سیاستمداری که هنوز دستش را رو نکرده است

مرتضی شهسواری:در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، 4چهره اصولگرا(ولایتی،قالیباف، حداد عادل و جلیلی) وارد رقابت شدند . بیشتر و پیشتر از آن در محافل سیاسی انتظار می رفت علی لاریجانی نیز وارد این میدان شود، اما رئیس مجلس گویی فضا را غبارآلودتر از آن می دید که اصولگرایان بخت بلندی برای پیروزی داشته باشند؛به همین دلیل پا پس کشید و حوادث سیاسی را به تماشا نشست. نتیجه انتخابات نشان داد، غیبت او از آن رقابت، دوراندیشانه بوده و رئیس مجلس ، دو پوئن مثبت گرفته است:یکی ،برهم نزدن وحدت اصولگرایان و دیگری نامقصر بودن در شکست جناح سیاسی اش.

رویکرد اعتدالی لاریجانی چه نتیجه ای داشت؟

هرچند جریان اصلاح طلب تلاش می کند تاریخچه اعتدال گرایی دکتر لاریجانی را به بعد از انتخابات ریاست جمهوری92برگرداند، اما او چندسالی است که جناح معتدل را در جریان اصولگرا راهبری می کند.

بعد از انتخابان مجلس هشتم، صف کشی اصولگرایان بر سر رئیس خانه ملت جدی شد. در حالی که جمعیت ایثارگران و حامیانش به دنبال ریاست حداد عادل بودند و برای رسیدن به مقصود خود چندخبرگزاری از جمله رسانه دولت و بخش قابل توجهی از روزنامه های اصولگرا را با خود همراه کرده بودند و صداوسیما هم کم و بیش از نامزد آنها حمایت می کرد و فضای عمومی را چنان ترسیم می کردند که حداد عادل با قاطعیت برکرسی ریاست خواهد نشست، اما ترکیب مجلس به گونه ای بود که لابی های سنگین جناح حداد عادل نتیجه عکس داد و لاریجانی  که برای نخستین بار پا به مجلس گذاشته بود،با اکثریتی غیرقابل انتظار بر کرسی ریاست تکیه زد.

بعد از آن، بخش غیرمعتدل جناح اصولگرا در سه سال بعدی مجلس هشتم هم ناگزیر به تن دادن به ریاست لاریجانی شد . درمجلس نهم نیزغلامعلی حداد عادل ترجیح داد رخدادهای پارلمان را از روی صندلی های پایین - و نه هیات رئیسه - به نظاره بنشیند.

بازی جناح ها برای مجلس دهم

بلافاصله بعد از انتخابات ریاست جمهوری در 24خرداد 92 بحثهای مربوط به انتخابات مجلس به محافل سیاسی و رسانه ها کشیده شد. اصلاح طلبان برای صندلیهای سبز بهارستان نقشه کشیدند تا آنجا که پیراهن ریاست را برای دکتر محمدرضا عارف دوختند. اصولگرایان در آن سوی میدان مبارزه باز هم به یاد وحدت و ائتلاف افتادند و ادعا کردند همچنان اکثریت آرا را در دست دارند و سیطره بر مجلس دهم را نیز همچون سه مجلس قبل ادامه می دهند.

اصلاح طلبان که از پراکندگی زیادی برخوردارند برای رسیدن به محوری که بتوانند دور آن حلقه بزنند تلاش می کنند و در عین حال برای بردن بازی، دست از چهره های اصلی خود کشیده اند و سیاستمداران میانه رو را به میدان آورده اند.آنان حتی برای یارکشی از اصولگرایان هم دست به کارشدندو نام ناطق نوری را مطرح کردند تا در جناح اصولگرا شکاف ایجاد کنند . ناطق، اما هوشیارتر از آن بود که بازی بخورد. او اصل حضورش در انتخابات را رد کرد و عملا از نقش آفرینی در فعالیتهای انتخاباتی هر دو جناح کنار کشید.

حرکتهای علنی و زیرپوستی اصولگرایان

از ماهها قبل ، فعالان اصولگرا برای وحدت بخشی به جناح خود،کفش آهنین پوشیده اند. درست یا نادرست ،حضور پررنگ اصلاح طلبان را تهدیدی برای خود معرفی می کنند و مهمترین کارشان رایزنی با این و آن، برای لیست واحد است. حجت الاسلام والمسلمین رضا تقوی رئیس شورای سیاستگذای ائمه جمعه و عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت،مدتهاست که جلساتی را با گروههای اصولگرا برگزار کرده است. او از جانب جامعه روحانیت ماموریت ندارد . از سوی "جبهه پیروان خط امام و رهبری" به عنوان گسترده ترین تشکیلات اصولگرا هم از او درخواستی نشده است. با این حال کار خودجوش او ادامه دارد و کسی نمی داند فعالیت های او تا چه حد اثربخش بوده است.

از سوی دیگر محمدرضا باهنر که پس از درگذشت مرحوم عسگراولادی ریاست "جبهه پیروان خط امام و رهبری " را بر عهده گرفته، پر کار می نماید. او در اظهارنظرهایش حتی جبهه پایداری را به همکاری دعوت کرد. و به همین دلیل در بین برخی اصولگرایان معتدل مورد انتقاد قرار گرفت.

در سوی دیگر میدان، حزب موتلفه،جمعیت ایثارگران و جبهه پایداری نشست مشترکی برگزار کردند و اعلام شد به تفاهم رسیده اند.

رخداد مهم در قم

مهمترین رخداد یکی دوهفته اخیر  در قم شکل گرفت. آیت الله یزدی رئیس جامعه مدرسین و آیت الله موحدی کرمانی دبیرکل جامعه روحانیت مبارز، از آیت الله مصباح برای نشستی مشترک دعوت کردند. بعد از این جلسه آیت الله مصباح گفت که چون عضوی از جامعه مدرسین است شرکت او در این جلسه به عنوان یک قطب سیاسی معنا ندارد و آنچه که دو عضو دیگر تصمیم بگیرند برای او قابل پذیرش است.

با این حال اصل حضور آیت الله مصباح در این جلسه نمایانگر این است که رهبران جامعه مدرسین و جامعه روحانیت تهران ، نگران بوده اند که پیروان آیت الله مصباح، کوس جدایی بزنند و همچون انتخابات مجلس گذشته راهی جدا بپیمایند و اصطلاحا بازی را به هم بزنند.

مرد ساکت چه می کند؟

اصلاح طلبان غلاقه دارند لاریجانی را نزیک به جریان اعتدال معرفی کنند. موضعگیری های آرام او در مقابل دولت روحانی این گمانه را تقویت کرده است.با این حال نشانه های کمی وجود دارد که او به جریان دولت متمایل شده باشد.

به نظر می رسد او فعلا نظاره گر رفتارهای تند و کند اصلاح طلبان،اصولگرایان و اعتدالیون است و اتفاقات سیاسی را رصد می کند.

تقریبا همه جریانهای سیاسی - به جز تندروها - با او روابط خوبی دارند. اصولگرایان حاضر نیستند او را از دست بدهند، اصلاح طلبان برای تخریب او کاری نمی کنند و معتدل ها او را به مثابه یک فرصت می پندارند. او، اما سکوتی معنادار پیشه کرده.

آیاهمانگونه که در انتخابات دوره های هشتم و نهم مجلس، فارغ از هیاهوهای سیاسی، بر روند انتخابات تاثیر گذاشت و سرانجام ریاست بهارستان را از آن خود کرد،برای مجلس دهم هم برنامه دارد؟

شاید سالها شناخت دقیق از زیر و روی جناحهای سیاسی به خصوص اصلاح طلبان، او را به این نتیجه رسانده که در آستانه انتخابات نه چندان قابل پیش بینی مجلس دهم، دست خود را به این زودی ها رو نکند.

1717