سعید جعفری پویا - پوتین با مرکل دیدار میکند و پس از آن اعلام میکند بحران اوکراین راهحل دیپلماتیک دارد، پوتین با اولاند ملاقات میکند و سپس کریمه را بخشی از سرزمین مقدس روسیه میخواند. رئیسجمهور روسیه چه در سر دارد و چه نقشههایی برای اوکراین کشیده است؟ این نقشهها چقدر برای روسیه هزینه خواهد داشت و آیا سودش به زیانش میارزد؟ دکتر الهه کولایی معتقد است روسیه همچنان تغییری در رفتارهای خود نشان نخواهد داد، همانطور که اروپا اینچنین نخواهد کرد و این باعث میشود مناقشه اوکراین همچنان لاینحل باقی بماند. در ادامه مشروح گفتگوی خبرآنلاین با استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسائل اوراسیا را میخوانید:
دیدار آقای ولادمیر پوتین و فرانسوا اولاند در بحبوحه بحران اوکراین و با توجه به شدت گرفتن موضوع عدم تحویل تسلیحاتی که روسیه از فرانسه خریده حائز اهمیت است، این دیدار را چگونه تحلیل میکنید؟
فرانسه یکی از کشورهای اروپایی است که در زمینه تأمین گاز روابط آن با روسیه حائز اهمیت است هرچند برای این کشور انتخابهای دیگری جز روسیه وجود دارد اما موضوع تأمین انرژی برای فرانسه مانند دیگر کشورهای اروپایی دارای اهمیت است از سوی دیگر موضوع تأمین امنیت اروپا هم دیگر مؤلفهای است که فرانسه مانند دیگر کشورهای اروپایی آن را موضوعی کلیدی در تنظیم روابط خود با کشورهای خارج از این مجموعه میداند. بر این اساس و با عنایت به سیاستهای روسیه در بحران اوکراین که مورد پذیرش کشورهای اروپایی نبوده مسئله عدم تحویل سلاحهایی که روسیه از فرانسه خرید کرده است هم در این چارچوب میگنجد.
به نظر شما دیدار آقای اولاند و پوتین در جهت مدیریت و کاهش اختلافات بوده است یا نوعی اتمامحجت با ساکن کاخ کرملین صورت پذیرفته است؟
کشورهای اروپایی از جمله فرانسه سعی میکنند با تمرکز بر منافع مشترک خود با روسیه زمینههای اختلاف با روسیه را در مسیر تلاشهای دیپلماتیک از میان ببرند. ناگفته پیداست که روسیه و اتحادیه اروپا منافع مشترک قابلتوجهی با یکدیگر دارند و این منافع مشترک میتواند زمینههای همکاریهای مشترک را هم فراهم نماید. اتفاقی که البته به دلیل بحران اوکراین و اختلافنظر طرفین قدری با مشکل مواجه شده است. اما درعینحال اروپا علاقهمنداست اختلافات خود با روسیه را حل کند، اولاند هم مجموعهای از همین اروپا به شمار میرود اما به دلیل تضادها و تنشهایی که در مراودات طرفین پیشآمده این موضوع با دشواریهایی مواجه شده است.
مرکل هم روسیه را متهم کرده در امور داخلی اوکراین دخالت میکند درحالیکه در مجموعه اروپا آلمان بیش از سایر کشورها به روسیه نزدیک است و در اجلاس گروه 20 هم جلسه نسبتاً طولانی میان خانم مرکل و پوتین انجام شد. با توجه به حجم قابلتوجه مبادلات اقتصادی دو کشور آلمان نمیتواند قدری روسیه را نزدیکتر به اروپا کند؟
آلمان از جمله کشورهایی است که روابط اقتصادی بسیار درهمتنیده و تنگاتنگی را با روسیه ایجاد کرده ولی اصول سیاست خارجی آن و تأکید بر فرآیند دموکراتیک سازی در اروپا در سیاست خارجی این کشور نیز از اصول غیرقابل چشمپوشی است به ویژه که تجربه شکلگیری آلمان واحد این کشور را نسبت به فرآیند دموکراتیک سازی بسیار حساستر ساخته، بنابراین پیوندها و همبستگیهای اقتصادی باعث نمیشود تا برلین تأکید بر ارزشهای لیبرال در سیاست خارجی خود را کنار بگذارد.
به نظر میرسید با توجه به نزدیکتر شدن به فصل سرما و معضل تأمین انرژی اروپا، قدری تعدیل در راهبردهای اتحادیه اروپا در قبال روسیه در پیشگرفته شود. گمانهای که با معرفی موگرینی تقویت هم شده بود. اما در عمل تعدیل چندانی در سیاستهای اتحادیه اروپا مشاهده نشده است.
موضوع دموکراسی و آزادسازی سیاسی و اقتصادی در شرایط پس از فروپاشی شوروی در تنظیم رابطه با روسیه برای اروپا از اهمیت بالایی برخوردار بوده است ضمن اینکه با توجه به وابستگیهای متقابل میان روسیه و اروپا میتوان انظار داشت این عوامل هم بهگونهای بر روابط دوجانبه تأثیر بگذارد اما بههرحال نمیتوان انتظار داشت به دلیل پیوندهای اقتصادی جهتگیریهای سیاست خارجی تعدیل شود و این ملاحظات کنار گذاشته شود.
پوتین اعلام کرده کریمه برایش سرزمین مقدس است و حفظ آن نوعی حالت حیثیتی برای فدراسیون روسیه دارد و عملاً روند بازگشت این شبهجزیره به اوکراین را دشوار کرده است. روسیه همچنان سیاستهای پیشین خود در قبال بحران اوکراین را ادامه خواهد داد؟
اهمیت اوکراین و به ویژه کریمه برای روسیه ریشه در تاریخ دو کشور دارد، همانگونه که روسها بارها اشاره کردهاند برای ملیگرایان این کشور اوکراین بخش جداناشدنی روسیه به شمار میآید به ویژه که اولین دولت روسی در کیف مرکز اوکراین شکل گرفت و بیش از 50 سال نیز از جدایی اوکراین از روسیه میگذرد و اشتباه استراتژیک غربیها در زمستان گذشته در اوکراین باعث شد تا روسیه را برای ضمیمه ساختن این شبهجزیره از یکسو و طرح دعاوی خود با روس تبارها از سوی دیگر بهگونهای در اوکراین دنبال کند. به نظر نمیرسد این جهتگیریها بهسادگی قابل چشمپوشی باشد و تا آینده قابل پیشبینی ما شاهد تأکید روسیه بر این دیدگاه خواهیم بود مگر آنکه عوامل جدیدی بر روابط روسیه با اروپا و آمریکا تأثیرگذار شود و این نگاه را تغییر دهد.
49308
نظر شما