کریستینا کرچنر، رئیس جمهور چپ گرای آرژانتین در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از موضعی که 90 درصد آن عمل گرایانه و 10 درصد آن ایدئولوژیک بود به سیاست های اقتصادی و سیاسی ایالات متحده تاخت تا در مسیر تعریف شده برای دولتش پشتیبان منافع ملی این کشور آمریکای لاتین باشد. اما رسانه های عربی و رسانه های دست راستی کشور خودمان مباحث مطرح شده از سوی او را قالب قهرمان محور دادند. خانم کرچنر بی تردید در بخش هایی از سخنان خود به حمایت از «جنوب» سخن گفت، اما سابقه تاریخی نشان داده که هیچ یک از کشورهای جنوب علیه «غرب» یا «شمال» در اتحاد کامل با دیگران حرکت نکرده است.
این سابقه و حتی جزئیات سخنرانی کرچنر نادیده گرفته شد تا برخی از نمایندگان مجلس ابتدا قصد فرستادن دست گل برای سفارت آرژانتین بکنند و بعد تصمیم خود را پس بگیرند. اما جدا از بحث های مطرح شده درباره ایران در سخنرانی خانم کرچنر و بحث های مطرح شده در ایران درباره سخنرانی خانم کرچنر نکاتی وجود دارد که پرداختن به آنها دارای اهمیت است. در این زمینه با احمد سبحانی، سفیر سابق ایران در ونزوئلا، کارشناس آمریکای لاتین و از مدیران ارشد وزارت امور خارجه گفت و گویی انجام داده ایم که در پی می آید. گفتگویی که به صورت مکاتبه ای انجام شده است.
چرا خانم کریستینا کرچنر، رئیس جمهور آرژانتین در این مقطع زمانی به سیاست های غرب و به خصوص آمریکا چنین حملات تندی را انجام داد؟
اگر به نظر سنجی هایی که ظرف سالهای اخیر در کشورهای منطقه انجام شده نگاه کنیم می توانیم با تحلیلی بهتر و کامل تر پاسخ این سوال را ارائه دهیم. جالب ترین نکته نظرسنجی از مردم کشورهای آمریکای لاتین این است که آرژانتینی ها در واقع ضدآمریکایی ترین مردم این ناحیه از جهان هستند. این امر البته جای شگفتی چندانی ندارد. این سیاست غربی ها است که این کشور را به آستانه ورشکستگی کشانده است. چهره آمریکا در این کشور مخدوش بود که در جریان نزاع مالی مخدوش تر نیز شده است. حکم صادره توسط قاضی آمریکایی در پرونده موسوم به «صندوق های کرکس» آتشی بر باروت خشم فرو خورده خانم کرچنر بود. با شعله ور شدن این خشم، آنچه ایشان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بیان کرد نباید باعث تعجب باشد.
حملات خانم کرچنر به سیاست های واشنگتن در حالی صورت پذیرفت که دو کشور از یک سو درگیر منازعه مالی هستند و از سوی دیگر خاورمیانه شرایط خاصی پیدا کرده است. بخشی از صحبت های خانم کرچنر در اعتراض به سیاست های ایالات متحده در این منطقه آشوب زده بود. ایشان ژست ضدتروریستی آمریکا را زیر سوال برده اند و کارشکنی های اقتصادی غرب را نمادی از تروریسم بیان کردند. این دو موضوع چگونه به هم پیوند می خورد؟اگر به تاریخ آمریکای لاتین نظری بیندازیم می بینیم که این منطقه در گذشته بیشترین همبستگی را با یهودیان و اسرائیل داشت. دلیل این نزدیکی احساسی مظلوم نمائی یهودیان بخاطر کشتار از سوی نازی ها در جریان جنگ جهانی دوم بود. اما نسل کشی فلسطینیان توسط رژیم صهیونیستی اسرائیل و همچنین حوادثی مانند رویدادهای ماه های اخیر باعث شد که بیشترین همبستگی با مردم مظلوم فلسطین از جانب دولت ها و ملت های آمریکای لاتین شکل بگیرد. این روندی است که ما سال به سال شاهد تشدید آن بوده ایم. امروز آمریکای لاتین بین پیروان مذهب حضرت موسی(ع) و صهیونیستها فرق قائل می شود. مواضع خانم کرچنر را نیز باید در همین متن تحلیل کرد. نادرست بودن سیاست های آمریکا در خاورمیانه روشن تر از روز است. از سوی دیگر امریکا و آرژانتین مناقشات مالی نیز دارند که انتقادات خانم کرچنر را تشدید کرده است.
برخی پیش کشیدن بحث پرونده آمیا را اقدام پراگماتیک برای فشار بر غرب عنوان کرده اند. جدا از بحث ایران انتقادات شدید خانم کرچنر را باید ایدئولوژیک دانست یا آنها را با لنز عملگرایی به بحث گذاشت؟ در کل آیا کشور آرژانتین از این انتقادات تند سودی خواهد برد؟صحبت های ایشان هم دارای بار ایدئولوژیک و هم دارای بار پراگماتیک است. اما هر چه باشد همبستگی کشورهای آمریکای لاتین با آرژانتین گام اول برای مقابله با تهاجم اقتصادی علیه آرژانتین است. شرایط به گونه ای پیش رفته که امروز پس از آقای چاوز این خانم کرچنر است که پرچم مبارزه با ظلم و ستم استعمارگران را در این منطقه به دوش می کشد. نفع این سخنان مشروط به همکاری کشورهای آمریکای لاتین است.
در کل اهمیت سخنان خانم کریستینا کرچنر در سازمان ملل را چگونه ارزیابی می کنید؟ این سخنان در رسانه های جریان اصلی غرب کمتر برجسته شد، اما در هر حال در جهان بسیار مورد توجه قرار گرفت. آیا توجه به این سخنان مقطعی است یا امکان دارد که آغازگر یک روند ویژه باشد؟به نظر من سخنان رئیس جمهور آرژانتین در مجمع عمومی سازمان ملل متحد دارای مولفه هایی خاص وابسته به گذشته، حال و اکنون است که لزوما نمی تواند و نباید در این دسته بندی جای بگیرد. این سخنان اخیر کریستینا کرچنر و توجه نسبتا زیاد به آن را باید مقطعی و نه باید شروع کننده یک روند دانست. من معتقدم که موضع گیری ایشان و در کانون توجه قرار گرفتن آن را باید در ادامه روند استقلال طلبی آرژانتین و حمایت کشورهای در حال توسعه از این خواسته در نظر گرفت. این روندی است که در سال های اخیر در آمریکای لاتین شاهد بوده ایم، روندی که روز به روز تشدید می شود.
واکنش کشورهای جنوب به این مواضع چگونه خواهد بود؟ آیا کشورهای جنوب تنها در لفظ با هم همراه هستند یا در عمل نیز همگرایی واقعی خواهند داشت؟باید منتظر ماند و دید در نبود چاوز وحدت کشورهای استقلال طلب آمریکای لاتین چه شکلی به خود می گیرد. اما نباید از این نکته غافل ماند که همبستکی کشورهای جنوب می تواند سلاح استعمارگران را کند کند.
اگر فرض کنیم که کشورهای جنوب به صورت عملی و واقعی با یکدیگر همراه می شوند، آیا اصلا راهکاری برای تاثیرگذاری در وضعیت سیاست بین الملل وجود دارد؟حتما وجود دارد. در گذشته آمریکای لاتین به کودتاهای نظامی و دیکتاتوری های حاصل از آن مشهور بود اما شاهد بودیم که حاکمیت کشورها یکی پس از دیگری به دست نیروهای استقلال طلب افتاد و حتی احزاب متمایل به غرب نیز گفتمانشان را به استقلال طلبان نزدیک نمودند. پس در صورت همکاری بین کشورهای آمریکای لاتین می توان در انتظار مشاهده تاثیرات مثبت بود.
اصولا چرا کشورهای آمریکای لاتین در بیشتر مقاطع باورهای ضدآمریکایی دارند؟این ریشه در تاریخ و استعمار و کودتاهای مکرری دارد که با حمایت آمریکا در این کشورها اتفاق افتاده است. ضرب المثلی لاتینی میگوید «آمریکا تنها کشوری است که در آن کودتا اتفاق نمی افتد زیرا در این کشور سفارت آمریکا وجود ندارد.» این بدان معنا است که باور مردم آمریکای لاتین بر این است که همه کودتاها از سفارت ایالات متحده آمریکا برنامه ریزی می شود.
با توجه به بارها و بارها تکرار شدن چنین مواضعی از سوی رهبران آمریکای لاتین، آیا شانسی برای تغییر رویه آمریکا وجود دارد؟آمریکا در حال حاضر به هیچ وجه نفوذ گذشته را در آمریکای لاتین ندارد. امروز این کشورها سازمانی را به راه انداخته اند بدون که در آن خبری از آمریکا و کانادا نیست. کشورهای آمریکای جنوبی با کنار گذاشتن کشورهای شمال قاره آمریکا به دنبال پول واحد و همبستگی بیشتر هستند و بدین وسیله می توانند تغییر رویه را به آمریکا تحمیل کنند.
در سخنرانی خانم کرچنر صحبت هایی هم از پرونده آمیا، ایران و حزب الله شد. این سخنان با واکنش مثبت برخی اصولگرایان روبرو شد، گرچه این مثبت اندیشی بعدا تا حدی تعدیل شد. این سخنان رئیس جمهور آرژانتین را چگونه ارزیابی می کنید؟سالها است که به طور یک جانبه و با تلقینات آمریکا و اسرائیل اتهاماتی را متوجه کشورمان می کنند. در زمان وزارت خارجه آقای صالحی توافقی بین ایران و آرژانتین صورت گرفت و بنا شد که مشترکا و با همکاری، متهمین واقعی مشخص شوند. اما صهیونیستها و آمریکائیها فریاد برآوردند که «با تروریستها مذاکره نکنید.» حتی دادگاهی در آرژاتتین این توافق را غیر قانونی معرفی کرد، در حالی که خود خانم کرچنر بعنوان مسئول این پرونده در دوره نمایندگی خوب می داند که استدلال متهم کنندگان چقدر بی اساس است و اگر روند توافق شده ادامه می یافت جز رسوایی بیشتر برای دشمنان دو ملت حاصلی نداشت. حال خانم کرچنر با حمایت از اصل مذاکره از آمریکائیها می پرسد چرا خودتان با ایران مذاکره کرده و ما را منع می کنید.
خانم کرچنر گفته اند که تروریسم فقط بمب گذاری نیست و تخریب اقتصادهای دیگر کشورها هم نوعی از تروریسم است. ولی این رویه ای است که در قرن های گذشته پابرجا بوده است. با توجه به مورد تهدید قرار گرفتن امنیت جهان متاثر از چنین رویکردهایی، آیا غرب ممکن است رفتارش را تصحیح کند؟سخنان خانم کرچنر بعنوان رئیس جمهوری که کشورش مورد تهاجم تروریست های اقتصادی بین المللی قرار گرفته کاملا درست و بجا است. وقتی همین تروریست های اقتصادی پدر خوانده تروریست های بمب گذار هستند، انتظار تغییر رفتار غرب ساده لوحی است بنظر من این کشورهای جنوب هستند که باید رفتارشان را تغییر دهند. ایران و آرژانتین نمونه های خوبی هستند. چرا باید چند دهه بین دو کشور بزرگ آمریکای لاتین و آسیا شکرآب باشد؟ زمانی حجم روابط ما تا 4 میلیارد دلار می رسید. تصور میکنم با حل مشکلات فی ما بین به راحتی می توانیم رکورد جدیدی را در حجم روابط اقتصادی ثبت کنیم. این موضوع می تواند به حل مشکلات اقتصادی آرژانتین کمک کرده و به نفع کشور ما نیز باشد، زیرا ما در حال حاضر برخی از تولیدات آرژانتین را از طریق واسطه ها می خریم
در پایان اگر حرفی جا مانده، بیفزایید.تا آنجا که من پرونده آمیا را مطالعه کرده ام هیچ نقطه محرمانه ای بر علیه کشورمان در آن وجود ندارد و لازم است دولت کشورمان با تلاش مضاعف و با توجه به مواضع اخیر رئیس جمهور آرژانتین بر تشکیل کمیته حقیقت یاب تاکید نماید. مطمئن هستم که برخی از کسانی که در این پرونده بناحق متهم شده اند می توانند درخواست غرامت کرده و در دادگاهی که حق را در نظر داشته باشد پیروز شوند.
52308
نظر شما