از ماه اگوست 2008 (که روسیه به خاک گرجستان تهاجم نابرابر کرد و دومنطقه آبخازیا واوستیای جنوبی را از ترکیب گرجستان منفک و تحت نام جعلی استقلال تحت اختیار وسلطه خود قراردارد) مناسبات مسکو- تفلیس قطع شد. از آن زمان تاکنون روسیه همواره تلاش نموده است تا این مناسبات را برقرار و به نفوذ خود در گرجستان استمراربخشد، اما دراین راستا به نتیجه ملموسی نرسیده است. تا زمانیکه میخاییل ساکاشویلی رییس جمهور گرجستان بود، مواضع و روحیات ضدروسی او مانع از هرگونه تحرکی از سوی روسیه بود، اما از زمانیکه دولت جدید گرجستان به رهبری بیدزینا ایوانیشویلی رهبر ائتلاف رویای گرجستان تشکیل شد- از شخصیتهای روسوفیل که گفته میشود سرمایه 5 میلیارد دلاری خود را عمدتاً از طریق روسیه کسب نموده است- تلاشها برای حل چالش روسی- گرجی مضاعف شد.
در همین راستا مذاکراتی پنهانی میان دو طرف صورت گرفت که اخیرا نیز خبری پیرامون مذاکرات سری میان تفلیس- مسکو -ایروان در زمینه بازگشایی مسیر آبخازیا منتشرشد. گرجستان تنها مسیر انتقال گاز روسیه به ارمنستان و همینطور در حال حاضر تنها مسیر حمل و نقل روسیه به ارمنستان است. از سوی دیگر گرجستان متصل به قفقازشمالی ومناطق حساس روسیه است و از لحاظ امنیتی برای مسکو دارای اهمیت استراتژیک است، لذا روسیه از جهات امنیتی، انرژی، حمل ونقل و تجارت با خلأیی مواجه شده و به همین دلیل درجهت حل مشکل خود با گرجستان از پای نخواهد نشست، اما با توجه به رویکرد سلطه طلبانه اش با چالشهای زیادی نیز روبروست.
در ادامه تلاش پنهانی مسکو با هدف تحت سیطره قراردادن مجموعه کشورهای مشترک المنافع و از جمله گرجستان، چند روز پیش با ایفای نقش از سوی رییس جمهور قزاقستان نیز تحرک جدیدی از سوی کرملین آغاز شد. در همین راستا حزب کار گرجستان، مدعی مذاکره پنهانی نخست وزیر این کشور پیرامون الحاق گرجستان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا با رییس جمهور قزاقستان در سفر 12 نوامبر خود به آستانه شد. بر همین اساس، گئورگی گوکاوا، دبیر سیاسی این حزب گفت: ایراکلی گاریباشویلی، نخست وزیر گرجستان در دیدار چند روزپیش خود با نورسلطان نظربایف، در مورد مشارکت گرجستان در اتحادیه اقتصادی اورآسیا در قزاقستان، مذاکره کرده است. براساس ادعای او، نخست وزیر گرجستان با هدایت بیدزینا ایوانیشویلی، نخست وزیر سابق و رهبر ائتلاف رویای گرجستان که گفته میشود از پشت پرده، دولت کنونی گرجستان را هدایت میکند، پیرامون وابستگی گرجستان به گاز روسیه مذاکراتی را انجام داده و درهمین راستا توافقی در زمینه گاز با گازپروم حاصل شده است که می‌تواند موجب افزایش بهای گاز شود. به گفته وی توافق درزمینه انرژی شروع گامی به سوی عضویت گرجستان دراتحادیه اورآسیاست که از آن تحت عنوان اتحاد جماهیر شوروی جدید یاد میشود. این شخصیت حزبی بر شفاف سازی این موضوع از سوی دولت گرجستان تاکید میکند.
در همین حال از 17 نوامبر یعنی 5 روز پس از دیدار نخست وزیر گرجستان با نظربایف، این مقام گرجی به اتفاق چند تن از وزرای کابینه خود در بروکسل، دراولین نشست شورای اجتماعی اتحادیه اروپا و گرجستان شرکت کردند. درترکیب هیات نخست وزیر گرجستان تئا سولوکیانی، وزیردادگستری، گئورگی کویریکاشویلی، وزیراقتصاد وتوسعه پایدار، تامار بروچاشویلی، وزیر امور خارجه، میندیا جانلیدزه وزیر دفاع، داوید باکارادزه، وزیر امور همگرایی با ساختارهای اروپایی ویورو آلانتیکی، پاتا زاکارشویلی وزیر امورصلح و برابری حقوق اتباع و نینو کوباخیدزه معاون رییس نهاد اجرایی دولت حضور دارند. دستور کاراولین نشست شورای مشورتی اتحادیه اروپا و گرجستان شامل مکانیزمهای اصلاحات و طرحهای آتی مربوط به آن است. ریاست هیات اتحادیه اروپا را در این نشست فدریکا موگرینی، مسئول امور سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه بر عهده دارد. نخست وزیر گرجستان در جریان این سفر با ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو، مارتین شولتز، رییس پارلمان اروپا و یوهانس خواه، و سسیلی مالمسترم نمایندگان کمیسیون اروپایی در امور سیاست همسایگی و تجارت نیز دیدار و گفتگو خواهد نمود.
این تحرکات و مساعی دولت برآمده از ائتلاف رویای گرجستان درحالی صورت می گیرد که اخیراً وزرای امورخارجه و دفاع این کشور به دلیل مذاکرات سری دولت گرجستان با روسیه در زمینه حل مشکلات موجود در مناسبات دوجانبه از مقام خود استعفا دادند و به این ترتیب نطفه شکاف احتمالی در ائتلاف رویای گرجی به رهبری بیدزینا ایوانیشیویلی را منعقد ساختند.
همانگونه که مشاهده میشود گرجستان در یک سو درصدد حل مشکلات خود با روسیه است و دراقدام اخیر با میانجی گری نظربایف که کشورش همراه روسیه، بلاروس و ارمنستان به اتحادیه اوراسیا پیوسته است، درصدد مشارکت با این اتحادیه است و از سوی دیگر با اتحادیه اروپا نشست و برخاست دارد.
هرچند که اولویت گرجستان همگرایی با اروپا وغرب است اما به این دلیل که بیشتر تحت تاثیر روسیه قرار دارد و اروپا و امریکا نیز آنگونه که باید از گرجستان حمایت نکرده اند، این کشور با وضعیت از اینجا مانده، از آنجا رانده مواجه شده و در تنظیم روابط خارجی خود دچارسر درگمی گردیده است. درصورتیکه اگر روسیه وغرب سیاست معتدل وعاقلانه ای در برابر این کشور وسایر کشورهای مشترک المنافع اعمال می کردند، این منطقه با چالشها، بحرانها وجنگهای داخلی روبرو نمی شد. اتخاذ روش "تنها با ما باش" از سوی روسیه وغرب، نه منافع این بازیگران را تأمین خواهد کرد و نه منافع کشورهای منطقه را.
برای مشاهدۀ وبلاگ افشار سلیمانی در صفحۀ بلاگرهای خبرآنلاین اینجا کلیک کنید
نظر شما