بخش مسکن چه زمانی از رکود خارج می‌شود؟/ خانه بخریم یا نخریم؟

مجید سلیمی‌بروجنی

نزدیک به دو سال از رکود سنگین در بازار مسکن می‌گذرد و این روزها بسیاری از مردم منتظرند که توافق هسته‌ای گره کور این رکود را باز کند. نخستین‌بار آذرماه سال 1392 و پس از آن، تیرماه سال 1393 بود که مذاکرات ایران و 1 + 5 تمدید شد؛ درست زمانی که بازارهای اقتصادی در کشور بیش از هر زمان دیگری نیازمند یاری دولت بودند، اما دست دولت بسته بود. اما در این روزها و پس از حصول توافق هسته‌ای، هر بازاری یک عکس‌العمل دارد. برخی بازارها با یک افت محسوس مواجه شده‌اند و برخی دیگر نیز یک رشد کوچک را تجربه کرده‌اند، اما بازاری که حداقل 30 درصد اقتصاد ایران را در دستان خود دارد، همچنان در گرمای تابستان در سکوت به سر می‌برد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که توافق هسته‌ای تا پایان سال 1394 تاثیری بر بازار مسکن نخواهد گذاشت و چنانچه پول‌های بلوکه شده آزاد شود و دولت منابع مالی جدیدی را به‌دست آورد، کل اقتصاد کشور به حرکت در خواهد آمد و بازار مسکن نیز در کنار آن رونق پیدا خواهد کرد.

باید بپذیریم که بازار مسکن یک شبه به رکود نرفته است که بخواهد یک‌شبه هم از رکود نجات یابد، بنابراین چند ماهی زمان لازم است تا این بازار مجددا خود را احیا کند و به یک بازار واقعی و پرتحرک تبدیل شود. موضوع مهمی که نباید فراموش کنیم، این است که طی دو سال گذشته بسیاری از متقاضیان خرید مسکن منتظر تعیین نتیجه مذاکرات هسته‌ای بودند و اکنون آرام آرام آماده ورود به بازار می‌شوند.

برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که به دلیل ثابت بودن قیمت مسکن طی دو سه سال گذشته، بازار مسکن آماده افزایش قیمت مسکن است. بدین جهت انتظار افزایش قیمت وجود دارد و اگر این بازار بخواهد خود را با اقتصاد متعادل کند، افزایش قیمت طبیعی است. البته این تغییر قیمت در بخش خرید و فروش است و بخش اجاره هم به تبع این بخش تغییراتی را به خود خواهد دید؛ چراکه بازار رهن و اجاره در ادامه بازار خرید و فروش رونق می‌گیرد.

در حال حاضر توصیه کارشناسان مسکن به متقاضیان، خرید است. بازار مسکن دو سه سالی است که در خواب به سر می‌برد؛ خوابی که شاید بخشی از آن به گردن سودهای بانکی بوده است. سودهایی که به قدری وسوسه‌کننده بود که سازندگان را به جای ساخت‌وساز، تشویق به سپرده‌گذاری می‌کرد.

در مجموع می‌توان گفت که به نفع بازار است که خرید و فروش مسکن رونق بگیرد. باید بپذیریم که توافق هسته‌ای تاثیر آن‌چنانی به صورت مستقیم بر بازار مسکن نخواهد گذاشت و حال و احوال بازار مسکن بستگی به رونق کل اقتصاد کشور خواهد داشت.

متاسفانه انتظاراتی که دولت برای رونق بخشیدن به بخش مسکن و ساختمان داشت، هنوز محقق نشده که یکی از دلایل آن، کاهش بودجه عمرانی دولت است و دولت برای حل این مساله به این برنامه روی آورده است که طرح‌های عمرانی را با سهل‌ترین روش‌ها به بخش خصوصی واگذار کند.

بنا بر گزارش‌های مرکز آمار ایران، قیمت مصالح ساختمانی و دستمزد بنا و کاگر و همچنین کرایه حمل‌ونقل ماشین‌آلات ساختمانی در نیمه اول امسال به ترتیب 55 درصد، 15 درصد و 30 درصد افزایش پیدا کرده است. هزینه‌های ساخت‌وساز در شرایطی افزایش پیدا کرده است که تسهیلات ساخت مسکن قابل پرداخت توسط سیستم بانکی در سه سال گذشته هیچ افزایشی را تجربه نکرده است.

در این شرایط، اقتصاد کشورمان طی سال‌های گذشته از سیاست‌های شتاب‌زده و غیرکارشناسی آسیب‌های جدی دیده است. به‌هرحال این‌که بعد از توافق چه سرنوشتی برای اقتصاد کشور رخ خواهد داد، بسیار مهم است، چراکه اگر رونقی صورت گیرد، همه بازارها را تحت‌الشعاع خود قرار خواهد داد، بنابراین با افزایش قدرت خرید مردم و رونق بازارها، به طور طبیعی بازار مسکن نیز با یک افزایش مواجه خواهد شد. پس چه بهتر که متقاضیان واقعی مسکن همین امروز خریدشان را انجام دهند.

22539