۰ نفر
۱۸ فروردین ۱۳۹۴ - ۱۱:۲۹
اقتصاد ایران در مسیر اصلاحات ساختاری

مهدی پازوکی

اقتصاد ایران در اواخر دولت احمدی نژاد یعنی از ‏سال 1390 به بعد در مسیر تنزل افتاد و در سال ‏‏1391 با نرخ رشد 6.8 منفی کاهش رو به رو شد درحالی که سال گذشته ‏به  2درصد منفی رسید. این نرخ رشد 6 منفی درحالی ‏بود که در 10سال گذشته درآمدهای نفتی ایران به ‏‏700میلیون دلار می‏ رسید. یعنی در اوج درآمد نفتی ما ‏با رکود نزدیک به هفت درصدری روبرو بودیم. اگرچه ‏گفته می‏ شود که این رکود به دلیل تحریم‏ های اقتصادی ‏بوده است اما من معتقدم که 30درصد مشکلات اقتصاد ‏ایران به تحریم برمی‏ گردد و بقیه به مدیریت ‏اقتصادی ایران و مدیریت حاکم بر اقتصاد کشور مرتبط ‏است. یعنی اینکه ساختار معیوب اقتصاد کشور باعث شد ‏که در اوج درامد نفتی با رکود و رشد منفی روبرو ‏شویم. یعنی در آن دوره برنامه‏ روزی داشتند به جای ‏برنامه‏ ریزی. البته دولت روحانی هم این اقتصاد ‏معیوب را به ارث برده است.

اگرچه در این دوره نرخ ‏رشد برعکس شده و از حدود 7درصد منفی به  2درصد منفی رسیده است اما دولت امروز هم ‏با مشکلت بسیاری مواجه است. اول اینکه دولت مشکلات ‏اقتصادی کشور را مساله یابی کرد و به درست متوجه ‏شد که در چارچوب منافع ملی سیاست خارجی کشور را ‏اصلاح کند. و با عقلانیت با 5+1 مذاکره کند. اما ‏مشکلی که الان بخش اقتصاد کشور با آن مواجه است ‏مدیریت بخش میانی دولت است. در این بخش بیشتر مدیران ‏از مدیران سابق دولت قبلی هستند. همان افرادی که به لحاظ ‏تجربه و علم اقتصادی کم بهره ند و به مدیران ‏اتوبوسی معروفند. دولت برای اصلاح مدیریت اقتصادی ‏باید بتواند این بخش را اصلاح کند وگرنه من فکر می کنم که حل مشکلات ‏کشور با این وضعیت مشکل است. اگرچه ما در اقتصاد ‏منابع مالی، انسانی و طبیعی خوبی داریم و امکان ‏رشد و توسعه در ایران واقعا بالاست. سیستم ‏مدیریتی و ساختار اقتصادی و برنامه‏ ریزی ما نیاز به ‏اصلاح جدی دارد. ‏

مسئله دیگر در تبیین اقتصاد ایران این است که ‏به خوبی آگاهیم که اقتصاد ایران نفتی بوده، نفتی هست ‏و به نظرم در سه دهه آینده نیز نفتی خواهد بود. ‏لذا کاهش قیمت نفت و به تبع آن کاهش درآمدهای ‏دولت آثار مستقیم در روند فعالیت‏ های اجرایی و ‏عملیاتی خواهد گذاشت. بررسی تطبیقی این مهم ‏بویژه در سال های پس از پیروزی انقلاب نیز نشانگر ‏توجه همه جانبه دولت و اداره کنندگان جامعه برای ‏پیش‏بینی و کسب درآمدهای حاصل از فروش نفت بوده ‏است. نگاهی گذرا به برنامه‏ های پنج ساله توسعه ‏اقتصادی کشور نوید حضور و نقش‏ آفرینی درآمدهای نفتی ‏در اجرای طرح‏ های عمرانی و توسعه‏ ای کشور بوده است.

‏از این‏ رو، باید گفت ‏که با کاهش قیمت نفت و نزول درآمدهای مستقیم و ‏غیرمستقیم کشور، در گام اول روند سرمایه‏ گذاری و ‏تکمیل طرح‏ های نیمه‏ تمام عمرانی دچار کندی و یا وقفه ‏گشته است.بدرستی باید ‏گفت که در سال‏ های پیش رو  تحقق طرح‏ های عمرانی و ‏توسعه‏ ای دچار خلل جدی شده است و با طولانی شدن این ‏طرح ها و عدم امکان بهره‏ برداری از طرح‏ های در دست ‏تکمیل، روند توسعه اقتصادی کند و بطور اصولی ‏ضریب رشد اقتصادی نمی‏ تواند به ارقام پیش‏بینی شده ‏در برنامه‏ های دولت برسد. لذا با عدم تخصیص ‏منابع مورد نیاز برای اجرای طرح‏ های سرمایه‏ ای کشور، ‏روند اشتغال‏ زایی کند و یا حتی از ضریب فعلی نیز ‏بیشتر شده و به جمعیت بیکار کشور که عمدتا در سنین ‏بین 19 تا 29 سال هستند اضافه می‏ شود. در این ‏صورت گروه متقاضیان کار راهی جز برای بدست اوردن ‏درآمد، حرکت به سمت و سوی بازارهای کاذب نخواهند ‏داشت.

*استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

 

3535

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 407831

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 11 =