سعید جعفری پویا - لوزان
هر چقدر اتریش طرفین را به تمدید می رساند سوئیس، ایران و غرب را به امضای توافق نزدیک می‌کند. دور تازه مذاکرات ایران و گروه کشورهای ۵+۱ در حالی در لوزان سوئیس آغاز شده که امیدها بیش از همیشه برای حصول نتیجه‌ای واقعی و مثبت میان طرفین دیده می‌شود.
ایران و آمریکا در دور پیشین مذاکرات که تا آخرین روزهای سال ۹۳ هم به طول انجامید توانستند گام‌های بلندی را بردارند و به بیان دکتر ظریف، اختلافاتی که بدون راه حل به نظر می‌رسیدند، حل شوند. با آن پیشینه، دوباره دو طرف به لوزان سوئیس آمدند تا بار دیگر مقابل یکدیگر بنشینند و اختلافات باقی مانده را حل و فصل کنند. اما در این دور قرار است چه اتفاقاتی بیفتد؟
سناریو اول، رسیدن به راه حل‌ها
بهترین سناریو ممکن برای پایان این دور از مذاکرات دستیابی به راه حل ها در تمام حوزه‌های اختلاف است. بدین معنا که طرفین پس از گذر از ضرب‌العجل پایان مارس برای تمام مسائلی که دیدگاه‌های متفاوتی دارند، راه حلی هم روی میز داشته باشند. یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در این رابطه به من می‌گوید ما تقریبا روی برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی از قبیل فروش نفت، بانک مرکزی، بیمه و تمام موارد اقتصادی که به دلیل برنامه هسته‌ای بر کشور تحمیل شده با طرف غربی به توافق رسیده‌ایم. بر این اساس تمام این تحریم‌ها به یکباره و پس از امضای توافق جامع برداشته خواهند شد. این دیپلمات برجسته کشورمان همچنین می‌افزاید البته هنوز اختلافاتی هم باقی مانده که از آن جمله می‌توان به بحث ذخیره اورانیوم غنی‌سازی، نحوه غنی سازی و همچنین بازه زمانی این توافق و البته تحریم‌های غیر اقتصادی نشات گرفته از برنامه هسته‌ای ایران هم اشاره کرد. بر این اساس هرچند به نظر می‌رسد گام‌های اساسی در خصوص حوزه‌های اختلاف برداشته شده و مراحل کوچک‌تر باقی مانده اما گاهی همین اختلافات کم‌اهمیت‌تر هم برای بر هم خوردن معامله کافی است.
اما اگر در مذاکرات پایان مارس ایران و ۵+۱ بر سر این مسائل کم اهمیت‌تر هم به توافق برسند چارچوب کلی کار بدین صورت خواهد بود که دو طرف اعلام می‌کنند، برای تمام موارد اختلاف به راه حل دست یافته‌اند و طی بازه زمانی نهایتا سه ماهه این راه حل‌ها را مکتوب خواهند کرد. در نتیجه امضای توافق جامع هرچند کاملا ممکن می‌شود اما به مکتوب کردن این راه حل‌ها وابسته است. البته بدیهی است وقتی راه حلی روی میز باشد مکتوب و عملی کردن آنها، شدنی است هرچند که دشوار باشد.
سناریو دوم، بازهم اختلافات باقیست
سناریو دوم چنین اشعار می‌دارد که طرفین پس از پایان این دور از مذاکرات هم نتوانند بر سر چگونگی حل و فصل نقاط تفاوت با یکدیگر به تفاهم برسند. در این صورت هرچند کار خیلی سخت شده و با توجه به فشارهای بیرونی احتمال حصول به توافق کمتر از همیشه خواهد شد اما باز هم دنیا به پایان نمی‌رسد چرا که طبق بیانیه‌ای که آقای ظریف و خانم اشتون در آخرین دور مذاکرات وین ارائه دادند طرفین تا اواسط تیر ماه فرصت دارند گفتگوها را به نتیجه برسانند. ناگفته پیداست که در آن شرایط کنگره آمریکا، جمهوری‌خواهان مخالف اوباما، لابی‌های اسرائیلی، بنیامین نتانیاهو و همچنین اعرابِ همسایه، کارت بازی بیشتری برای زدن زیر میز مذاکرات خواهند داشت و همین عوامل بیرونی شرایط را برای پایان بخشی به این مناقشه طولانی شده دشوارتر هم خواهد کرد. در عین حال البته باید توجه داشت که در همان شرایط دشوار هم آنچه می‌تواند چراغ امید را زنده نگاه دارد عزم و اراده جدی طرفین برای توافق است. امری که دو طرف را از دورترین فاصله به نزدیک‌ترین رسانده و حالا امیدها بیش از همیشه برای کسب نتیجه مطلوب در اردوگاه دو طرف دیده و شنیده می‌شود.
۳۰۸ 17
نظر شما