آیا باید از کاهش زاد و ولد در تهران نگران بود؟

هادی معیری نژاد- بسیاری از این نظریات بدون در نظر گرفتن مقوله توزیع جمعیت و کارامدی آن تنها به دنبال زیاد کردن ابعاد جمعیتی هستند غافل از این که توزیع نامناسب جمعیت و افزایش جمعیت در نقطه ای و فقدان آن در دیگر نقاط از کاهش جمعیت و پیری جمعیت نیز خطرناک تر است.

در همین رابطه چندی است کارشناسان و مقامات مسئول از کاهش نرخ زاد و ولد در شهر تهران ابراز نگرانی می کنند

اما آیا کاهش نرخ رشد جمعیت تهران جای نگرانی دارد یا باعث خوشوقتی است؟

در همین رابطه یک عضو شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به روند کاهش فرزند آوری در دو دهه گذشته ، گفت: رشد جمعیت در استان تهران یک و دو دهم و در شهر تهران به زیر یک دهم رسیده است.

معصومه آباد در این خصوص گفت: نرخ کاهش فرزند آوری در دو دهه گذشته جامعه را به سمت سالمندی سوق داده است و جامعه جوان را از بین برده است.

رییس کمیته ایمنی شورا با تاکید بر اینکه عددهای نرخ جمعیت زیر نرخ سطح جانشین است اظهار کرد: این رقم در استان تهران به یک و دو دهم رسیده این در حالی است که میانگین کشوری
1/6 است.

وی با بیان اینکه این افق چشم انداز منجر به انقراض نسل و جمعیت می شود گفت: این موضوع سیاسی، مذهبی، قومی و قبیله ای نیست و این طرح به دنبال الزام شهرداری به مدیریت جمعیت است.

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه مدل الگو پذیری شهر تهران مورد توجه است، افزود: تهران در فرزند آوری متفاوت از کشور است و با توجه به آمار موجود میانگین رشد باروری نرخ بسیار پایین تری خواهد داشت.

رییس کمیته ایمنی شورا با بیان این که در این مصوبه نمی خواهیم مشکلات کل کشور را حل کنیم  گفت : آنچه در این لایحه آمده نتیجه پژوهش مرکز مطالعات است و این طرح در جریان برگزاری جلسات با شورای عالی انقلاب فرهنگی به اینجا رسیده است.
براساس این طرح شهرداری باید اقدامات و بسته های تشویقی افزایش جمعیت را ارائه دهد.

اما جمعیت تهران
در بین 31 استان کشور تهران با فاصله بیش از هشت میلیون نفری نسبت به استان دوم در صدر پر جمعیت ترین استان ها قرار دارد به گونه ای که طبق برآورد مرکز آمار ایران تعداد ساکنان این استان در پایان سال 93 به بیش از 12 میلیون و 550 هزار نفر و در سال 95 به 12 میلیون و 800 هزار نفر خواهد رسید.

این جمعیت در سال 85 حدود 11 میلیون و 345 هزار نفر و در سال 90 حدود 12 میلیون و 183 هزار نفر بوده است.

در عین حال جمعیت شهر تهران نیز که از 10 میلیون و 418 هزار نفر در سال 85 به 11 میلیون و 306 هزار نفر در سال 90 افزایش یافته بود برآورد کنونی مرکز آمار حاکی از آن است که تعداد شهرنشینان تهرانی در پایان سال 93 به بیش از 11 میلیون و 690 هزار نفر و در انتهای سال 95 به مرز 12 میلیون نفر برسد.

مهاجرت به تهران
استان تهران طی 10 سال گذشته میزبان دو میلیون و 983 هزار و 889 ایرانی بوده است که بیشترین آنها برای جستجوی کار بهتر و 120هزار و 793 نفر دیگر نیز برای تحصیل وارد پایتخت شده اند.
بر‌اساس نتایج سرشماری سال 85، نزدیک 3 میلیون و هفتاد‌هزار نفر در طول ده‌ساله 75- 85 بر جمعیت استان تهران افزوده شد که با توجه به اینکه تعداد خالص مهاجرین وارد شده به این استان طی دوره یادشده حدود 784‌هزار نفر بوده است، لذا قاعدتا باید میزان افزایش طبیعی جمعیت این استان در ده‌ساله گذشته حدود 2‌میلیون و 286هزار نفر بوده باشد. از طرف دیگر بر اساس‌، آمار سازمان ثبت احوال، تفاوت تعداد متولدین و فوت‌شدگان ثبت شده استان تهران که باید علی‌القاعده حداکثر میزان افزایش طبیعی جمعیت این استان را نشان دهد در طول سال‌های 76 تا 85، نزدیک یک‌میلیون و 200‌هزار نفر بوده است که یک‌میلیون و 86هزار نفر کمتر از رقم مشابه حاصل از نتایج سرشماری سال 85 است د. به عبارت دیگر بر اساس‌، آمار متولدین و فوت شدگان ثبت شده استان تهران، میزان خالص مهاجرت به این استان طی ده‌ساله گذشته حدود 4/2 برابر رقم حاصل از نتایج سرشماری 85 یعنی نزدیک یک‌میلیون و 873‌هزار نفر است

جدول بالانشان دهنده رشد طبیعی جمعیت شهر و استان تهران و میزان مهاجرت است که موید این نکته است که کسری زاد و ولد در تهران با جمعیت مهاجر جایگزین شده ومسئولان امر که نگران کاهش نرخ رشد جمعیت هستند باید پیش از آن به افزایش رضایتمندی شهرستانی ها از زندگی و افزایش زاد و ولد در آنجا بیاندیشند و پس از آن با سیاستهای کلان و ملی راه مهاجرت را به شکل مدیریت شده به شهر هایی چون تهران سد کرده و توزیع مناسب جمعیت را سر لوحه قرار دهند.

در حال حاضر تهران با مشکلاتی چنان بزرگ مانند بی آبی ترافیک آلودگی هوا و خطرات بزرگی چون ریسک پذیری بالا اینجا مواجه است.و به نظر می رسد کاهش زاد و ولد در این شهر و کم بودنش از استادارد جمعیتی و رقم رشد کشوری اصلا جای نگرانی ندارد.


4646