سرمقاله روزنامه شرق در دومین سال پیروزی حسن روحانی:رای مردم،بیعت نیست

اشتباه محاسباتی احمدی‌نژاد، اشتباه مزمنی است که همواره همه رؤسای جمهوری ایران را با خطر روبه‌رو می‌کند و آن هم چیزی نیست جز کژتابی یا سوءبرداشت از رأی مردم.

رأی مردم فقط رأی است، درست است که وقتی آن را دادند دیگر نمی‌توانند پس بگیرند اما می‌توانند از آن بگذرند و هیچ تعهدی ندارند که چون رأی داده‌اند نباید به رأی خود پشت‌پا بزنند یا پشت به آن کنند. دست‌کم مردم از حق تجدیدنظر در انتخاب‌های سیاسی خود برخوردارند. با کسی عهد اخوت نبسته و بیعت نکرده‌اند که نتوانند به آن پشت کنند.

آنچه این توهم را در احمدی‌نژاد متورم کرد سفرهای استانی بود. مردمی که به آرزو و امید در پی رئیس‌جمهور خود می‌دویدند تا با عریضه‌ای مشکلاتشان را به او بفهمانند. گونی‌ها پر از عریضه می‌شد و احمدی‌نژاد پر از غرور که اینان مردمی هستند که آمده‌اند تا دوباره رأی خود را تأیید و تجدیدمیثاق کنند. از همین‌جا بود که  احمدی‌نژاد از دست رفت. مردم‌فریبی که مردم فریبش دادند.

حسن روحانی نیز از این بلا در امان نیست، او باید بداند مردم به او رأی داده‌اند و چشم‌انتظارند تا صحت رأی‌شان ثابت شود. در خرداد ٩٢ مردم و نخبگان ثابت کردند به مسائل سیاسی عمیق و رندانه و در بدترین حالت منفعت‌طلبانه نگاه می‌کنند. این حق مسلم آنهاست که این‌گونه نگاه کنند، چون فقط یک فرصت دارند و یک برگه رأی. ماحصل صندوق رأی، رئیس‌جمهوری است که از دل این سازوکار مدرن بیرون می‌آید؛ پس بیعت معنا ندارد.

درستی این برداشت مردم و مفهوم رأی زمانی اثبات شد و عینیت پیدا کرد که در خرداد ٩٢ مردم با این پیام مهم روبه‌رو شدند که حتی اگر به نظام هم انتقاد ندارند اما باید برای تعیین سرنوشت خودشان رأی بدهند.

اما اینک روحانی با دو وضعیت متفاوت روبه‌رو است: یکی عرضی و دیگر طولی. در وضعیت عرضی حسن روحانی وارث و نماینده چهره‌های اصلاح‌طلب است. در مسیر خود نمی‌تواند از مسیر اصلاحات و پیشگامان آن دور یا منفک شود. این نه به نفع خودش است نه به نفع اصلاحات. البته حسن روحانی اثبات کرده در این مسیر ثابت‌قدم بوده. پیشنهادش درباره رفراندوم حرکتی روبه‌جلو و فضاساز است. پافشاریش بر برخورد قانونی و عقلی با مسئله ارشاد و ایجاد فضایی بازتر از قبل در حوزه هنر و ادبیات و اندیشه از این دست است. وضعیت دوم، طولی است. حسن روحانی در طول مصائب احمدی‌نژاد گام برمی‌دارد، مصائبی که گاه به نظر می‌رسد آگاهانه به این کشور تحمیل شده است تا منافع اقلیتی را دست‌وپا کند.

حسن روحانی و کابینه‌اش حق دارند تا مدتی به توصیف وضعیت به‌جامانده از دوره قبل بپردازند تا مشکلاتی را که  سر راهشان قرار دارد به مردم اعلام کنند و گاهی هم دل مخالفان را خنک کنند اما در پایان هر دوره درو خرمن، مردم چشم به گونی‌های پر و قابل‌شمارش دارند.

حسن روحانی و اصلاح‌طلبان باید بدانند و تجربه‌ هم ثابت کرده رأی فقط یک رأی است. اگر مردم نخواهند یا نتوانند در یک یا  دو دوره ریاست‌جمهوری رأی‌شان را پس بگیرند اما در فرصتی مقتضی اثر خود را خواهند گذاشت و اثبات خواهند کرد در مدتی کوتاه می‌شود آنها را فریب داد اما در بلندمدت نه، و ازهمین‌روست که یکی دیگر از ویژگی‌های انتخابات خرداد ٩٢ این بود که مردم ثابت کردند با کسی عهد اخوت نبسته‌اند و به‌همین‌دلیل ٢٤ میلیون رأی شمرده‌شده احمدی‌نژاد به‌یکباره با حضور سعید جلیلی، ادامه طبیعی آن خط‌مشی، در انتخابات ریاست‌جمهوری تا حدود چهار میلیون کاهش می‌یابد.

17302