اعتراض‌هایی که به توقف پخش چند مجموعه در سال‌های اخیر منجر شده، برخی نویسندگان و مجموعه‌سازان را به سمت محافظه‌کاری بیشتر سوق داده است.

درنا حسین‌زاده: قصه دکترها و پرستارهای بیمارستان حاشیه که شب‌های بهاری سال 1394 روی آنتن شبکه سوم سیما می‌رفت، تنها بخشی از قصه سریال «درحاشیه» بود؛ همزمان با پخش این مجموعه تلویزیونی سناریوی دیگری نیز در حال شکل‌گیری بود، سناریوی انتقادها و دفاع‌ها که در پایان آن، دست منتقدان به عنوان برنده بالا رفت.

اینکه تعارف بخش جدانشدنی زندگی ایرانیان است، اینکه انتقادها در ایران چندان تاب آورده نمی‌شود و اغلب افراد عادت به شنیدن تعریف و تمجید هرچند دروغین دارند نکته‌ای پنهان نیست و در همین فضاست که شوخی کردن با افراد سخت می‌شود و هرچه رتبه افراد بالاتر برود، امکان شوخی با او پایین‌تر می‌آيد.

در میان این خلقیات مردمان سرزمین ایران، وقتی بحث رده‌بندی‌های اجتماعی و تاثیر تحصیلات بر تعریف جایگاه افراد نیز مطرح شود، روشن است که شوخی کردن با گروهی همچون پزشکان بدون دردسر نباشد؛ دردسری که به دست و پای سریال جدید مهران مدیری پیچید و آن را اول دچار جرح و تعدیل کرد و در ادامه از ادامه راه بازداشت.

«در حاشیه» تنها یک مثال از سریال‌هایی است که اعتراض‌های بیرونی آن را در نیمه راه متوقف کرد؛ هنوز خاطره «سرزمین کهن» کمال تبریزی از ذهن‌ها پاک نشده و هر از گاهی خبر احتمال پخش مجدد آن منتشر می‌شود و هر خبر با واکنش دوباره منتقدان، انتشار نیافته فروکش می‌کند.

تکرار چنین تجربیاتی است که سریال‌سازهای تلویزیون را به سمت خلق فضاهایی بی‌شناسنامه و مردمانی ناشناس می‌برد تا حتی اگر سریال چندان گرم از آب درنیاید، دست کم در نیمه راه نیز متوقف نشود.

«میکائیل» در سرزمینی ناشناخته‌

یکی از سئوال‌هایی که اغلب تماشاگران «میکائیل» به کارگردانی سیروس مقدم هرشب زمان تماشای این سریال می‌پرسند این است که قصه در کدام شهر روایت می‌شود؟ «60 کیلومتری» کجای ایران است؟ نشانه‌های مردمان کدام قوم را می‌توان در میان شخصیت‌های آن یافت؟ تهران محل فیلمبرداری بوده یا قصه برای منطقه دیگری است؟

مقدم یک دلیل مشخص برای ایجاد این سئوال‌ها دارد، نکته‌ای که چندی پیش در گفت‌و‌گو با «هفت صبح» چنین مطرح کرده بود: «برای اینکه برای کسی سوء‌تفاهم ایجاد نشود یا کسی یا قشری خودش را در موقعیت قصه ما قرار ندهد و فرعیات بر اصول غلبه نکند، از روز اول تصمیم گرفتیم ناکجا آبادی را ترسیم کنیم و سپس قصه را پیش ببریم. «میکائیل» به اعتقاد من در همین حد هم یک جسارت، ریسک و خودزنی قابل تقدیر است که ناجی هنر برای طرح این ایده به آن دست زده است.»

این کارگردان در بخش دیگر گفت‌و‌گوی به صراحت اعلام کرده بود که مایل نبوده مصداق‌هایی از هیچ منطقه شناخته شده در ایران ارائه دهد تا در مورد لهجه و نوع لباس پوشیدن آنان و مواردی از این دست برای او دردسرساز نشود.

هرچند که «میکائیل» با اتکا به داشته‌هایش توانسته جای خود را در میان مخاطبان بیابد و به موفقیت‌هایی برسد، اما روشن است که تداوم نگاه محافظه‌کارانه مسیر ارتباط مجموعه‌ها را با تماشاگران ناهموار کرده و روایت داستان‌ها در محیطی ناآشنا به مرور اتصال تماشاگران را به مجموعه‌ها قطع می‌کند.

بدون شرح

زمانی که سریال «بدون شرح» به کارگردانی مهدی مظلومی روی آنتن شبکه سوم سیما رفت، اعتراض‌های کمرنگی در برخی مجلات و روزنامه‌ها منتشر شد. مظلومی در این مجموعه داستان مجله‌ای را روایت می‌کرد که به گفته سردبیرش در آستانه به گل نشستن بود و عملا تصویری بهم ریخته و غیرحرفه‌ای از فضای تحریریه یک نشریه ارائه می‌کرد.

اعتراض‌های هر از گاه منتشر شده در برخی مطبوعات هیچ‌گاه موجب نشد این سریال از آنتن پایین کشیده شود. فضای موجود در مطبوعات به گونه‌ای بود که اغلب روزنامه‌نگاران حرفه‌ای روایت ارائه شده از تحریریه را اصلا به خود نمی‌گرفتند و آن را مربوط به نشریات به اصطلاح زرد می‌دانستند و حتی اعتراض به این سریال را در شان خود نمی‌دیدند.

در مورد «درحاشیه» مشکل از جایی شروع شد که هنوز هیچ قسمتی از سریال پخش نشده بود، فقط پزشکان مطلع شده بودند قرار است با آنان شوخی شود و همین کافی بود تا موضوع را پیش وزیر بهداشت نیز مطرح کنند و او هم قدم جلو بگذارد و از مسئولان صداوسیما بخواهد پخش سریال را متوقف کند.

شاید حرکت ابتدایی صداوسیما برای صرف‌نظر کردن از این درخواست‌ها از موضع قدرت به نظر می‌رسید، اما بالاخره صداوسیما هم نتوانست در مقابل اعتراض‌ها ایستادگی کند و سریالی که قصد داشت وارد داستان‌های فرعی و ماجرای شخصیت‌های دیگری شود، از ادامه راه بازایستاد.

این روزها اعتراض به فضای سریال‌ها مانند اغلب موضوعات دیگر تبدیل به یک مد شده است، ماجرا به هرجایی که کشیده شود، بالاخره یکی از گوشه‌ای پرچم اعتراض را بالا می‌آورد، اینکه دامنه این معترضان و موضوعات حساسیت‌برانگیز تا کجا گسترده خواهد شد روشن نیست، اما آنچه روشن است، افزایش نگرانی نویسندگان فیلمنامه‌ها و کارگردانان از وضعیت ایجاد شده است.

سرخوردگی حاصل از کارهای نیمه‌کاره، نگرانی از نتیجه نزدیک شدن به هر موضوع و مسائلی از این دست سریال‌های صداوسیما را به کدام سمت هدایت خواهد کرد؟ آیا همچنان خطی از زندگی واقعی در مجموعه‌ها باقی می‌ماند که قابل پیگیری باشد؟ آیا نویسندگان و کارگردانان راهی برای جستن از این تنگنا می‌یابند؟ و آیا مسئولان صداوسیما تصمیم می‌گیرند تمام قد پشت تولیدات بایستند؟

این‌ها پرسش‌هایی است که بیش از کلام انتظار می‌رود در عمل به پاسخ برسند.

5858

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 413550

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 5 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 22
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۰۸:۱۹ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    خداییش این سریالی که جای در حاشیه گذاشتن بده کلا با شاد بودن و خندیدن مردم مخالفن مگه سریال در حاشیه چیز دروغی را نشون می داد؟؟ حقیقت تلخه برای برخی پزشکان عزیز
    • امیر A1 ۱۲:۰۰ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
      16 2
      درپیرو حرف دوستمون کافیه پزشکای عزیز شبها یه اخبار نگاه کنن اونوقت می فهمن در حاشیه وافعی بوده هرشب نمیشه خبری از این قشر بظاهر فرهیخته نباشه وعده کثیر از این دوستان هم مشغول بساز بندازی شذن با این پولا
    • بی نام IR ۰۳:۰۰ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
      7 0
      اگر رسانه ها اجازه داشتند اخبار را پخش کنند وضع بیمارستان ها یمان خیلی بد تر از این ها است که توی سریال نشان داده می شود
    • دکتر میثم RO ۰۶:۲۶ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
      1 5
      همتون تو شغل خودتون دارین کارتون رو خوب انجام میدید فقط علت جهان سومی شدنتون ما پزشکها هستیم
  • amir IR ۰۹:۵۲ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    84 29
    آقا خداییش این میکائیل چیه؟؟؟ خارجیا فیلم میسازن ایرانی هام فیلم میسازن. اون از فوق سری اینم از میکائیل تو رو خدا کارگردان ها خودشون رو به خاطر قراردادن تو ی چارچوب اجباری انقدر خراب نکنن واقعا قصه فیلم افتضاح و فاجعه اس
    • رضا A1 ۱۰:۴۵ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
      17 57
      بر خلاف شما دوست عزیز بنده معتقدم میکائیل سریالی در خور توجه است اما تنها مشکل آن که بین اکثر سریالهای ایرانی وجود دارد ناتوانی در کش دادن سریال و طولانی کردن آن است
    • آرش A1 ۱۱:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
      18 56
      امیر جان، دوست عزیزم، شما اگر دوست ندارید، نبینید، فاطما گل ببینید ضمنا" این هایی که نام بردید فیلم نیستند، سریال هستند.
  • بی نام A1 ۱۰:۰۵ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    63 5
    اصلا فیلم های صد و سیما به نظرم نمیتونه با مردم ارتباط برقرار کنه و خیلییییییییییییییییییییییی خیلیییییییییییییییییییی مصنوعی شده
  • علی IR ۱۱:۱۹ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    76 5
    وقتی جلو این فیلم ها گرفته میشه مردم بناچار رو میارند به ماهواره باید به کارگردان هایی چون مدیری فضا داد تا کار کنند تا همه پای تلویزیون ایران بشینند
  • بی نام IR ۱۱:۳۲ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    54 2
    با این اوضاع فیلمسازها باید بروند اون ور آب یه فیلم اساسی راجع به کار و زندگی در ایران تهیه کنند ما هم اینجا فقط باید راز بقا ببینیم
  • سعیده A1 ۱۲:۰۵ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    19 1
    به نظر من روایت مهران مدیری در در حاشیه حقیقت محض بود هیچ کس واقعا نمیداند در بسیاری از بیمارستانها چه میگذرد مگر بیماران و خانواده های انها که درد آنها هم نکفتنیست. البته لازم به ذکر است هنوز هستند پزشکان و بیمارستانهای با وجدان کاری که جان مریض را بر پول مقدم می دانند به اعتقاد من بهتر است پزشکان شریف کشور به جای نقد و جلوگیری از این سریال محبوب تا حدی بر اعمال گاه کاسبکارانه خود انتقاد کنند و و به این حرفه شریف و حساس خود توجه داشته باشند تا سریالی که همچون آیینه مشکلات جامعه پزشکی را نشانمان داد بهتر است گاهی به آسمان هم نگاه کرد
    • حسین A1 ۰۶:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
      4 0
      عالی بود
  • بی نام IR ۱۴:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    12 6
    تو سریال میکائیل صحنه های تیراندازی واقعا غیرحرفه ای و ابتدایی ساخته شده، در زمان تیراندازی از نوک اسلحه جرقه بیرون میاد...صداهای تیراندازی ها مثل ترقه بازی بچه هاست...کلا صحنه های اکشن بیشتر کمدی هستند...
    • بی نام A1 ۰۳:۱۵ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
      3 4
      خدایی میکائیل قشنگه . من هر شب ساعت ده سریال ترکی میدیم از شبکه های ماهواره ای اما از وقتی میکائیل شروع شده دیگه اون فیلمهارو نمی بینم
  • حجت IR ۱۴:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    24 3
    اقای مهران مدیری خیلی دوست دارم تو نسل ما بهترین طنز ساز بودی مرصی
    • بی نام A1 ۰۳:۵۶ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
      4 1
      مرصی ؟؟؟ تورو خدا یه کم دقت کنید . انقدر تو فضای مجازی فینگلیش مینویسیم دیگه فارسی یادمون رفت
  • م A1 ۲۰:۴۸ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۴
    8 2
    باید سر و کارت به این دکترا پولکیا بیفته بعد میگی مهران مدبری حلالت
  • ali IR ۰۳:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
    4 2
    خواستم به دوستانی که از سریال میکاییل انتقاد می کنند بگم من و خانواده ام و بیشتر اقوام و همکارانم این سریال رو دنبال می کنند و سیروس مقدم رو به خاطر این کار تحسین می کنند. حالا بعضی ها هر سریالی که صدا و سیما بسازد دوست دارن اون رو تخریب کنند چون با صدا و سیما مشکل دارند. من هم با برخی سیاست های صدا و سیما به ویژه در بخش خبر مشکل دارم و اعصابم خرد میشه اما دلیلی نمی بینم که زحمت هنرمندان مملکتم رو که با همه سختی ها و مشکلات دارن کار می کنن نادیده بگیرم.
  • یک پزشک IR ۰۳:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
    8 1
    در حاشیه واقعیت شغل مارا نشان مداد.متاسفانه مشکلات بسیار بیشتر از اینهاست اگر گفته شود مثنوی هفتادخروار می شود.
    • بی نام A1 ۱۳:۲۰ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
      3 0
      یعنی نمردیم و دیدیم یک بار پزشکان به "در حاشیه" اعتراض و توهین نکردند.
  • بی نام A1 ۰۴:۴۹ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
    7 0
    مرسي دوست عزيز مرسي
  • علی RO ۰۹:۱۴ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
    6 1
    سلام سریال در حاشیه طنز خوبی بود ولی آقای مدیری هر طنزی که میسازه هدفش شاد کردن مردمه نه اعتراض به بعضی ها,, آخه هر سریالی که ایشون میسازه به یه عدهای بر میخوره آخه چرا؟ اینه دستمزدش, اینه تشکر ازش. واقعأ که.