هر عقل سلیمی در این مسئله تردید نمی‌کند که وقتی مکانیسم‌ها روشن باشد و اطلاع‌رسانی شفاف، خودبه‌خود زمینه شکل‌گیری فساد و رانت از میان برمی‌خیزد. در موضوعاتی مثل اعطای یارانه از سوی دولت به تشکل‌ها، صاحبان یک حرفه، یا اهالی یک صنف هم کمابیش همین نسخه راهگشاست.
درواقع اول باید مشخص شود که چرا و به چه دلیلی باید به یک تهیه‌کننده، یک رسانه، یک ناشر و ... مبلغی به‌عنوان یارانه تعلق گیرد؛ و پس‌ازآن مبالغ تخصیص یافته به‌صورت شفاف اعلام شود، آن‌وقت جامعه، هم در جریان چندوچون تقسیم یارانه قرار می‌گیرد و هم می‌تواند با مراجعه به مبالغ واریزشده و تطبیق آن با مکانیسم اعلام‌شده، دریابد که در این حوزه تخلفی صورت گرفته یا نه؟
ایجاد چنین فضایی ممکن است به مذاق برخی از مدیران خوش نیاید، کاملاً هم طبیعی است، لذت تقسیم یارانه یا هر نوع پول و امکانات دولتی در اتاق‌های دربسته و تاریک کجا؟ تبعات ناشی از شفاف عمل کردن و پاسخگو بودن کجا؟ به همین خاطر برخی از مدیران در بخش‌های دولتی یا نهادهای وابسته به حاکمیت تلاش می‌کنند سری را که درد نمی‌کند، دستمال نبندند و خود را در اتاق شیشه و مقابل دید افکار عمومی قرار ندهند.
معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان معاونتی که طبق قانون مسئولیت تقسیم یارانه مطبوعات را به عهده دارد تا پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم، از انتشار لیست پرداختی یارانه‌ها و اعلام مکانیسم تقسیم یارانه خودداری می‌کرد.
به همین خاطر در سال‌هایی که گذشت اصلاً مشخص نبود که به فلان روزنامه یا مجله چه میزان یارانه تعلق می‌گیرد و بر چه اساسی رقم‌ها تعیین می‌شوند. در دولت یازدهم و با حضور حسین انتظامی در سمت معاونت مطبوعاتی، نخستین گام در این حوزه با انتشار دستورالعمل اعطای یارانه‌ها برداشته شد. انتظامی و مدیران زیرمجموعه‌اش دستورالعملی برای پرداخت یارانه‌ها با توجه به واقعیت‌های امروز دنیای رسانه تنظیم کردند و این دستورالعمل را روی سایت معاونت مطبوعاتی قراردادند.
در دومین گام معاونت مطبوعاتی اعلام کرد که از این به بعد یارانه مطبوعات بر اساس دستورالعمل تنظیم‌شده پرداخت و مبالغ تخصیص‌یافته به رسانه‌ها هم اعلام می‌شود.
معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد به وعده خود عمل کرد و با انتشار لیست یارانه‌های اختصاص‌یافته به رسانه‌ها عملاً موضوعی را فاش و علنی ساخت که تا پیش‌ازاین موضوعی محرمانه تلقی می‌شد.
نفس این اقدام باعث شد که جامعه رسانه‌ای برای نخستین بار به‌صورت شفاف از میزان یارانه‌ای که به هر رسانه تعلق می‌گیرد، اطلاع پیدا کند.
طبیعی است که در چنین فضایی هم دستورالعمل پرداخت یارانه‌ها قابل نقد است(و جامعه رسانه‌ای می‌تواند با رجوع به این دستورالعمل و ملاک‌های تعیین‌شده برای تخصیص یارانه به‌نقد آن بپردازد) و هم مبالغ پرداختی را می‌توان با اتکا به دستورالعمل پرداخت یارانه نقد کرد؛ اما گل‌آلود کردن آب از سوی برخی رسانه‌ها که مدافع تمام‌قد دولت نهم و دهم بودند و چشم بر واقعیت‌های آن هشت سال بسته بودند، نه دردی از کسی دوا می‌کند و نه باعث اصلاح امری می‌شود. رفتار چنین رسانه هایی تنها می‌تواند این شائبه را ایجاد کند که با شفاف شدن فضا، چون دست برخی از رسانه‌ها از جیب دولت کوتاه شده، هرازگاهی و با اعلام لیستی صدای مخالفت و «یافتم، یافتم» این رسانه‌ها بلند می‌شود. غافل از این‌که وقتی مدیر یا مجموعه‌ای کار کردن در اتاق شیشه‌ای را به‌جای کار کردن در تاریکخانه انتخاب می‌کند، بیش و پیش از دیگران مراقب عملکردش در همه زمینه‌ها هست.
متأسفانه در ماه‌های اخیر برخی از رسانه‌های متعلق به جریان افراطی که 8 سال چشم‌هایشان را بر فساد روزافزون مدیریت دولتی در برخی از حوزه‌ها بسته بودند. بدون در نظر گرفتن موارد گفته‌شده، فقط به دنبال سیاه جلوه دادن حقایقی هستند که حالا پس از مدت‌ها از پشت دیوارهای شیشه‌ای معاونت مطبوعاتی قابل‌دیدن شده است.
آن‌ها مدام می‌گویند که معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد به فلان موسسه و رسانه پول بیشتری داده، اما برای یک‌بار هم که شده دستورالعمل‌های پرداخت یارانه را نمی‌خوانند و این دستورالعمل‌ها را با ارقام واریزشده تطبیق نمی‌دهند تا مشخص شود که چرا و به چه دلیلی این میزان یارانه نصیب رسانه‌های مختلف شده است؟
این رفتار البته شباهت تام و تمام با رفتار مردی دارد که لیستی خیالی از مفسدان اقتصادی را در جیب گذاشته بود و شعار «آی دزد» سر می‌داد، اما پس از پایان عمر دولتش معلوم شد که موریانه فساد چگونه در تاریکخانه‌‌های مدیریتی‌اش به جان پایه‌های اقتصاد ایران افتاده است.
حالا که فضا شفاف شده، بد نیست ما هم با خود و مخاطبانمان شفاف باشیم.
نظر شما