سعید جعفری پویا - قابل پیش‌بینی بود که چپ‌ها در یونان به قدرت برسند. در روندی که چند سالی است به‌طور آرام و خزنده در اروپا در حال تقویت شدن است، حالا آتن دولتی را بر سر کار می‌بیند که کاملاً چپ و کمونیست به معنای امروزی آن است. الکسی سیپراس رهبر حزب چپگرای سیریزا پس از پیروزی در انتخابات پارلمانی این کشور در طول مبارزات انتخاباتی‌اش وعده داده بود در صورت پيروزی اين حزب، در خصوص شرايط وام‌های داده شده به يونان توسط صندوق بين‌المللی پول و اتحاديه اروپا با این دو مذاکره خواهد کرد. این سیاستمدار 40 ساله همچنين خواستار آن شده است که قسمتی از بدهی‌های يونان بخشيده شود. تا پیروزی این حزب موضوع خروج احتمالی یونان از حوزه یورو بیش از گذشته تقویت‌شده است. احتمالی که سفیر پیشین ایران در یونان آن را محتمل اما با درصد تخمین پایین می‌داند. قاسم محبعلی در گفتگو با خبرآنلاین معتقد است برخلاف ادعاهای یونانی‌ها، مشکل این کشور به آلمان و یا سیاست‌های ریاضت اقتصادی باز‌نمی‌گردد بلکه بیشتر به دلیل دولت‌های ناکارآمد و همچنین سیاست‌های نادرست این کشور مربوط است.
حزب چپگرای سیریزا در انتخابات یونان موفق شد بیشترین میزان آرا را به خود اختصاص دهد. با توجه به اینکه چپ‌ها اظهار داشته بودند در صورت پیروزی موضوع خروج یونان از حوزه یورو را بررسی می‌کنند، شما چقدر این احتمال را جدی می‌دانید؟
ممکن است از حوزه یورو خارج شود ولی از اتحادیه اروپا خیر. اما اگر بخواهم کامل‌تر موضوع را شرح دهم باید توجه کنیم که یونان مشکلات اساسی در اقتصاد دارد. این کشور در میان اعضای قدیمی که به این مجموعه پیوستند و ابتدا بازار مشترک بود و بعدها اتحادیه اروپا شکل گرفت، یکی از ضعیف‌ترین‌ها بود. در همان زمان و در دهه 80 حضور و پذیرش یونان نه به خاطر تأمین شرایطی بود که بازار مشترک تعیین کرده بود، که به بیشتر متأثر از مباحث تاریخی و سیاسی بود. به این معنا که اتحادیه می‌خواست گذشته تاریخی اروپا را هم در خود داشته باشد. درنتیجه یونان هم از این امتیاز استراتژیکش بهره‌برداری کرد و کمک‌هایی هم دریافت کرد ولی احزاب نئو دموکراسی و پاسوک که در این مدت قدرت را در اختیار داشتند این مبالغ را برای توسعه کشور خرج نکردند و بیشتر صرف فساد و هزینه‌های رانتی دولتمردان شد. درنتیجه اقتصاد یونان رشد نکرد. بر این اساس احتمال اینکه دولت جدید یونان نتواند با کشورهای اروپایی به توافق برسد و درنهایت از حوزه یورو خارج شود وجود دارد.
بر این اساس شما مشکلات اقتصادی را در درون مرزهای یونان جستجو می‌کنید؟ چراکه بسیاری از یونانی‌ها و به‌ویژه چپ‌ها معتقدند که سیاست‌های استعماری و ریاضت اقتصادی کشورهای بزرگ اروپایی و به‌ویژه آلمان‌ها موجبات جدی شدن این بحران را فراهم کرده است.
بله همین‌طور است. یونان کشوری بود که زمانی بهشت سرمایه‌داران و کشتی‌سازها بود. بخش قابل‌توجهی از ثروتمندان به این کشور می‌رفتند تا از وضعیت دولت ضعیف و ناکارآمد بهره ببرند و اهداف اقتصادی خود را پی بگیرند.درنتیجه یونان از دیرباز و البته پس از دوره سرهنگ‌ها اقتصاد و دولت ضعیفی داشت که گردش مالی هم در آن بسیار پایین بود. اتحادیه اروپا بارها به این کشور فشار آورد که استانداردهای اروپایی را رعایت کند اما با توجه به ساختار سنتی این کشور این امر هیچ‌گاه اتفاق نیفتاد و دولت‌های ناکام از کمک‌های مالی اروپایی و جهانی به نحوه صحیح استفاده نکردند. چپ‌ها هم که در مجموعه اتحادی میان 12 حزب چپگرای رادیکال هستند به این وضعیت اعتراض داشتند و معتقد بودند که مشکلات را کشورهای غربی برای یونان ایجاد کرده که این‌قدر به یونان فشار می‌آورد، حال‌آنکه مشکل جای دیگری است و سوء مدیریت‌ها موجب شده اوضاع یونان تا این اندازه بغرنج شود.
درنتیجه شما باور دارید که گروه‌های چپ هم با سیاست‌های پوپولیستی و عوام‌فریبانه سعی کردند بر این موج سوار شوند و از همین طریق هم در انتخابات پیروز شده‌اند؟
دقیقاً همین‌طور است. اصلاً یکی از گروه‌هایی که در این ائتلاف 12 گانه چپ‌ها حضور دارد اسمش چپ پوپولیسم است و بیشتر بر مبنای عوام‌فریبی و مسائل سطحی بنیان نهاده شده و برنامه درازمدت و جدی برای حل‌وفصل مسائل موجود ندارد. واقعیت امروز یونان این است که چپ‌ها نمی‌توانند با اقتصاد دولتی و سوسیالیستی مشکلات را حل کنند و اصلاً این راهکار جواب نمی‌دهد. از آن‌سو اگر هم بخواهند به اقتصاد بازار بها دهند باید به معیارهای بروکسل و اتحادیه اروپا توجه کنند و به فرامین آن‌ها گردن نهند. لذا این راه را انتخاب کرده‌اند که با پوپولیسم رأی بیاورند و سپس با عنایت به همین نظر مردم از اروپا بخواهند که قدری از بدهی‌های یونان را ببخشد.
الکسيس سيپراس رهبر حزب پیروز هم بلافاصله پس از پیروزی در انتخابات اظهار داشت که پنج سال رياضت اقتصادی، رنج و تحقير مردم اين کشور توسط وام‌دهندگان خارجی به پايان رسيده است و درعین‌حال تأکید کرد که اروپا باید بخشی از بدهی‌های یونان را ببخشد. حالا پیش‌بینی شما چیست؟
فکر می‌کنم همین اتفاق بیفتد و اروپا بخشی از بدهی‌های یونان را ببخشد. چراکه مشکلات عدیده‌ای در حوزه یورو دارد، با روسیه بر سر اوکراین به مناقشه جدی برخورده است و در درون اتحادیه هم مباحث مربوط به افراط‌گرایی و تروریسم به خطری جدی و نگرانی عمده‌ای بدل شده است. درنتیجه یونان با علم به این مشکلات سعی دارد از وضعیت فعلی استفاده کند و با آگاهی از مشکلاتی که اروپا دارد تلاش می‌کند تا حد ممکن بدهی‌های خود را کاهش دهد.
پس شما موضوع خروج یونان از اتحادیه اروپا را متصور نمی‌دانید؟
خیر. چون هم یونانی‌ها چنین قصدی ندارند و هم اتحادیه چنین آمادگی ندارد. یونان در صورت خروج از اتحادیه آینده روشنی در انتظارش نیست، چراکه کشورهای کوچک اطرافش هم همه به عضویت اتحادیه در آمده اند در این شرایط یونان نمی‌تواند و نمی‌خواهد خود را در موضع انزوا قرار دهد. از آن‌سو اروپا هم مایل نیست یکی از اعضایش را از دست بدهد.
با توجه به این که مشکلات اقتصادی این‌چنینی در یونان موجب به قدرت رسیدن چپ‌ها در یونان شد، آیا محتمل می‌دانید که همین مشکلات که در کشورهایی چون پرتغال و اسپانیا هم کم‌وبیش دیده می‌شود باعث به قدرت رسیدن چپ‌ها در این کشورها شود؟
البته وضعیت اسپانیا و پرتغال با یونان خیلی قابل‌مقایسه نیست. پرتغال توانسته از آن بحران ابتدایی خارج شود و وضعیت اسپانیا که از پرتغال هم بهتر است. اما این یک اصل انکار نشدنی است که هرگاه بحران اقتصادی پیش می‌آید مردم به سمت گروه‌های چپ می‌روند و هرگاه بحران‌های قومیتی، مذهبی و مهاجرتی پدید می‌آید گروه‌های راست تقویت می‌شوند. شما امروز می‌بینید که بعد از حوادث فرانسه و البته مجموعه روندی که طی سال‌های اخیر در این کشور در خصوص موضوع مهاجران و مسلمانان پدید آمده، گروه‌های راست افراطی قدرت یافته‌اند. اما با بهبود و متعادل شدن وضعیت شرایط هم به حالت عادی باز می‌گردد.
49308
نظر شما