سعید جعفری پویا: در حالی که داعش در کوبانی متوقف شده و نتوانسته این منطقه را به تصرف کامل خود در آورد برخی تحلیل ها حاکی از این است که لبنان مقصد آتی گروه موسوم به دولت اسلامی خواهد بود. لبنان با توجه به اینکه جامعه چند قومی و مذهبی است پتانسیل بالایی برای تضادهای اینچنینی دارد و می تواند به عنوان یک خطر جدی برای تسری رادیکالیسم داعشی ارزیابی شود. محمد علی سبحانی معتقد است نگاه تساهل گرایانه و دوری جستن از تضادهای دینی و مذهبی می تواند فضا را از فرصت طلبان تندرو بگیرد. سفیر پیشین ایران در لبنان بر این باور است نوع رفتارهای حاکمان در کشورها فضا را به رادیکال ها می دهد تا از خلاهای پدید آمده استفاده کنند.
برخی از اعضای داعش و همچنین جبهه النصره به لبنان هشدار داده اند که احتمال مقصد بعدی آنها این کشور خواهد بود. باید این هشدارها را جدی گرفت؟
داعش مجموعه ای است که جریان فکری و اجتماعی پشتش است و از ناکامی ها و جهل موجود در جوامع اسلامی توانسته امکاناتی به دست آورد و از آنها سواستفاده کند. در نتیجه شاهد هستیم که این مجموعه فضای دشواری را در کل منطقه به وجود آورده است و نمی توان گفت لبنان با آنهمه تنوع طایفی که دارد از هرگونه اثرگیری از داعش در امان خواهد بود. بنابراین به نظر می آید لبنان هم تحت تاثیر این تحولات قرار می گیرد. چرا که در این کشور کم نیستند افراد و گروه هایی که تحت تاثیر این فضای فرقه گرایی هستند. در نتیجه و در پاسخ مشخص به سوال شما باید گفت نمی توان این تهدیدها را جدی نگرفت.
نوع رفتار گروه های داخی لبنان در پیش آمدن این وضعیت می تواند بسیار موثر باشد و رفتارهای حساسیت برانگیز و یا هوشمندانه در شدت بخشیدن بر تضادها و یا مدیریت اوضاع موثر خواهد بود. حزب الله به عنوان یکی از بازیگران راهبردی معادلات لبنان چگونه رفتاری از خود بروز داده است؟
حزب الله به عنوان یکی از بازوان جریان های سیاسی لبنان نقش مهمی در معادلات این کشور بازی می کند و توانسته با مدیریت رفتار تاثیر مثبتی بر روندهای سیاسی و مذهبی این کشور داشته باشد اما این باعث نمی شود که برخی رفتارها که به افزایش حساسیت گروه های اهل سنت این کشور منجر شده است را از نظر دور نگاه داریم. متاسفانه باید بپذیریم که هم حزب الله و هم گروه های سنی طی سالهای اخیر رفتارهایی داشته اند که عاری از خطا و تندروی نبوده است. نمی توان تقصیر را گردن یک گروه انداخت و هم حزب الله و هم گروه های اهل سنت در تضادهای پیش آمده نقش داشته اند. متاسفانه پیگیری ظاهر گرایانه از سوی گروه های مختلف باعث شده برخی مشکلات در لبنان پدید بیاید. بر این اساس من فکر می کنم نوع نگرش و رفتار رهبران سیاسی و مذهبی در مدیریت اوضاع لبنان موثر خواهد بود.
چگونه می توان جلوی افزایش نفوذ و دامنه فعالیت داعش را گرفت؟ اتخاذ چه راهکارهایی می تواند زمینه رشد و گسترش این گروه را محدود کند؟
واقعیت این است داعش جریان مشکوکی است که از احساسات کردم سواستفاده می کند و به واسطه ظاهربینی، ظاهرنگری و قشری نگری که در برخی بخش های جامعه اسلامی دارد توانسته پیشرفت هایی به دست آورد. کاری که می توان کرد این است که قرائت منطقی از اسلام ارائه کرد. قرائتی که مبتنی بر افکار و اندیشه های امام وحدت گرا باشد و نگاه به مسائل اصلی را داشته باشد و مسائل فرعی و ظاهری که به اختلافات دامن می زند را کنار گذاشت. بزرگان اقوام، طوایف و مذاهب باید توجه داشته باشند اگر به ظواهر توجه شود و مسائل قشری پایه شود در آن صورت گرفتاری ها هر روز افزایش پیدا می کند. اما اگر اصول اسلامی مورد توجه قرار گیرد و اختلافات کوچک فدای دست آوردهای بزرگ شود و تبلیغ دین رحمانی شود و تبلیغ قرائت رحمانی شود نه تبلیغ افراطی، در آن صورت آرامش دوباره در منطقه پیدا می شود. حتی اگر فرض کنیم توطئه هایی باشد اینها قابل استمرار نیست مگر اینکه جریانات اجتماعی از آن حمایت کنند و جذبش شوند. راهش این است علمای بزرگ و چهره های اثرگذار که مردم از آنها حرف شنوی دارند قرائت رحمانی از دین را جایگزین قرائت های تند و افراطی کنند. اگر چنین شود می تواند رفتار گروه های اجتماعی که الان احساسی عمل کند هم تحت تاثیر قرار دهد.
با توجه به شناختی که شما از لبنان دارید این کشور پتانسیل ورود داعش را دارد؟
داعش موفقیت در ورودش و هر گونه اقدامی که انجام می دهد بستگی کامل به رفتاری دارد که در کشورهای دیگر دیده می وشد. مثلا در عراق اگر داعش از نقاط ضعف عراق و نقطه ضعفی که مالکی در جذب اهل سنت در ایجاد همبستگی در درون عراق نبود آیا داعش می توانست به این راحتی در گستره جغرافیایی این کشور حضور پیدا کند؟ یقینا پاسخ منفی است. بر این اساس اگر دوستان ما در لبنان بخواهند موفقیت به دست آوردند باید به حقوق همه طرف ها احترام بگذارند و باید تلاش خود را در جهت ایجاد وحدت متمرکز کنند در آن صورت بحران های خیلی سخت نخواهد رسید. من تصور می کنم لبنان با توجه به خاطرات سخت و آزار دهنده ای که از جنگ های داخلی به یاد دارد سعی می کند مشکلات خود را حل کند تا خلا امینتی به وجود نیاید و مشکلات را به صورت سیاسی حل کند و با ایجاد همبستگی ملی امکان نفوذ داعش به این کشور را ببندد.
52308
نظر شما