تعیین سرنوشت وین در مسقط

نهمين و شايد مهمترين دورمذاكرات اتمي تهران با قدرت هاي جهاني بزودي و احتمالا در وين آغاز خواهدشد.اين همان مذاكراتي ست كه مردم ايران و جامعه بين المللي از مدتها پيش انتظار نتايج آن مي كشيدند. چراكه حل وفصل پرونده هسته اي به عنوان شعار وبرند انتخاباتي رئيس جمهورروحاني ،اصلي ترين دليل توجه راي دهندگان ايراني و جامعه جهاني به او بود،آنگاه كه با بياني بي سابقه و حيرت آور،اظهار داشت "در صورت انتخاب شدن پرونده اتمي را حتما خواهد بست، چون مبناي آن بر سوءتفاهم قرار دارد و البته اين پرونده حتما بسته خواهد شد". روحاني كه نشان داده در بيان مواضعش رويكردي متفاوت و صريح دارد در جولاي 2013 بدون پرده پوشي هاي معمول ديپلماسي گفت" رئيس دهكده اروپا ،ايالات متحده است و براي حل معضل اتمي بايد با رئيس دهكده وارد گفتگوي مستقيم شد".اكنون مشخص شده نگاه او واقع بينانه تر ازديگر رقباي انتخاباتيش البته به جز علي اكبر ولايتي كه تقريبا نزديك به او فكر ميكرده بوده است و برخلاف آنچه مخالفانش در داخل و خارج اصرار داشتند،حل مشكلات پرونده اتمي معادله اي مجهول و پيچيده نداشته و صورتي بسيار ساده دارد."هركس مسئوليت بيشتري در تحقق فضائي اينچنين داشته، منطقا مذاكره هم بايد با همان انجام شود".منطقي بسيار ساده و قابل فهم در حد 2+2=4.اكنون تا كمتر از دوهفته ديگر نتيجه 16ماه آزمون ديپلماسي ايران و ايالات متحده اعلام خواهد شد.نمره آن چه خواهد بود ؟شايد انتظار كسب نمره ++ Aقدري غير منطقي به نظر برسد،اما بسيار بعيد است ايران و ايالات متحده نتوانند اين آزمون بسيار سخت ديپلماسي را با حداقل نمره قبولي پاس كنند. براي تهران و واشنگتن با هدف ورود به مرحله و ترم بعدي قبولي درهمين حد كافي ست. واقعه 24 نوامبر بي شك واقعه شگفت انگيز روزهشتم آفرينش نيست.اما اگر مذاكرات بسيار حساس مسقط كه در حال انجام است به نتيجه مطلوبي برسد نتيجه آن حتما 24 نوامبررا به واقعه اي به ياد ماندني در تاريخ ديپلماسي مدرن تبديل وبه يكي از پيچيده ترين بحران هاي بين المللي طي70 سال گذشته خاتمه خواهد داد.شايد چنين نگاهي بيش از اندازه خوشبينانه و آرامان گرايانه به نظر برسد،اما نبايد فراموش كرد تا 16 ماه پيش و قبل از روي كار آمدن رئيس جمهور روحاني تصور احتمال ديدار و نه حتي مذاكرات مستقيم ايران و ايالات متحده تصوري بيش از اندازه خوشبينانه و غير ممكن به نظر ميرسيد.اما ديپلماسي ثابت كرد  که منطق گريز ناپذير خود را در تامين منافع ملي دارد. اكنون بيش از مذاكرات نهائي دور نهم در وين نگاه ها متوجه كشور پادشاهي عمان در جنوب خليج فارس شده است. مكاني كه انتخاب آن با توجه به نزديكي اين كشور با مرزهاي ايران و مناسبات بسيار گرم دو پايتخت، نمي توانسته اتفاقي باشد وبا درك ديپلماتيك به خودي خود حاوي پيام بسيار مهمي براي همه كشور هائي ست كه موضوع اتمي ايران و مسير مذاكرات بااين كشور برايشان اهميت دارد. خصوصا از سوي كشورهاي عربي خليج فارس كه آرام و قانع كردن آنها از سوي يكي از همتايانشان براي جلو گيري از كارشكني هاي احتمالي مي تواند اهميت داشته وفرايند هر گونه توافق صرف نظر از چگونگي آن رامي تواند تا حد زيادي تضمين كند.به اعتقاد گروهي از ناظرا ن سياسي و بين المللي انتخاب عمان براي انجام حساس ترين مذاكرات طرفين درگير در پرونده اتمي دقيقا به همين علت صورت گرفته است.عمان بالقوه مي تواند نقشي تعديل كننده در ميان اعراب خليج فارسي بازي كند. اين خود دليلي براي احتمال موفق دانستن مذاكرات كنوني توصيف شده است.به ويژه آنكه گزارش هاي موثقي هم از همراهي كويت با پادشاهي عمان دريافت شده است. به هرحال محور شدن سلطان قابوس و بن علوي وزير خارجه بسيار كار كشته اش در مذاكرات فعلي نشان مي دهدآنها طي چند ماه گذشته عميقا در جريان مذاكرات اتمي ايران و ايالات متحده البته از نوع سري اش قرار داشته و مسلما همتايان عرب خود را در جريان واقعيت در حال تولد گذاشته اند .اما اينكه آيا آنها توانسته اند همتايان عربشان را قانع كنند؟ نميدانم ،ولي ظاهرا اين براي مقامات عماني اهميتي نداشته است . مهمترين دليل پيگيري مستمر اقدامات عماني ها طي چند ماه اخير است. روزنامه الحيات در شماره 26 اكتبر خود مينويسد" واقعیت تلخ عربی این است که ما نیاز به مصالحه ها و امتیازدهی داریم. آقایان باید درک کنند که ایران و غرب در آستانه توافقی تاریخی هستند و این توافق شايد به ضرر مصالح اعراب تمام شود.اما این بدان معنا نیست که از این توافق بترسیم بلکه باید به دنبال فرصتی برای بهره برداری بیشتر از این توافق باشیم." شايد يك خوشبيني تصور شوداما مذاكراتي حساس در منطقه اي كه ايران در آن زندگي ميكند و نسبت به آن احساسي برگرفته از قدرت و سيادت دارد، به اندازه كافي بيانگر خيلي از اتفاقات آتي و البته حاوي پيامي ديپلماتيك و روبه جلوست.matinmos@gmail.com