تریتا پارسی: دلیلی برای ناامیدی نیست/فابیوس خیلی حرف می‌زند/توافق نشود راه آمریکا و اروپا جدا می‌شود

سعید جعفری پویا - نبض مذاکرات هسته ای در وین می تپد و جلسات فشرده و پی در پی در اتاق های دربسته هتل کوبورگ در جریان است. اما در این هیجان دست کم یک روز تنفس اعلام شده. چرا که تقریبا همه وزرای خارجه به پایتخت های خود سفر کرده اند. اما در این میان شاید مهمترین سفر، رفتن آقای ظریف به تهران باشد که مورد توجه همه رسانه ها قرار گرفته است. تریتا پارسی معتقد است چون این نخستین باری است که دکتر ظریف به تهران می رود این همه سر و صدا به پا شده است. رئیس شورای ملی ایرانیان آمریکا در گفتگو با خبرآنلاین می گوید اگر گفتگوها تا هشت یا نه جولای به نتیجه برسد مسیر هموارتری پیش روی مذاکرات خواهد بود. دقایقی پس از سفر دکتر ظریف به تهران، مقابل هتل کوبورگ با تریتا پارسی دقایقی به گفتگو نشستیم که مشروح آن در پی می آید.

فضای مذاکرات را چطور می بینید؟ قرار بود ددلاین ۳۰ ژوئن باشد اما تقریبا قطعی است که گفتگوها چند روزی بیشتر ادامه خواهد یافت؟

من فکر نمی کنم کسی این ۳۰ ژوئن را جدی می گرفت و همه می دانستند چند روزی از این ددلاین عبور می کنیم. الان مشکل این است که اگر بیش از یک هفته از این ضرب الاجل بگذریم مشکلات تازه ای به وجود می آید. اگر بعد از نهم یا دهم جولای به توافق برسند پروسه ای که در کنگره آمریکا قرار است دنبال شود از ۵۲ روز به ۸۲ روز تغییر خواهد کرد و این مشکل بزرگی است چون در آن صورت کسانی که داخل آمریکا ضد این توافق هستند امکانات بیشتری دارند که بتوانند زیر پای آقای اوباما را خالی کنند.

 تقریبا همه وزرا ولو برای کوتاه مدت وین را ترک کرده اند، آقای ظریف هم به تهران رفتند، این سفر وزیر خارجه ایران را چطور تحلیل می کنید؟

بستگی دارد که دلیل این سفر چیست. آیا پیشنهاد تازه ای مطرح شده که نیاز است با تهران مشورت کند؟ شاید پیشنهاد تازه ای نبوده و به خاطر آن تهران خیلی ناراحت است و به همین دلیل به ایران برگشته؟ هنوز نمی دانیم. ولی چیزی که نباید فراموش کنیم این است که در هر نشستی که تا کنون در دو سال اخیر بر سر برنامه هسته ای ایران داشتیم هر بار یکی از این وزرا به پایتخت خود برگشتند. آقای کری تقریبا هر بار این کار را انجام می دهد اما این نخستین بار است که آقای ظریف رفته. شاید خبر بزرگی نباشد چون وزرای دیگر همیشه این کار را کرده اند.

سه موضوعی که فابیوس به عنوان خط قرمز معرفی کرد تا چه اندازه جدی و خطرناک است؟ آیا باید صحبت های وزیر خارجه فرانسه را جدی گرفت؟

من شخصا حرف های ایشان را خیلی جدی نمی گیرم. اگر آقای کری این صحبت ها را مطرح کند مشکل خیلی بزرگ تر است. آقای فابیوس خیلی حرف می زند و خیلی هم دوست دارد تمرکز رسانه ای روی او باشد و با طرح صحبت هایش جنجال رسانه ای به پا کند ولی حرف هایش تاثیر چندانی ندارد. البته این اظهارات می تواند کار آقای اوباما را سخت کند چون مخالفان و تندروهای آمریکایی در این صورت به اوباما حمله می کنند که چرا ما باید عقب تر از فرانسه باشیم و فرانسه و فابیوس بیشتر از آمریکا نگران این توافق باشند و آمریکا از فرانسه نرم تر عمل کرده. این برای اوباما مشکل است ولی به هر حال این مسئله ای غیر مستقیم برای مذاکرات است.

با این تفاسیر ضرب الاجل اصلی همان هشت جولای خواهد بود دیگر؟

بله. چون آقای اوباما قبل از نه و ده جولای باید گزارشی برای کنگره بفرستد. آنها بعد از آن یک ماه فرصت دارند مشورت کنند و بعد باید رای گیری کنند، پس از آن آقای اوباما ده روز فرصت دارد که رای آنها را وتو کند.

فکر می کنید اگر نمایندگان رای ندهند و آقای اوباما هم احتمالا این تصمیم کنگره را وتو کند، مخالفان دو سوم لازم را دارند تا بتوانند وتوی آقای اوباما را کنسل کنند؟

فعلا آقای اوباما یک سوم لازم را دارد ولی هیچ کس نمی داند در یک ماه یا پنجاه روز آتی چه اتفاقی می افتد و شرایط تا چه اندازه تغییر خواهد کرد. در نتیجه مخالفان فعلا نمی توانند کاری انجام دهند. ولی یک مشکل دیگر این است که آقای اوباما ۳۴ سناتور لازم دارد تا بتواند وتوی خود را حفظ کند. فرض کنید فقط ۳۴ یا ۳۵ سناتور داشته باشد. در نتیجه نشان می دهد که با مزیت حداقلی توانسته از این وتو دفاع کند. این اتفاق خوبی برای اوباما نیست و به مخالفان پیام تازه ای می دهد که دوباره سعی کنند تلاش کنند زیر میز توافق بزنند. دقیقا مشابه طرح بیمه درمانی اوباما کِر. چند سال پیش این طرح تصویب شد ولی هر ماه تلاش های تازه ای برای لغو آن در دستور کار قرار می دهند. در نتیجه آقای اوباما باید با یک حد نصاب قدرتمند وتوی خود را پیش ببرد که سناتورها نتوانند دوباره به فکر بر هم زدن توافق بیفتند. چرا که اگر سناتورها هر ماه تلاش هایی بدین شکل انجام دهند توافق ضعیفی در دسترس خواهد بود.

با این شرایط اگر توافقی به دست آید که جمهوری خواهان بتوانند خیلی روی آن مانور دهند و مدعی شوند ایران کاملا در آن برده، امکان شکست توافق بیشتر خواهد شد؟

بله همینطور است ولی واقعیت ماجرا این است هر چیزی که در این توافق باشد با این واکنش مخالفان همراه خواهد بود و سعی می کنند توافق را بر هم بزنند. تا حالا هر استدلالی که می توانستند به کار بردند ولی تا کنون اثر زیادی نداشته. مردم آمریکا طرفدار این توافق هستند. اما مشکل این است که مخالفین این توافق بسیار افراطی هستند و خیلی پیگیر به دنبال خراب کردن این توافق هستند. آنها به نمایندگان و سناتورهای خود زنگ می زنند. اما طرفداران کاری انجام نمی دهند. در نتیجه آقای اوباما باید طی چند هفته آینده باید کاری انجام دهد که طرفداران این توافق را به تحرک وا دارد که آنها هم خودی نشان دهند و فعالانه تر عمل کنند.

حال اگر تحت هر شرایطی مخالفین به دو سوم لازم دست یابند و بتوانند وتوی اوباما را لغو کنند چه اتفاقی می افتد؟

اگر رای اوباما را وتو کند همه چیز به هم می خورد ولی در این صورت مشکل اصلی آمریکا خواهد بود. چون اروپایی ها طرفدار این توافق هستند و در این شرایط در واشنگتن سیگنال داده اند که اگر سنای آمریکا زیر میز توافق بزند آمریکا و اروپا راه خود را از هم جدا خواهند کرد. این موضوعی نیست که اروپایی ها خواهان آن باشند و تصمیم سختی برای آنها به شمار می رود. ولی اروپایی ها هم نمی توانند پس از ده سال مذاکره به توافقی برسند و بعد از این همکاری همه جانبه سنا کل این تلاش ها را خراب کند. اروپایی ها در چند وقت اخیر بارها تاکید کردند این قراردادی فقط بین ایران و آمریکا نیست و ما هم در آن شریک هستیم.

به عنوان آخرین سوال پیش بینی شما در مجموع از روندهای آتی چیست؟

من هنوز خوش بینم و دلیلی برای ناامیدی نمی بینم. تنها ترسی که من دارم که اگر این گفتگوها به نهم یا دهم جولای برسد کار خیلی سخت تر می شود ولی شخصا خوش بینم که زودتر از آن توافق حاصل شود. 

49308