وداع با کاسترو در زمان حیاتش

بسیارخب! باید چون نئوبورژواهای مدرن خوشحال باشیم یا مانند انقلابیون سوسیالیست سرخورده و ناراحت!؟. پرچم های ایالات متحده و کوبا روز 20 جولای 2015درپایتخت های دو کشور به اهتزاز درآمد؛در حالی که کاسترویست ها همچنان قدرت را در کوبای سوسیالیست دردست دارند. این شکستی اخلاقی برای آقای رئیس جمهوراست،آنگونه که محافظه کاران جمهوریخواه در واشنگتن و اپوزسیون کوبا گفته اند؟.یا یک سرافکندگی سیاسی - ایدئولوژیک برای هاوانا؟.گرچه بسیاری هردو را بازنده وبرنده این خصومت 54 ساله می دانند،اما باید دید کدام طرف هزینه بیشتری،نه الزاما مالی و سرمایه ایی، پرداخت کرده است.البته از موضع رویزیونیست های مارکسیست حاکم ،گرچه حاضر به اعتراف نیستند و نیز جامعه دگراندیش تحول خواه کوبا ، بی شک آنها هزینه ی بیشتری را متحمل شده اند. اما مسئول کیست؟ فیدل سوسیالیست؟
.فعلاکه کار از کار گذشته دیگرچه اهمیتی دارد؟. البته ژنرال جیاب فرمانده نیروهای ویت کنگ در خاطراتش این سوال را به گونه ایی دیگر پاسخ داده و می گوید"بارهاازخودم پرسیده ام؛ واقعا ارزشش را داشت؟آیا راه دیگری نبود؟".شاید کوبایی ها اکنون احساس می کنند به قول رفیق سابق لنین"امپریالیزم"؛ لفظی که دیگر شوری انقلابی درمیان آنها ایجاد نمی کند؛در برابرشان به زانو درآمده ؟.به عنوان یک حس نوستالوژیک شاید بتوان به آنها ها حق داد.اما پس ازگذری 54 ساله؛ در حالی که کاسترو خود بیش از 20 سال پیش آتش سرخ! سیگار برگ معروف 200 دلاری اش را خاموش کرد، این حس اکنون برای راه جدیدی که مردم کوبا تصمیم ورود به آن را گرفته اند چه ارزشی دارد؟.هنوز نمی دانم!.یک شهروند هاوانایی می گوید"اوبامائیزم آیا جایگزین بسیار بهتری برای سوسیالیزم است؟ نمی دانیم. اما مطمئن هستیم خیلی بهتر از امپریالیزم خواهد بود ".
شاید چنین حس عمومی در قالب یک دیپلماسی واقعگرا، مارکسیست کاسترویست های حاکم را به نتیجه مشابهی رسانده باشد.اگر اینچنین است - که ظاهراهست - باید کم کم آماده وقوع تحولاتی شگرف و قالب شکن در جامعه و ساختار بتونی سیاسی کوبا طی کمتر از 5سال آینده باشیم.
"بن رادز"،عضو شورای امنیت ملی و از نزدیکان آقای اوباما هفته گذشته به تحلیل گرنیویوکرزگفته است" دست دادن آقای رئیس جمهور با رائول کاسترو درحاشیه مراسم تدفین ماندلا در دسامبر 2013، لحظه ایی بسیار تاثیرگذار بود. اعضای هیات کوبایی به او گفته اند برخورد اوباما با رائول اثر عمیقی روی آنها گذاشته است. یکی از اعضای هیات کوبایی به اوگفته" رئیس جمهورشما با ما بسیار محترمانه رفتار کرد".
اینکه هاوانا تحت تاثیر کدامیک؟شرایط بد اقتصادی یا رنج ناشی از انزوای سیاسی در میان جامعه جهانی؟ تصمیم به بازنگری در سیاست های خود گرفته؟ به دلیل نتیجه یکسانی که مردم کوبا از تحولات آینده دریافت خواهند کرد چندان اهمیتی ندارد.تا آنجا که به اقتصاد عمومی کوبا مربوط می شود تورم بالای 45 درصد،بیکاری دیگر نه پنهان 50 درصدی،تداوم رکود 15 ساله کمرشکن، اقتصاد محلی فروپاشیده ،نبود سرمایه پس انداز مردمی،فقدان بازار برای اقتصاد تک محصولی نیشکر،شکل گیری نگران کننده بازار سیاه که زمانی سند محکومیت و نا کارآمدی کاپیتالیزم محسوب می شد ونهایتا عدم رغبت جامعه جهانی برای سرمایه گذاری در این کشور؛دستکم تاکنون؛عمده ترین دلایل بدیهی و دم دستی تلقی می شوند که دولت را قانع به تجدید نظردر سیاست های 5 دهه اخیرخود کرده است.
فقط در 2 مورد مربوط به سیستم خدمات درمانی و آموزشی بی نظیرکوبا که زمانی افتخار سوسیالیستی این کشور محسوب میشد گزارش های غیررسمی دولتی ومحلی نشان میدهد این خدمات تقریبا هرساله رقمی معادل 3 تا 5 میلیارد دلاربا شیب 15 درصد افزایش سالانه، بودجه عمومی و صندوق خالی دولت رابه فسیلی پودر شده تبدیل کرده است. بی شک این وضع دیگر برای آنها قابل دوام نیست.مضحک است، اما دولت ومردم کوبا بالاخره پس از سالها برسر2 عبارت به توا فق رسیدند:"نداریم و نمیتوانیم!".
آنها چه کسی راباید لعنت کنند؟.یک دستفروش دریکی از خیابان های نزدیک مقر حزب خلق حاکم در هاوانا مدتهاست میخواهد کتاب قطورکپیتال مارکس را به قیمت ناچیز 10 پزو بفروشد.اماعابران ترجیح میدهند با این پول یک ساندویچ ساده سالامی بخرند.!matinmos@gmail.com