی‌شود. فردی می‌خواهد سراغ آقای ایکس که مطرح است برود. او کار خدایی و معنوی نمی‌خواهد بکند. دنبال آن آقاست فقط. اسم و رسمش را معامله می‌کند. اشتباه هم می‌کنند. هم خریدار و هم فروشنده. هر دو در خسران و...،  اصلا نمی‌شود شک کرد.

از چپ و راست همه آقایان را سر یک سفره دیده ام. من برای آقای محتشمی خوانده‌ام، برای آقای کروبی و آقای موسوی هم خواندم. اصلا من زمان نخست وزیری آقای موسوی با ایشان کار کردم. الان هم با این آقایان رفاقت داریم. ماه رمضان پیش آقای روحانی بودم. روز شهادت جوادالائمه برای مقام معظم رهبری برنامه داریم. ختم مادر آقای احمدی نژاد را هم من خواندم. حضرت عباسی هنوز پول هم نداده اند. 

بیشترین رقمی که تا به حال شنیده اید مداحی دریافت کرده چقدر بوده است؟

من اصلا ورودی به این مسایل پیدا نمی‌کنم. چون اطلاع ندارم واقعا.

خود شما بالاترین به قول خودتان؛ "هدیه‌ای" که گرفتید چقدر بوده است؟

یک میلیون تومان.

واقعا؟

واقعیت را می گویم. من خیلی جاها می‌روم که بدون اینکه شماره حساب از من بگیرند می‌گویند خدمت‌تان می‌رسیم. ده سال هم هست نیامدند خدمت ما برسند(خنده). بیست سال پیش خانه من جماران بود، آن موقع خانه داشتم، اما الان مستاجرم. آن موقع ماشین به درد بخور مزدا داشتم، الان یک سابرینای چینی دارم که آن هم تصادف کرده در گاراژ است. نمی‌خواهم گله کنم. به هر جهت زندگی خود را اداره می‌کنیم. ما اعتقاد داریم زندگی ما را کسی دیگر اداره می‌کند.

عکس ها از پدرام شعبانی

17214