بهانه تدوین این کتاب برگزاری مراسم بزرگداشت این هنرمند در جشنواره فیلم فجر و تقدیر از نیم قرن حضور او در عرصه بازیگری تئاتر، سینما و تلویزیون است.
در معرفی این کتاب عنوان شده است: «صبحی و امین که سابقه بیش از 20 سال فعالیت روزنامهنگاری در نشریات تخصصی سینمایی را دارند، با هدف بررسی زندگی هنری این هنرمند ارزشمند و جایگاه او در عرصه هنر، مطالب این کتاب را گردآوری کردهاند. آغازگر کتاب یادداشتهایی از حجتالله ایوبی رییس سازمان سینمایی و معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و علیرضا رضاداد دبیر سیوسومین جشنواره فیلم فجر است. در ادامه هم پیش‌گفتاری به قلم رامک صبحی آمده است.
این کتاب در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول کتاب که «کشاورز به روایت کشاورز» نام دارد به گفت‌وگو با این بازیگر اختصاص دارد. در بخشی از این گفت‌وگو خاطرات دوران کودکی، خانواده و مدرسه و تاثیر و تاثر این دوران بر محمدعلی کشاورز مرور شده است. چگونگی شروع فعالیتهای هنری در تئاتر و ادامه آن در سینما و تلویزیون، همراه با یادی از نقشهای به‌یادماندنی، بخش دیگری از این گفت‌وگوست. در لابهلای این گفت‌وگو همچنین وقایعی که طی دوران فعالیت هنری کشاورز، فضای هنری کشور و روند فعالیتهای این هنرمند را تحت تاثیر قرار داده، توسط نویسنده مطلب مرور شده است. این بخش با درج فهرستی از فیلمها، تئاترها و تله‌تئاترها و مجموعههای تلویزیونی و بیوگرافی محمدعلی کشاورز تکمیل میشود.
در بخش دوم این کتاب «کشاورز به روایت هنرمندان» 13 هنرمند در قالب یادداشت یا گفت‌وگو از محمدعلی کشاورز گفتهاند؛ علی نصیریان، عباس کیارستمی، اسماعیل شنگله، داوود رشیدی، امین تارخ، مهدی هاشمی، مسعود جعفری جوزانی، محمدمهدی دادگو، داریوش فرهنگ، مجتبی راعی، جمشید هاشم‌پور، احمد بخشی و محمود پاک‌نیت. هرکدام از این مطالب به بخشی از خلقوخو و سلوک و منش این بازیگر 84 ساله اشاره دارند.
برای نمونه علی نصیریان کشاورز را چنین توصیف می‌کند: «کشاورز در وهله اول انسان بسیار شریف، دوست بسیار خوب و بچه بسیار بااستعدادی در نمایش جدید ایران اعم از تئاتر در دهه 40 تا بعد از انقلاب و در سریالها و فیلمهای ایرانی است. او یکی از کسانی بود که تاثیر بسیاری داشت. من بیش از 50 سال است که آقای کشاورز را می‌شناسم و این زمان کمی نیست. باید ببینیم کسی که بیشتر از نیم قرن در هنر ایران بوده چه تاثیری داشته و حاصل کارش درخور این نیم قرن حضور در سینما و تلویزیون و تئاتر ایران بوده است؟ کشاورز یکی از کسانی است که به حکم من در تغییر و تحول نمایش و فیلم ایران تاثیرگزار بوده است.» یا مهدی هاشمی درباره‌اش مینویسد: «او شبیه هیچ‌کس نیست و با اکثر بازیگرانی که از خود دور میشوند و بازی میکنند و بسیار هم بازی میکنند، فاصله درازی دارد. او خودش است و بسیار هم خودش است و با غرور و تشخص ویژهای که دارد به نظر میآید که دوست دارد بگوید من خود نقشم، از من بازی نخواهید. من نمی‌توانم کس دیگری باشم.»
یا مسعود جعفری جوزانی او را قهرمان دوران نوجوانیاش وصف می‌کند و امین تارخ از حسرتهایش برای این بازیگر میگوید. عباس کیارستمی بهترین خاطرهاش از کشاورز را انضباط یک آدم حرفهای و تطابقی که با کلیت فیلم پیدا کرد، عنوان می‌کند: «او میل نداشت دیگران شبیه او بازی کنند، فهمید که خودش را باید به نابازیگران فیلم نزدیک کند و به نظر من خیلی موفق بود.» هنرمندان دیگر هم هریک از دریچه دل و جان خود از خاطرهها و سلوک و مهربانی و خضوع و یگانه بودن محمدعلی کشاورز گفته و نوشتهاند. نکته جالب این بخش در کنار خواندنی بودن صحبتهای هریک از هنرمندان درباره محمدعلی کشاورز، این است که در هرکدام از مطالب گوشهای از رخدادهای هنر ایران طی نیم قرن اخیر بیان میشود.
در بخش آخر کتاب که «کشاورز به روایت منتقدان» نام گرفته، چهار منتقد و نویسنده سینما، هرکدام از نظرگاه خود به بررسی کارنامه بازیگری کشاورز پرداختهاند. احمد طالبی‌نژاد و جواد طوسی در مقالههایشان کارنامه هنری این هنرمند را با تاکید بر نقشهای کلیدی او در تئاتر، سینما و تلویزیون بررسی کردهاند. رامتین شهبازی هم در مطلب خود با تکیه بر فیلمهای «مادر» و مجموعه «هزاردستان»، نگاهی به شمایل هنرپیشگی این بازیگر دارد. مقاله سعید مروتی هم مروری اجمالی و تاریخی بر کارنامه سینمایی کشاورز است. این بخش با یادداشتی از شاهین امین به پایان میرسد.
در انتهای کتاب آلبوم تصاویری از دوران نوجوانی تا صحنه تئاتر و سینما و تلویزیون محمدعلی کشاورز منتشر شده است.»
6060
نظر شما