زهره نوروزپور
گروه تروریستی داعش روز دوشنبه فیلمی را منتشر کرد که در آن 21 قبطی مصری در لیبی به دست افراد این گروه سر بریده می شوند. برخی از افراد این گروه تروریستی در زمان انقلاب مصر تحرکات خود را در صحرای سینا با نام گروه های تکفیری آغاز کرده بودند که بعد از انقلاب مصر مشخص شد آنها شاخه ای از داعش هستند. در زمان آنقلاب مصر گروه های تکفیری سابقه کشتار قبطی ها را در کارنامه خود داشتند اما این بار جنگ داعشی ها با دولت سیسی تنها بر سر مساله صحرای سینا نبود، چندی پیش رسانه ها از حضور هواپیماهای نظامی مصر بر فراز اسمان لیبی خبر داده بودند و این مساله سبب شد که داعش دولت مصر را تهدید کند. اینکه آیا سربریدن 21 مصری قبطی توسط داعش ارتباطی به این موضوع دارد یانه سوالی است که از جعفر قنادباشی کارشناس مسائل آفریقا پرسیده ایم.
کشتار فجیع 21 قبطی مصری و واکنش عبدالفتاح سیسی رئیس جمهوری مصر را چه طور ارزیابی می کنید؟
نخست اینکه این اقدام داعش مانند سایر اقدامات این گروه بسیار ضد انسانی و دلخراش بود و تاثیر بسیار بدی روی افکار عمومی گذاشته است. با این همه باید بدانیم که مصری ها مترصد یک فرصت و یک بهانه ایی برای مداخله شفاف تر در لیبی بودند که آن را به دست آوردند. عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر روابط بسیار خوبی هم، با جریان سکولار داخلی، هم با جریان سکولار در داخل لیبی دارد، از طرفی رابطه شخصی و دوستانه ایی با ژنرال حفتر رئیس ارتش ملی لیبی برقرار کرده است. قبل از این حادثه دلخراش (اعدام 21 قبطی مصری) گفته می شد هواپیماهای ارتش مصر بر فراز مواضع داعش و گروه های تکفیری در لیبی پروزا می کنند و این نقاط را بمباران می کنند. الان شرایط بسیار مساعدی برای مصر فراهم شد تا آنها بتوانند راحت تر در امور لیبی مداخله کنند و سیسی علنا حمایت خود را از حفتر اعلام کند.واکنش رئیس جمهور مصر نشان دهنده چنین زمینه سازی است، زیرا سیسی 7 روز عزای عمومی اعلام کرد. یعنی یک نوع بسیج افکار عمومی و پس از آن هم دیدیم که چند عملیات هوایی علیه مواضع داعش در لیبی از سوی نیروی هوایی مصر صورت گرفت.
علاقه سیسی برای دخالت در امور لیبی آن هم از نوع نظامی ریشه در کجا دارد؟
لیبی برای مصر بسیار مهم است و این اهمیت ریشه در خطراتی دارد که می تواند از ناحیه این کشور متوجه مصر شود. چون انجا محدوده فعالیت اخوان المسلمین است. به این دلیل در صدد امن کردن آن کشور هستند تا امنیت مصر هم تامین شود. مرزهای طولانی لیبی با مصر سبب شده است که مصری ها این موضوع را خطری از جانب اسلام گراها احساس کنند و اینکه اخوان و دیگر تکفیری ها از این مرزهای گسترده سواستفاده کنند.
اما واکنش سیسی در جای دیگر هم قابل تامل است اینکه انتخابات شوراهای مصر نزدیک است . سیسی با حمایت از قبطی ها و اعلام یک هفته عزای عمومی رای قبطی ها را برای خود خرید زیرا 10 درصد جامعه مصر را قبطی ها تشکیل می دهند با براورد 8 میلیون جمعیت ، سیسی با این حرکت اکثریت قریب به اتفاق را به سمت خود کشید و این که این 10 درصد به سیسی و حزب مطبوعش رای دهند. سوم اینکه اسلام گراها را به جریان تکفیر متهم کنند و این مساله را بزرگ جلوه دهند. بزرگ کردن خطر جریان تکفیر در لیبی به معنی توجیه سرکوب جریان تکفیر در مصر است. البته مغالطه اقای سیسی این است که اخوان را با تکفیر مساوی می داند. در صورتی که اخوان با تکفیر مغایر است. می توان گفت که مصر الان دو هدف را دنبال می کند، سرکوب اسلام گراهای داخلی و بسیج افکار عمومی علیه انها و مقدمه سازی برای مداخله علنی در لیبی که هیچ اعتراضی در پی نداشته باشد و حتی موجه نیز جلوه کند.
اما قبطی ها در زمان اخوان المسلمین و آغاز انقلاب مصر هم تهدید و بعضا مورد هدف قرار گرفتند
آنچه در داخل مصر اتفاق افتاد، یک اختلاف و یک رفتار مشکوک بعد از انقلاب بود و برای برهم زدن روابط قبطی ها با مسمانان رخ داد. افرادی با این اقدامات سعی کردند بین جامعه مسلمانان مصر و قبطی ها اختلاف ایجاد کنند تا در انقلاب مردم شکاف ایجاد کنند. برخی از قتل ها و انفجاراتی که مقابل کلیساهای مصر صورت گرفت گفته می شد که عناصر اسرائیلی در ان شرکت داشته اند. هیچ گروه مصری انجا را تهدید نکرده بودند. انچه که اتفاق افتاد به نوعی به نام اسلام گراها تمام شد. موضوع اصلی که برای مخالفت با رژیم مبارک بود یعنی همان بیداری اسلامی و یک حکومت اسلامی به یکباره محو شدو با آمدن سیسی اوضاع کاملا به نفع آنها تمام شد. باز هم با امدن سیسی بعضی از تحرکات مسلحانه و خرابکانه علیه کلیسا و قبطی ها صورت گرفت، اما موفق به ایجاد این اختلاف نشدند، قبطی ها همواره در صحنه سیاسی مصر با حضوری چشمگیر فعال بودند، در حکومت مبارک عمده پست ها در اختیار انها بود، مردم احساس کردند که قبطی ها با دیکتاتوری مبارک همراهی می کنند و ناراحت بودند اما باز روابطشان با هم خوب بود و با ارامش زندگی می کردند مثل انچه که در عراق و سوریه شاهد بودیم که شیعه و سنی در کنار هم به خوبی زندگی می کردند. در حال حاضر در منطقه و مصر جریان مشکوکی به راه افتاده که است تنها قبطی های مصر را شامل نمی شود. جریان تکفیری مشکوکی که در لیبی به راه افتاد و به دیگر کشورها سرایت کرد به این اختلافات دامن می زند. در برابر کلیسای شهر اسکندریه مصر انفجار هایی صورت گرفت و درست هم زمان شاهد بودیم که در عراق کلیساها هدف این حملات قرار گرفت و همزمان در برخی دیگر از نقاط جهان اقداماتی علیه کلیسا انجام گرفت. این امر نشان دهنده شکل گیری جریانی به هم پیوسته و مشکوک است. به نظر من این جریانی است به منظور تحریک مسیحیان و غرب آنها با این اقدامات می خواهند دنیای غرب را تحریک کنند تا برای جنگ به خاورمیانه بیایند.
آیا مصر وارد جنگ تمام عیار با داعش خواهد شد؟
ارتش مصر در حال حاضر در صحرای سینا با داعش وارد جنگ شده است، اما با این اتفاق مصر به صورت یک جنگ نامتقارن عمل خواهد کرد. الان داعش قابلیت قرار گرفتن در برابر ارتش مصر و حضور در فلات مرزی را ندارد که بگوییم به صورت یک کشور وارد عرصه جنگ با مصر خواهد شد. مصر ژنرال حفتر و ارتش ملی که در شرق لیبی مستقر است را کمک خواهد کرد. اما در این صحنه وارد جنگ تمام عیارنخواهد شد، بلکه برای کمک به نیروهای داخلی لیبی اقدام می کند. بعید به نظر می رسد که مصر وارد ائتلاف ضد داعش شود. زیرا مصر جنگ خود با داعش چه در صحرای سینا و چه در لیبی را جنگی مستقل از غرب می داند و با انتخاب و اراده خود آن را پیش می برد. اما پس از این حادثه قطعا ارتش مصر حضور نظامی خود در لیبی را رسمیت می بخشد و با شدت بیشتری به داعش حمله خواهد کرد.
49261
نظر شما