یکی از اقدامات ارزنده‌صورت گرفته در کشور تاسیس سازمان برنامه و بودجه بود که بعدها به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تغییر نام داد و در دولت قبل هم ضمن تغییر نام، تغییر ماهیت نیز داد که این اقدام مورد انتقاد بسیاری از صاحبنظران عرصه مدیریت قرار گرفت. در نهایت با پیگیری مجلس احیای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قانون شد. دولت یازدهم نیز در برنامه‌های خود به احیای این سازمان تاکید و اصرار داشت که با تصویب شورای‌عالی اداری مبنی بر اجرایی شدن مصوبه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور احیاشد که این احیا را هم به فال نیک می‌گیرم. نگارنده که خود چند سال کارشناس آن سازمان بودم با شنیدن خبر احیا خوشحال شدم ولی معتقدم که این سازمان نیاز به «مهندسی مجدد» دارد چرا که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سابق هم اشکالاتی داشت که نمی‌توان به راحتی از کنار آنها گذشت ولی بی‌اثر کردن آن سازمان چه در سطح ملی و چه در سطح استانی پیامدهای منفی زیادی داشت که هم در حال و هم در آینده آثار آن بیشتر نمایان می‌شود. در این راستا و به منظور بازمهندسی این سازمان با استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود علمی، اجرایی،سیاستگذاری و... در کشور لازم است موارد زیر مدنظر قرار گیرد:1-استفاده از مدیران متخصص مرتبط و مسلط بر مبنای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی.2-پرهیز از جانبداری سیاسی و سیاست‌زدگی چراکه، تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها چه در حوزه برنامه‌ای و چه در حوزه بودجه‌ای، در جای‌جای کشور و برای همه مردم آثار خود را می‌گذارد. البته اجرایی‌شدن این نکته کاری بس دشوار است و نیازمند بلوغ مدیریتی است.3-کوچک‌سازی سازمان و تمرکز‌زدایی و تفویض اختیار(تاحدممکن) از طریق تلاش در راستای استانداردسازی.4-از یک سازمان«مچ‌گیرنده» به یک سازمان «هدایت کننده» تغییر مسیر دهد. شاید یکی از مهم‌ترین مشکلات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سابق همین نکته بود که نقش هدایت‌گری آن به نقش مچ‌گیری تقلیل پیدا کرده بود. بنابراین در چنین شرایطی می‌تواند مشکلاتی ایجاد شود.5-آینده‌نگری، آینده‌نگاری، آینده‌پژوهی باید سرلوحه این سازمان باشد. افق نگاه این سازمان باید خیلی جلوتر از جاهای دیگر باشد. باید بتواند با استفاده از ظرفیت‌های موجود حداقل افق20ساله‌ای برای کشور داشته باشد. از اشکالات دیگر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سابق آن بود که در عمل نقش مدیریت و برنامه‌ریزی در آن کمرنگ شده بود.6-تمرکز صرف بر بودجه نداشته باشد. گرچه در یک تعریف بودجه را همان برنامه یکساله تعریف کرده بودند ولی نگاه دستگاه های کشور به این سازمان به‌عنوان یک «صندوق» بود تا سازمان فکور، هدایت‌گر و برنامه‌ریز، بنابراین نگاه برنامه‌ریزی در این سازمان باید نهادینه شود.7-«هوشمندی» ویژگی دیگر سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی جدید باشد. بنابراین در این راستا استفاده از خبرگان کشوری در این حوزه و استفاده از فناوری‌های نوین، بهره‌گیری از دانش و تجارب جهانی، شناخت ظرفیت‌های بالفعل، بالقوه، نداشتن نگاه انفعالی، تحلیل مستمر و واقع‌بینانه شاخص‌های حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیربنایی و... می‌تواند این زمینه را فراهم کند.
سیدحسن موسوی چلک*
* رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران
منبع:روزنامه آرمانمورخ93/9/2
نظر شما