عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا می‌گوید: مشاغلی به زنان پیشنهاد می‌شود که شرط ورود به آنها خودآرایی زنان برای جلب مشتری است.

فهیمه حسن‌میری: صفحه‌های روزنامه‌ها و مجلات پر شده از تبلیغ برای زیباتر شدن، برای رفع آنچه نقص نام گرفته، برای بهتر شدن اندازه‌ها و ابعاد بینی و گونه و شکم. کلینیک‌های جراحی زیبایی هم پررفت‌ و‌ آمدند. زنان و مردانی که برای ارائه ظاهری زیباتر از خود، حاضرند هزینه کنند و زحمت جراحی را هم به جان بخرند. وسط این همه تبلیغ جراحی زیبایی،‌ گروهی ساز مخالف زدند و کمپین «دماغ طبیعی من» راه انداختند (اینجا را بخوانید)

اما هرچقدر هم که این کمپین قوی باشد و هوادار داشته باشد، بازهم تب جراحی زیبایی، بسیار داغ است. چرا اینگونه است؟ دکتر مریم صف‌آرا، روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا از این می‌گوید که میل به زیبایی و زیباتر شدن طبیعی است، اما هشدار می‌دهد: «این میل حد و اندازه دارد و اگر می‌بینیم از مرزهای آن فراتر رفته، باید اشکال کار را در جای دیگری جستجو کنیم.»

گفت‌وگوی خبرآنلاین با این عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا را در ادامه بخوانید؛

چرا این همه استقبال از جراحی زیبایی شایع شده؟ از اینجا ناشی می‌شود که افراد "میل به زیبایی" دارند؟

در این که انسان زیبایی‌دوست است شکی نیست. جمال، می‌تواند جلال و بزرگی هم بیاورد. تمایل به زیبایی در فطرت انسان‌ها وجود دارد؛ اما مشکل از جایی آغاز می‌شود که شاهد افراط در این مساله باشیم. زیبایی‌دوستی تا مرزی می‌تواند بهنجار تلقی شود که به شاکله و اصل هویت شخص لطمه‌ وارد نکند. اگر خودآرایی تا حدی باشد که به عنوان یک رفتار نرمال در افراد دیده شود و او را به سمت انجام رفتارهای افراطی و توجه بیش از حد به جسم و ظاهرش نکشاند میتواند طبیعی تلقی شود. در حالی که گاهی می‌بینیم بهداشت روانی شخص به خطر افتاده و این خودآرایی‌ها نشان‌دهنده اختلال در شخصیت فرد است. خودآرایی‌ها، توجه بیش از حد به ظاهر و پوشش و رو آوردن به انواع و اقسام جراحی زیبایی که در بعضی افراد دیده می‌شود، می‌تواند نشانگر این باشد که آن فرد از سلامت روان برخوردار نیست و به خاطر کسب عزت نفس و اعتماد به نفس بیشتر چنین ظاهری را از خودش به نمایش می‌گذارد.

 اعتماد به نفس، از طریق جراحی به دست می‌آید؟

مساله همینجاست. ریشه راضی نبودن فرد از خود در این چیزها نیست که با این کارها مشکل برطرف شود. فرد جایگاه حقیقی خودش را پیدا نکرده، به خودبسندگی و خودرضامندی نرسیده و اینها تنها با تغییر در ظاهر به دست نمی‌آید، اینها مقولاتی است که در شخصیت فرد باید ایجاد شود. شخص با ارتقای عوالم شناختی و شخصیتی می‌تواند خودش را پیدا کند و به این احساس رضایت داشتن از خود برسد، اگر در این مقوله‌ها نتواند به رضایت برسد، به رفتارهای بعضا ناهنجار رو می‌آورد و دیده شده که هر چه بیشتر در ظاهرش تغییر ایجاد می‌کند باز هم برایش کافی نیست و او را به سمت افراط سوق می‌دهد. در مراجعینمان افرادی را می‌بینیم که با تمام اقداماتی که برای زیبایی بیشتر انجام داده‌اند و با آرایش‌های غلیظ می‌آیند و از خودشان راضی نیستند، ممکن است دیگران آنها را تایید کنند اما خودشان را رنج می‌دهد و احساس خرسندی ندارند چون به آن هویت اصلی که باید برسند نرسیده‌اند.

چرا زن‌ها بیشتر مشتری این جراحی‌ها هستند؟ از خودشان راضی نیستند؟

در این که چرا زنان بیشتر به انجام جراحی زیبایی گرایش دارند باید عوامل ترکیبی را دخیل بدانیم. یکی از مهمترین این عوامل این است که زن در ایران امروز جایگاه اصیل و حقیقی خودش را ندارد. فرصت‌های شغلی و اجتماعی یکی از این موارد است. مشاغل پیش پا افتاده‌ای به زنان پیشنهاد می‌شود که شرط ورود به آنها خودآرایی زنان برای جلب مشتری است. درواقع به نوعی استفاده ابزاری از زنان در بعضی مشاغل دیده می‌شود و بعضی از زنان که به خودآگاهی نرسیده، ارتقای فکری و روحی پیدا نکرده و امکان بروز توانایی‌هایشان محدود می‌شود خودشان را در این شرایط احاطه شده می‌بینند. این در حالی است که همانطور که می‌بینیم در جوامع دیگر، زنان به این اندازه خودآرایی نمی‌کنند بلکه به سادگی در محیط کار و تحصیل و فعالیت‌های اجتماعی حاضر می‌شوند.

اگر خودآرایی تا حدی باشد که به عنوان یک رفتار نرمال در افراد دیده شود و او را به سمت انجام رفتارهای افراطی و توجه بیش از حد به جسم و ظاهرش نکشاند میتواند طبیعی تلقی شود. در حالی که گاهی می‌بینیم بهداشت روانی شخص به خطر افتاده و این خودآرایی‌ها نشان‌دهنده اختلال در شخصیت فرد است. خودآرایی‌ها، توجه بیش از حد به ظاهر و پوشش و رو آوردن به انواع و اقسام جراحی زیبایی که در بعضی افراد دیده می‌شود، می‌تواند نشانگر این باشد که آن فرد از سلامت روان برخوردار نیست

یعنی وقتی عوامل محیطی به افراد احساس رضایت از خود ندهد، به این رفتارها کشیده می‌شوند؟

اعتماد به نفس یک مساله فردی است. با این که عوامل محیطی هم در آن بی‌تاثیر نیستند و می‌توانند زمینه‌ساز بروز و ظهور آن باشند، شخص در یک فرآیند فردی به اعتماد به نفس و احساس رضایت از خود می‌رسد. اگر فرآیند رشد و ارتقا درست صورت گرفته باشد، شخص راهی برای غلبه بر مشکلات محیطی پیدا می‌کند. در مثالی که برای مشاغل پیش پا افتاده زنان مطرح کردم، درست است که فرصت‌های شغلی مهم است اما مهمتر این است که فرد به ارتقای فکری رسیده باشد که وقتی در آن شرایط احاطه شد بتواند راهی پیدا کند و تسلیم شرایط نشود. اگر فرد هویت و شخصیت اصلی‌اش را پیدا کرده باشد و از طرق مختلف مثل خانواده، سیستم آموزشی و رسانه‌ها، خود حقیقی‌اش را پیدا کرده و به توانایی‌هایش باور داشته باشد و درواقع تثبیت هویت شده باشد، در پاسخگویی به معضلات مختلف تسلیم نمی‌شود، به خودآرایی کشیده نمی‌شود، جسم خودش را عرضه نمی‌کند بلکه راهی برای کارآفرینی و اشتغال پیدا می‌کند.

 در حالی که افراد و به‌ویژه زنان موفق و کارآفرین معرفی نمی‌شوند تا الگو قرار بگیرند.

همینطور است. یکی از مسائلی که در روان‌شناسی برای تثبیت هویت به آن اشاره می‌شود، همانندسازی است. افراد با الگوهایی که با آن مواجه می‌شوند همانندسازی می‌کنند. اگر رسانه به جای معرفی افراد موفق، الگوهای ناهنجار را معرفی کند، افراد جامعه با آنها همانندسازی می کنند. الان بیشترین گروه مخاطب رسانه‌ای مانند تلویزیون، زنان هستند و بیشترین تاثیر و تاثر را از آن می‌گیرند. متاسفانه می‌بینیم که در این رسانه خبری از معرفی افراد شایسته و موفق نیست بلکه از لحاظ ظاهری تصاویر افرادی به نمایش درمی‌آید که جراحی‌های افراطی زیبایی داشته‌اند و از لحاظ مضمونی مفاهیمی در سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی هست که الگویی برای به تعالی رسیدن و ارتقای زنان نیستند.

اقداماتی در فضای مجازی شکل گرفته که طبیعی بودن و پرهیز از جراحی غیرضروری زیبایی را ترویج می‌کنند. این فعالیت‌ها موثرند؟

اگر تنها به این اقدامات بسنده نشود می‌تواند تاثیرگذار باشد. این که افرادی اعلام کنند که دست به عمل جراحی نزده‌اند، در ترویج این مساله کار خوبی است اما کافی نیست. در عین حال باید کارهای دیگری انجام شود و موازی و همزمان با آن، بر اندیشه و فراخنای ذهن افراد تاثیرگذاری شود. تنها یک مساله تصویری و دیداری نمی‌تواند موثر باشد بلکه باید این همت در مسئولان شکل بگیرد که در کنار رفع موانع کسب مهارت و توانایی زنان، از طریق آموزش و پرورش و رسانه‌های پرمخاطب در نوع اندیشه و ساختار فکری افراد جامعه تاثیر بگذارند، افرادی را که با مشکلات فراوان توانسته‌اند به موفقیت برسند به عنوان الگو به افراد جامعه معرفی کنند و آنها را از تحریفات شناختی که ممکن است دچار شوند مصون کنند.


۴۷۲۳۴

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 414484

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 9 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 14
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • زن ایرانی IR ۰۷:۳۵ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    14 9
    دقیقا
  • بینام IR ۰۸:۴۲ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    45 47
    از این روانشناس حاذق سوال کنید آقایون چرا مو میکارن و بینی عمل میکنند و گوششون رو الاغی میکنن.....
    • بی نام A1 ۰۹:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
      22 10
      مثبت اشتباهی دادم این جراحیها درسته که درآقایون هم هست اما بسی کمتر از خانوم هاست همانطورکه در مصرف لوازم آرایش خانوم های ایرانی واقعا سنگ تمام گذاشتن
    • بی نام IR ۱۰:۰۶ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
      12 5
      من به متن و حرف شما که با توجه به متن است کاری ندارم فقط برام سوال شد گوش الاغی چیه؟
    • با نام IR ۱۰:۵۹ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
      21 6
      بابا جان چرا زور میزنی خوب عمل زیبای تو خانوما شایع تره حالا هی خودتو بکوب به در و دیوار
    • امیر . م A1 ۱۴:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
      7 15
      چون شما خانمها با خواسته های بی جاتان مردها را کچل کرده اید و دماغشان را عمل می کنند شاید بشه بوی نامطبوع دست پختتان را نفهمند و گوش الاغی می ذارند چون عملاً دارند به شما سواری می دند
    • بی نام EE ۱۶:۰۰ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
      4 4
      سلام ، نظر ایشان قابل احترام است اما بنده به عنوان یک روان شناس اعتقاد دارم هر نوع زیبایی چه کاشت مو وجراعی زیبایی باعث افزایش اعتماد به نفس میشود در واقع عوامل مختلف فردی ، اجتماعی ، تربیتی در افزایش اعتمادبه نفس تاثیر گذار است.
  • بی نام EU ۱۰:۱۲ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    25 11
    اینقدر همه چیز رو به اشتغال زنان و نگاه جامعه ربط ندید , زنان نسل قبل نه سواد داشتن نه شاغل بودن ولی احساس خوبی نسبت به خودشون داشتن. احساس زنان از نحوه تعاملشون با مردان نشات میگیره اگه مردان زندگیشون اعم از پدر همسر برادر... رفتار مناسب داشته باشن زن هیچ تحصیلات و موقعیتی هم که نداشته باشه از خودش راضیه
  • بی نام RO ۱۰:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    8 4
    اعتماد به نفس کاذب میاره اما راه جدیدی را جلوی پایشان باز می کند که اگر حواسشان را جمع نکنند به هدف بدی می رسد. البته بعضی از بینی ها اشکالات فرمی دارد که برای اونها عمل جراحی لازم است به شرطی که دست دکتر حاذق بدهند تا بینی سریال براشون عمل نکنه بلکه با توجه به فرم صورت آن را بهینه کنه. والا به خدا من یکی از این بینی سرسره ای شکل که همه شبیه هم اند حالم گرفته می شه. اینهمه زیبایی زنان ایرانی رو خراب کرده اند.
  • 0.5a A1 ۱۰:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    11 14
    ما دو تا استاد خانوم تو دانشکده مون داریم داشکده نفت به محض این که به استخدام وزارت نفت در اومدن رفتن دماغاشونو عمل کردن
  • بی نام A1 ۱۰:۳۹ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    13 3
    درسته.... فروشنده‌ها رو ببینید... از همه بیشتر آرایش و عمل کرده‌ن.... دیروز یه نفرو تو مترو دیدم عطر می‌فروخت نمی‌دونین خودش رو چه شکلی کرده بود
  • بی نام A1 ۱۲:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    19 11
    از این روانشناس حاذق بپرسین بانوانی هم استاد دانشگاه هستن در بیرون از محل کارشون یه جوری آرایش می کنن که حتی دانشجویان شون اونا رو نمی شناسن. یا خانم هایی که مدیر هستن در مؤسسات مختلف. به اینا چه جایگاه اجتماعی باید پیشنهاد بشه تا آرایش نکنن؟ همچنین از ایشون بپرسین همه گیری آرایش در میان دختران راهنمایی و دبیرستانی را چه جوری باید توجیه کرد؟ اینام به خاطر موقعیت نداشته اجتماعی آینده درگیر خودآرایی شدن؟
  • بی نام IR ۱۶:۳۹ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۸
    7 1
    بعضی از زنان ودختران چنان قیافه های وحشتناکی برای خود درست می کنند که کسانی که کار خصوصی دارند از اینها میترسند وانها را به کار نمی گیرند ایا اینها پدری مادری یا دلسوزی ندارند که بگویند خیلی بد شده اند
  • بی نام IR ۱۱:۵۶ - ۱۳۹۴/۰۲/۲۵
    8 0
    تورو خدا گول نخورید عمل نکنید من عمل کرم هر وقت خبر زیبایی و اینا میخونم واقعا از حماقت خودم میمونم.اینا همه دکان است برای از دست دادن سلامتی شما.باور کنید خلقت خدا زیباترین و بهترینه.