بازار كار ايران در شرايط حاضر چند ويژگي دارد: افزايش عرضه نيروي كار تحصيلكرده و دانشگاهي نسبت به تقاضاي اين نيروها كه منجر به نرخ بيكاري بالاي اين گروه شده است از مهم‌ترين ويژگي‌هاي بازار كار است.
ابهام در شاخص‌هاي اصلي بازار كار به ويژه شمار بيكاران كه از ۲.۶ ميليون نفر آمارهاي رسمي شروع و به گمان برخي كارشناسان تا چهار ميليون نفر مي‌رسد نيز از ويژگي‌هاي اين بازار است. عدم تعادل در شغل‌هاي موجود از سمت تقاضا با تمايل نيروي كار به طوري كه جامعه نياز به كارگر، صافكار، لوله‌كش، كارگر ساختماني دارد، متقاضيان كار مي‌خواهد در اداره‌هاي دولتي شاغل شوند نيز از ويژگي‌هاي اين بازار است.
برخي از اقتصاددانان ايراني به ويژه مسعود نيلي كه در حال حاضر مشاور ارشد اقتصادي رييس‌جمهور است، بارها به تهديد آتي جامعه از طرف متقاضيان شغل اشاره كرده است و شمار بيكاران فعلي را نيز بالاتر از آمارهاي رسمي مي‌داند. تحليل‌هاي آينده بازار كار نشان مي‌دهد كه ۵ ميليون دانشجوي فعلي حداكثر تا ۴ سال ديگر به بازار كار سرازير مي‌شوند و اگر شمار بيكاران فعلي را نيز ۳ ميليون فرض كنيم جامعه ايراني بايد پاسخگوي ۸ ميليون متقاضي كار باشد كه اكثريت آنها درس خوانده‌اند و به شغل‌هاي پايين رضايت نمي‌دهند.
مساله بسيار پيچيده‌اي كه اكنون بازار كار ايران را احاطه كرده و ذهن تيزبين دكتر غلامعلي فرجادي آن را از ميان صدها عدد و رقم پيدا كرده است، گم شدن شمار قابل توجهي از متقاضيان كار است. او مي‌گويد: در سال‌هاي ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ كل جمعيت فعال ايران كمتر از ۳۰۰ هزار نفر افزايش يافته است. به اين ترتيب در ۵ سال ياد شده به طور متوسط فقط ۶۰ هزار نفر در سال وارد بازار كار شده‌اند.
از طرف ديگر در سال‌هاي ۱۳۹۰ و ۱۳۹۲ به ترتيب شمار بيكاران ۳.۵ ميليون نفر و ۲.۵ ميليون نفر بوده‌اند كه به معناي ايجاد يك ميليون شغل در اين سال‌هاست. با توجه به رشد منفي اقتصاد در سال‌هاي ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ و با توجه به اينكه در سال‌هاي ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ فقط ۱۴۰ هزار شغل ايجاد شده است بايد پرسيد اين يك ميليون نفر كجا هستند.
به نظر مي‌رسد فرار از جست‌وجوي كار در ميان بيكاران ايراني به يك روش تبديل مي‌شود و مساله خطرناك اين است كه اين گروه از كجا درآمد به دست مي‌آورند؟ اگرچه آماري در اين باره وجود ندارد كه منابع درآمدي اين افراد چيست اما مي‌توان حدس زد كه فعاليت‌هاي سوداگرانه رشد مي‌يابد و كار سخت مي‌شود.
3939
نظر شما