مشکل اصلی  مذاکرات هسته ای چیست؟

مشکل مذاکرات هسته ای لزوما وشاید مستقیما به خواست و انتظارات فنی طرفین از یکدیگرمربوط نشود بلکه به 2 عامل فرعی و حاشیه ای غیر فنی ارتباط پیدا می کند. نخست،تعیین قطعی زمان نهائی برای حصول توافق(24 نوامبر). دوم،به خود بیانیه اقدام مشترک که به وضوح مشخص نکرد اگر طرفین به هر دلیل به توافق دست نیافتند،می توانند بر پایه اقدامات تامینی واطمینان بخش کلی در پایان یکسال ،گام به گام به مذاکرات جزیی بعدی ادامه دهند

ترن هسته اي مذاكرات ايران و قدرت هاي جهاني،بدون تاخير و با موفقيت، راس ساعت 59/23دقيقه 24 نوامبر2014 به مقصد خواهد رسيد؟ چه پاسخي براي اين سوال نگران كننده ،اما  نه  چندان دلهره آور وجود دارد؟.تهران میگوید تا آنجا که به توافق ژنو مربوط میشود وآژانس وین به عنوان نهاد داوری 5+1انجام آنها را تاييد كرده، به تعهداتش عمل نموده است.قدرت های جهانی وبه ویژه ایالات متحده هم میگویند با عدم اعمال تحریم های جدید،چشم پوشي از فروش نفت بالاتر از حد تعيين شده و آزاد سازی بخشی از پول های بلوکه شده ایران به حسن نیت این کشورپاسخ لازم را داده اند.اما اكنون مشخص شده این اقدامات آنگونه كه تصور مي شد نتوانسته زمينه اعتمادو اطمینان دستكم ميان تهران و واشنگتن را كه بازيگران اصلي هستند فراهم كند.در حالی که كاملا مشخص است تا مسئله ميان اين دو مشتركا حل نشود چشم انداز هرگونه توافق ولو در صورت حصول بوركراتيك آن همچنان تيره باقي خواهد ماند. پايگاه خبري المانیتوراواسط هفته جاری مدعي شد"گروه 1+5 برای خروج از بن بست طرحی را پیشنهاد داده که برپايه آن ايران می‌تواند به فعالیت های هسته ای خود بر مبنای چهار هزار سانتریوفیوژ ادامه دهد و آنها را حفظ کند. بر اساس پیشنهاد جدید، ایران به شرطی می تواند این تعداد سانتریفیوژ را فعال نگاه دارد که گام‌های دیگری را برای افزایش زمان موسوم به "گریز هسته‌ای(break out)"‌ بردارد. این گام ها احتمالا شامل کاهش ذخایر اورانیوم از طریق انتقال آن به کشورهای دیگراست". المانيتور مدعي ست"توان گریز هسته ای ایران از مهمترین اختلافاتی بوده که همواره مانع از تحقق توافق میان ایران و گروه 1+5 بوده است که در درون آن،اختلافات درباره ظرفیت غنی سازی ایران و تعداد سانتریوفیوژها نیزقرار دارد".به گفته منابع آگاه وکارشناسان سياسي نزديك به تيم هاي مذاكره كننده ، واشنگتن افزایش زمان حدود یک سال را معیار ظرفیت غنی سازی قابل پذیرش برای ایران می داند در حالی که مقامات تهران عقیده دارند «نیاز عملی» تنها معیار قابل قبول براي آنهاست. ظاهرامشکل اصلی درهمين  دو دیدگاه متفاوت نهفته است.
واقعيت آنست پيشنهاد هائي از اين دست طي 15 ماه گذشته همواره مطرح بوده و در دستور مذاكرات قرار داشته اند.اما 2 عامل همواره موجب گرديد اختلاف ديدگاهها به جاي روياروئي و قهر(آنچانكه تا پيش از به قدرت رسيدن حسن روحاني جامعه جهاني شاهد آن بود) به دستور جلسات و مذاكرات تبديل شوند. اول،اهميت ميزان سرمايه گذاري هنگفت طرفين كه صرف نظر كردن از آن تقريبا غير ممكن است. دوم، كسب اعتبارسياسي و بين المللي به دنبال حصول يك توافق جامع . حس رواني قابل درك اما نه اعتماد ساز. پس مشكل چيست؟ تصور مي كنم مشكل لزوما وشايد مستقيما به خواست و انتظارات فني طرفين از يكديگرمربوط نشود بلكه به 2 عامل فرعي و حاشيه اي غير فني ارتباط پيدا مي كند. نخست،تعيين قطعي زمان نهائي براي حصول توافق(24 نوامبر). دوم،به خود بيانيه اقدام مشترك كه به وضوح و برون رفتي مشخص نكرد اگر طرفين به هر دليل به توافق جامعي دست نيافتند،مي توانند بر پايه اقدامات تاميني واطمينان بخش کلی، در پایان یکسال، گام به گام  به مذاكرات بعدي ادامه دهند.يك ديپلمات ارشد اروپائي مقيم وين به شرط عدم افشاي نامش مي گويد" البته اينها تمامي مشكلات نيستند. ارتباطي كه1+5تحت تاثير ايالات متحده وخواست شخصي پرزيدنت اوباما ميان تعيين زمان مذاكرات حداكثر يكساله ونوع توافق با تهران بر قرار كردند بر دامنه مشكلات افزود.البته پذيرش تهران هم دلايل خاص وقابل درك خود را داشت.اما تا آنجا كه به آقاي اوباما مربوط مي شود طبيعي بود ارتباط دادن اين دوآنهم با هدف تقويت موقعيت به شدت تضعيف شده اش در برابر كنگره، اكنون به صورت يك بن بست در برابر ما قرار دارد". به نظر مي رسد اين ديپلمات به نكته مهمي اشاره كرده. به همين دليل منطق خوشايند توافق يكساله اكنون بر ضد آن وارد عمل شده است. در مذاكرات اتمي مشكل در هم وزن قلمداد كردن زمان مذاكرات با چگونگي توافق است و تا زماني كه بر چنين منطق نابرابري غلبه نشود، اميد به حصول يك توافق اگر غير ممكن نباشد بسيار سخت خواهد بود.شايد مثال دقيقي نباشد اما در بحران پيچيده اي مانند جنگ ويتنام، زمان مذاكرات منتهي به صلح پاريس ميان ايالات متحده و دولت ويت كنگ بيش از 3 سال و نيم طول كشيد و توافق نهائي پاريس صرفا در ژانويه 1973 تكميل وبه امضاي طرفين رسيد.اما امروزآقاي رئيس جمهور ما را در برابر تصميمات غير قابل پيش بيني كنگره قرار داده و كاملا مشخص است در موضعي كاملا انفعالي قرار دارد. پرزيدنت روحاني هم كه ميگويد اين موضوع به او مربوط نيست. اكنون ظاهرا تنها راه باقي مانده پذيرش مخاطره تمديد مذاكرات است در حالي كه نفس چنين تمديدي جداي از فرصت يافتن مخالفان حرفه اي گفتگوها، بالقوه جوي از بدبيني و بي اعتمادي را در آينده موجب خواهدشد. خبر گزاري فرانسه روز 3 شنبه به نقل از رابرت اینهورت عضو سابق تیم مذاکره ‌کننده هسته‌ای آمریکا مي گويد"‌يك گزینه‌ جايگزين در اینجا وجود دارد. ابتدا مي توان بر سر یکسری از مسائل کلیدی شامل ظرفیت غنی‌سازی تا 24 نوامبر به توافق رسيد . این امر می‌تواند تمدید مذاکرات را برای پایان دادن به جزئیات فنی باقیمانده توجیه کند.اگر طرف‌های مذاکره‌ کننده بر سر این مسائل به توافق برسند یک دلیل محکم برای ادامه مذاکرات برای چند ماه دیگر خواهند يافت. غير از اين حصول توافق جامع تا 24 نوامبر نزدیک به صفر است". چنين چيزي مطلوب است؟نميدانم! اما چه راه حل ديگري وجود دارد و موضع تهران چه خواهد بود؟.matinmos@gmail.com.

 

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 383056

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 7 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 6
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام FI ۱۶:۴۲ - ۱۳۹۳/۰۸/۰۹
    10 52
    مردم نباید نگران باشن چون حتی اگه ظریف از خط قرمز آقا عبور کنه مجلس توافق رو باطل اعلان میکنه.
    • بی نام IR ۰۸:۰۳ - ۱۳۹۳/۰۸/۱۰
      7 0
      مردم نگران نیستن ولی به نظر می‌رسه شما و دوستای تحریم‌خوارت وحشت‌زده‌اید
  • علی ام A1 ۲۱:۱۵ - ۱۳۹۳/۰۸/۰۹
    6 39
    خداوند متعال در قرآن میفرماید: لتجدن أشد الناس عداوة للذين آمنوا اليهود و... یعنی شدید ترین عداوت و کینه نسبت به مسلمانان از سوی یهود است. اینکه مشکل را انرژی هسته ای بدانیم، سطحی نگریست. اساس مشکل در ماهیت نظام اسلامی خصوصا تشیع و نظام جمهوری اسلامی است. هسته ای بهانه است
  • ایرانی IR ۲۲:۵۳ - ۱۳۹۳/۰۸/۰۹
    2 0
    خوبه دیگه اگرتوافق حاصل نشه وشدت تحریمهابیشترنشه مجددروزازنوع روزی ازنوع بازهم سرمایه دارها سودشوونومیبرند.ومردم درگیر نبحران اقتصادی که شاهدش بودیم خواهندشد واین اصلن خوب نیست ومجددثبات اقتصادی بهم میریزه وسرمایه دارهاسرمایه دارتروضعفا ضعیف ترمیشوند بهرمسولین ازلحاظ شرعی وعرفی باید منافع ومصلحت اندیشی درقبال منافع ملی کشوربکنندوهرکاری که منافع برای کشوروملت داره واقتصادکشورراقوی میکنه همون کاررابکنند چون کشوری همیشه موفق است که اقتصادقوی داشته باشد به زبان ساده بخوام بگم من نوعی هرچقدرکه ازلحاظ قدرت بدنی وفیزیکی قوی ودارای قدرت باشم ولی پول نداشته باشم هیچکاری ازدستم برنخواهدآمدمگربخوام زورگیری بکنم که آخرش معلومه فقط بایدبفکراقتصادکشورومنافع اقتصادیمون باشیم
  • یک رفیق قدیمی IR ۰۲:۱۶ - ۱۳۹۳/۰۸/۱۰
    2 0
    دو نظر بالا چقدر افکارشون یکیه
  • بدون نام ۰۴:۱۶ - ۱۳۹۳/۰۸/۱۰
    3 0
    بي نام اول اگه مجلس شما چوب لاي چرخ دولت نداره كورسويي ديده ميشه