فردای 30 ژوئن،یک توافق 100 تقابل

حسی غریب به پاره ایی کشورهای اروپایی القاء می کند "این توافق عملا توافق میان تهران و واشنگتن خواهد بود واگر موضع مستقل تری اتخاذ نکنند تنها خامه کیک نصیبشان خواهد شد".این حسی واقعی ست ؟ فعلا مشخص نیست. اما پررنگ شدن نقش این دولت ها، بیش از ایران کاررا برای واشنگتن دشوار میکند که در کنار آرام نگه داشتن اعراب خشمگین، مجبور است با دادن هزینه ایی بیشتر متحدان بین المللی را همراه و نه الزاما همدل کنار خود نگه دارد

2 روز پس از آنکه جرارد آرود سفیر فرانسه در ایالات متحده طی سخنانی در موسسه تحقیقاتی غیردولتی "شورای آتلانتیک" با پیچیده توصیف کردن مذاکرات هسته‌ای ایران احتمال داد توافق با این کشور تا موعد 30 ژوئن به دست نخواهد آمد،لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه اواخر هفته گذشته اعلام کرد" بدون در نظر گرفتن بازرسی های گسترده از مراکز نظامی ایران پاریس هیچ توافقی را امضا نخواهد کرد".سخنان فابیوس که به دلیل اتخاذ مواضعی مشابه طی یک سال و نیم گذشته اورا به سیاستمدار جنجالی و نه چندان محبوب نزد ایرانیان تبدیل کرده، این سوال را در ذهن بسیاری مطرح کرده آیا حصول توافق با ایران تا 30 ژوئن با مانعی جدی روبرو شده است؟. پاره ایی کارشناسان آگاه و دیپلمات های مقیم واشنگتن می گویند پاسخ به این سوال دقیقا مثبت نیست و اظهاراتی اینگونه جنبه سیاسی آن اهمیت دارد وبیشتر جلب توجه می کند. اما الزاما منعکس کننده آنچه درفضای سری مذاکرات می گذرد و با جنبه های فنی و عملی برنامه اتمی ایران ارتباط معنا داری ندارد. شاید اتخاذ مواضعی از این دست برای تهران و واشنگتن که سرمایه گذاری هنگفتی طی تقریبا 20 ماه گذشته برای حصول یک توافق جامع انجام داده اند خیلی خوشایند نباشد - که حتما نیست - اما به نوبه خود ناظران سیاسی را در برابر 2 سوال مهم قرار داده است.
نخست،آیا اتخاذ مواضعی اینچنین الزاما می تواند به معنای تغییر رویه دولت های اروپائی ونه تقابل استراتژیک  آنها در قبال تلاش های ایالات متحده برای نزدیکی به ایران و به تبع آن تحولات منطقه خاورمیانه عربی و خلیج فارس تعبیر شود؟.
دوم ، اگر واقعا و به فرض  اروپا در صدد این تغییر رویه باشد،مخالفت آنها با ایالات متحده تا کجا پیش خواهند رفت؟.
یک دیپلمات اروپائی مقیم وین که دولت متبوعش با ایران روابط نسبتا مطلوبی دارد ،تا آنجا که به پرونده اتمی ایران مربوط می شود البته به عامل سومی هم اشاره کرده و می گوید"مواضع دیگر طرف ها خصوصا روسیه در انتهای بازی اگر به وقت اضافه و ضربات پنالتی کشیده نشود، خود موضوعی جداست که باید آن را در نظر گرفت. گزینه مطلوبی نیست اگر آنها احساس کنند بستر نهائی مذاکرات زمینه خوبی برای تسویه حساب با ایالات متحده است.اگر پای اروپا را وسط نکشند".
بی شک وضعیتی که اکنون و در حساس ترین شرایط پیش روی پرونده اتمی ایران قرار گرفته، تعیین سرنوشت گفتگوها را تا پایان ماه ژوئن اگر نه با ضریب منفی بالا که حداقل با نگرانی روبرو و نحوه چینش پازل مذاکرات تحلیل منطقی آن را تا حدی با مشکل روبرو کرده است. مذاکرات ایران و قدرت های جهانی با همه منازعات دیپلماتیکی و رویاروئی های سیاسی تقریبا 2 سال گذشته، از منطقی تبعیت می کرد که نتیجه آن قرار بود تا پایان ماه ژوئن به جامعه بین المللی و البته دهها میلیون ایرانی خواهان حل پرونده اتمی ارائه شود،هنوز هم چنین احتمالی وجود دارد.اما مشخص نیست مواضع علنی و جدید پاره ائی طرف های اروپائی مانند فرانسه اگر قرار است همانی باشد که در گفتگو های سری جاری می خواهند مطرح کنند اولا چرا اکنون مطرح شده ،ثانیا با این مواضع سرنوشت مذاکرات پس از ضرب الاجل 30 ژوئن چه خواهد شد؟همین 2 سوال از دید بسیاری(شاید خوشبینانه) به غیر جدی و روبنایی بودن مواضعی از این دست تعبییر شده است. برخی دیپلمات های اروپائی نزدیک به تیم های مذاکره معتقدند اظهاراتی از این نوع الزاما تعیین کننده نیست. شاید تلاشی باشد برای دریافت سهم عمده تری از کیک.خصوصا که حسی غریب به آنها القاء می کند "این توافق عملا توافق میان تهران و واشنگتن خواهد بود واگر موضع مستقل تری اتخاذ نکنند تنها خامه کیک نصیبشان خواهد شد.
این حسی واقعی و درست است یا نه ؟فعلا مشخص نیست!. اما پررنگ شدن نقش کشورهای اروپایی دراین مرحله حساس بیش از ایران، کاررا برای واشنگتن دشوار خواهد کرد که در کنار آرام نگه داشتن اعراب خشمگین، مجبور است با دادن هزینه ایی بیشتر متحدان بین المللی را همراه و نه الزاما همدل در کنار خود نگه دارد. جف راتک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز 5 شنبه درواشنگتن و در پاسخ به سوال خبرنگاری در خصوص مواضع متفاوت فرانسوی ها اظهار داشت" همه برای دستیابی به توافق نهایی به صورت همگام در تلاش هستند. چارچوب توافق در لوزان سوئیس بدست آمده است".سخنی امیدوار کننده است یا گلایه آمیز؟باید منتظر ماند و دید!اما با توجه به سیاست های کشوری مانند فرانسه جدای از مواضعی که ممکن است روسیه و یا چین اتخاذ کنند، اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه می تواند نشانی آشکار از تفاوت ها میان امر آشکار و منطق پنهان در دیپلماسی باشد که کمتر مورد توجه قرار می گیرید. اگراینگونه است که به اعتقاد من هست،باید اذعان و اعتراف کرد بازی که قرار بود پس از 30 ژوئن و حصول توافق احتمالی میان ایران و 5 قدرت جهانی و نیز تهران وایالات متحده آغاز شود ،از هم اکنون شروع شده است. باید دید نتیجه آن بازی چه خواهد بود .از یک طرف بازی 30 ژوئن(با همه اهمیت آن) از یک طرف سرنوشت سیاسی پرزیدنت اوباما و هزینه های از دید جمهوریخواهان تحمیل شده او به ایالات متحده را مشخص خواهد کرد و از طرف دیگر سرنوشت دمکرات ها و جمهوریخواهان در انتخابات 2016 ریاست جمهوری را روشن میکند.از دید آقای رئیس جمهور توافق احتمالی با تهران بالقوه دارای آن ارزش و ایجاد سرمایه هنگفت در گردش سیاسی هست که بتوان آنرا خرج  کرد و بینی جمهوریخواهان را کماکان سرخ نگه داشت. اینکه اروپا و اعراب چه خواهند کرد ؟شاید رویه آنها متفاوت باشد ،اما  این موضوعی ست که در پس این دو پیامد باید مورد ارزیابی قرار گیرد. matinmos@gmail.com

 

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 420618

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 15 =