روزنامه الاخبار لبنان در مقاله ای به بررسی جزئیات مسایل مطرح شده در مذاکرات مسقط بین انقلابیون یمن و مقامات آمریکایی و نقش ایران در آغاز این مذاکرات پرداخته است.
روزنامه الاخبار لبنان، در مقاله ای به قلم ابراهیم امین نوشت: مذاکرات غیرمستقیم بین آمریکا به نمایندگی عربستان سعودی و طرف‌های درگیر در ائتلاف تجاوز بر ضد یمن و هیئت انصار الله با حضور مقامات مسقط و میانجگری آنها به پایان رسید. هیئت انصار الله بعد از این نشست آمادگی خود را برای ترک مسقط به سمت مسکو در پاسخ به دعوت مقامات روسیه اعلام کرد.
در حالی که رهبران انصارالله دیدار با مقامات آمریکایی را در عمان تکذیب کرده‌اند، منابع مطلع به روزنامه الاخبار، گفتند که مذاکرات فرصت هم‌گرایی مستقیم بین طرف های برجسته را فراهم کرد و به طرف آمریکایی یک نکته مهم را فهماند و آن اینکه انصار الله وابسته به ایرانی ها نیستند و مسائلی که در مورد آنها تفاهم حاصل آمده باب گفتگوهای سیاسی بین طرف های یمنی را باز خواهد کرد و مرحله بعدی گفتوگوها منحصراً با میانجگری سازمان ملل خواهد بود.
این منبع در عین حال تکیه کردن بر روی نتایج فوری و نزدیک را بعید دانست و تأکید کرد که همچنان همه طرف‌ها بر حوادث میدانی متمرکز هستند. وی پیش‌بینی کرد که در هفته آینده تحولات عمده‌‌ای رخ دهد که بیش از پیش عربستان سعودی را تحت فشار بگذارد.
روند مذاکرات در عمان
با آغاز آتش‌‌بس انسانی در یمن که چند هفته پیش صورت گرفت و البته ادامه پیدا نکرد آمریکا خواستار برقراری ارتباطاتی با طرف های مرتبط در زمینه بحران یمن برای حل این موضوع شد، این موضع به ویژه بعد از آن صادر شد که گزارش های دیپلماتیک آمریکا از شکست تجاوز عربستان سعودی در تحقق هر نتیجه ای از حمله به یمن خبر داد و تصریح کرد که مصیبت انسانی در یمن به عامل فشاری بر تمامی کشورهای جهان تبدیل خواهد شد.
در همین رابطه دولت آمریکا «آن‌پترسون» معاون وزیر خارجه این کشور در امور خاور نزدیک را مسئول انتقال به شبه جزیره عربستان و برقراری تماس های مستقیم با مقامات عربستان سعودی کرد. این تحولات پیش از آن بود که ایرانی‌ها و آمریکایی‌‌ها به این نتیجه برسند که پادشاهی عمان بهترین و قابل قبول ترین دولت برای میزبانی مذاکرات و ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم در قبال این بحران است. این چیزی بود که ریاض نیز بعد از شکست کنگره گفتگوهای یمنی در داخل عربستان که تنها شامل هواداران منصور هادی و عربستان سعودی بود؛ با آن موافقت کرد. مقامات آل سعود در اوج شکست سیاسی که بعد از شکست‌‌های میدانی برای آنها ایجاد شده بود از عزیمت به ژنو نیز خودداری می‌کردند.
در ابتدا محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در سفری فوری به مسقط عزیمت کرد، در زمان معین سفر هیئت عالی رتبه از انصار الله نیز با تدابیر امنیتی ویژه که مقامات عمان بر آن نظارت داشتند ، وارد مسقط شدند. دولت عمان هواپیمای ویژه را به صنعا فرستاد تا هیئت مذکور شامل مسئولان سیاسی انصار الله به ریاست محمد عبدالسلام را به مسقط منتقل کند.
بعد از یک دور مذاکرات مستقیم بین ظریف و مسئولان عمان، تهران اعلام کرد که " در کنار " این گفتگوها باقی خواهد ماند تا در صورت نیاز برای رسیدن به نتایج مثبت از آن حمایت کند. این در حالی بود که طرف آمریکایی اعلام کرده بود که تنها هیئت انصار الله متولی مذاکرات خواهد بود و ایران نباید در آن مشارکت کند.
تیم آمریکایی به صورت هم زمان رایزنی‌هایی را با برخی پایتخت‌های غربی به ویژه انگلیس و آلمان انجام داد. تعدادی از دیپلمات‌‌های این دو کشور نشست هایی را با برخی مقامات یمنی در ریاض و قاهره و مسقط برگزارکردند. با آغاز مذاکرات این دیپلمات‌ها نیز برای مشارکت در مذاکرات با انصار الله به عنوان مشاور به مسقط رفتند.
وقتی که هیئت‌های مرتبط در عمان تکمیل شد، مقامات این کشور هتلی را برای میزبانی از هیئت آمریکایی و مشاوران خارجی و هیئت انصار الله و دیگر مقامات یمنی اختصاص دادند. طرف عمانی نقش میانجی و رساندن پیام ها بین اتاق های آمریکایی ها و انصار الله را بر عهده داشتند. مسقط با وجود تلاش ها نتوانست نماینده ای از عربستان سعودی برای انجام مذاکرات مستقیم با هیئت یمنی فراهم کند.
از یمن نیز تعداد زیادی از شخصیت‌های مرتبط از جمله مقامات جبهه جنوبی شامل علی ناصر محمد رئیس جمهور سابق یمن جنوبی و متحد برجسته وی محمد علی احمد به این مذاکرات دعوت شدند. محمد علی احمد از قاهره وارد مسقط شد. وی در آنجا نشست هایی را با برخی مقامات مصری و دیپلمات‌‌های خارجی از جمله سفیر انگلیس در صنعا برگزار کرده بود.
چهارچوب گفت‌و‌گوهای عمان
در دور اول مذاکرات مسئولان آمریکایی دیدگاه های سعودی ها را به مقامات یمنی ابلاغ کردند که سقف آن بسیار بالا و غیرقابل تحقق بود، مانند این که شورای همکاری خلیج فارس مرجع میزبان گفتگو های یمنی - یمنی باشد. یا اینکه ریاض خواسته بود تمامی مبارزان انصار الله به شمال یمن باز گردند. این کشور همچنین بر بازگشت عبد ربه منصور هادی به صنعا یا عدن تأکید داشت. آمریکایی ها متوجه شدند که اوضاع به این ترتیب پیشرفت نخواهد داشت، به همین علت مسئول آمریکایی به ریاض رفت و بعد از بازگشت از ریاض برنامه کاری جدیدی برای مذاکرات تشکیل داد.
عربستان در مذاکرات آینده نقشی ندارد
یک منبع عضو مذاکرات به الاخبار، گفت که ساعت های بسیار طولانی برای تماس بین مذاکره کنندگان صرف شد، بحث‌ها در مورد هر بند و هر نقطه و هر کلمه ای بود. چارچوب کلی ایده‌ها شامل موارد زیر بود:
- توافق مبنایی برای ایجاد راهکاری مناسب جهت خارج کردن منصور هادی از عرصه سیاسی کشور.
- آغاز تأسیس شورای ریاست جمهوری و مرحله انتقالی جدید و تفاهم بر آن در جریان مذاکرات ژنو. به این ترتیب قرار بود پروژه دولت مشارکت و ثبات به دولت توافقی تغییر یابد.
- همه گروه ها با تکیه بر نتیجه بخشی در مذاکرات به عنوان مبنای مذاکرات آینده توافق کردند. البته در سال گذشته نیز چنین توافقی در صنعا به دست آمده بود که شامل انتخابات ریاست جمهوری، پارلمان و قانون اساسی جدید و تشکیل راهکار جدید مدیریت بخش‌‌های جنوبی کشور می شد. انصار الله با تمامی بندهای این توافق غیر از بندی که خواستار تجزیه یمن به شش اقلیم بود، موافقت کرد. اینها علاوه بر توافق‌نامه‌های صلح و مشارکت و مصوبات سازمان ملل متحد در این رابطه به ویژه قطعنامه 2216 بود.
در این توافق تأکید شد که دعوت به نشست ژنو از سوی اعضای سازمان ملل متحد صورت گیرد و این هیئت مسئول ریاست جلسات باشد و دو طرف با حضور 7 نماینده در میز مذاکرات حضور داشته باشند. نحوه توزیع نمایندگی‌‌ها به شرح زیر است: دو نماینده از انصار الله، دو نماینده از حزب کنگره به ریاست علی عبدالله صالح، یک نماینده از حزب الحق، یک نماینده از حزب بعث و یک نماینده زن از سازمان زنان. در طرف مقابل نیز دو نماینده از سوی دولت البحاح دو نماینده از سوی حزب اصلاح، یک نماینده از حزب سوسیالیست و یک نماینده از حزب الناصری و یک نماینده از حزب سلفی الرشاد حضور خواهد داشت.
در مورد مسائل مربوط به جنوب یمن بررسی‌‌ها برای تعیین جهت عقب نشینی کمیته‌‌های مردمی از استان‌‌های جنوبی به صورت تدریجی دنبال می شود، اما موانع موجود در وهله اول شامل هویت نیروهای نظامی مسئول اخراج عناصر القاعده در استان های جنوبی بود که این موضوع به ویژه نگرانی های طرف آمریکایی را به دنبال داشت.
هیئت انصار الله از همان ابتدا اعلام کرد که مانعی در تخلیه تمامی شهرهای جنوبی از وجود تمامی عناصر مسلح غیر از نیروهای پلیس و ارتش نمی بیند، اما طرف مقابل قرار دادن مسئولیت این مناطق به عهده ارتش را رد کرد و مدعی شد که ارتش تحت تأثیر انصار الله و علی عبدالله صالح رئیس جمهور سابق یمن قرار دارد.
در نهایت توافق شد که کمیته های مردمی و نیروهای ارتش از داخل شهرهای اصلی جنوب عقب نشینی کنند و ارتش در طول مرزهای شهرها و استان‌ها مستقر شود. همچنین پیشنهادی برای تأسیس نیروی نظامی متشکل از اهالی جنوب این کشور مطرح شده که شامل 10 هزار نفر است که مسئولیت حفاظت از مؤسسات دولتی و اماکن عمومی و خصوصی را بر عهده دارند. این نیروها در کنار نیروهای ارتش و مؤسسات امنیتی کار می کنند. انصار الله این پیشنهاد را پذیرفته است، به شرطی که این نیروها تحت نظارت هیئت سیاسی به ریاست علی ناصر محمد رئیس جمهور اسبق این منطقه کار کنند و محمد علی احمد نیز در این راستا به وی کمک کند. این پیشنهاد البته هنوز با موافقت آمریکا و عربستان سعودی همراه نشده است.
در سایه این تماس‌‌ها، و در راستای تلاش برای تثبیت آتش بس، ارتباط های انجام شده به نتایج مورد قبول و نهایی مبتنی بر توقف تجاوز عربستان سعودی و عملیات نظامی در یمن برای ادامه گفتوگوها منجر نشد. این در حالی بود که پترسون مسئول آمریکایی از انصار الله خواسته از حمله به شهرها و روستاهای منطقه مرزی عربستان در عسیر و نجران و جیزان خودداری کند و در مقابل آمریکا فشارها برای توقف حملات هوایی را افزایش داده و زمینه بیشتری برای رسیدن کمک‌‌های انسانی به تمامی مناطق یمن باز کند.
26149
نظر شما