متین مسلم: روابط ایران و کویت از دیرباز حائز اهمیت بالایی بوده است. سفر امسال امیر این شیخ نشین به تهران نشان داد دو طرف ارزش زیادی برای روابط دو جانبه قائلند و می خواهند از مناسبات نه چندان نزدیک یک دهه گذشته عبور کنند.
دکتر علی رضا عنایتی سفیر ایران در کویت چند ماهی است که به این سمت منصوب شده است. این دیپلمات باسابقه وزارت خارجه در گفتگو با خبرآنلاین می گوید: کویت هم در نقشه داعش قرار دارد. در ادامه مشروح گفتگوی خبرآنلاین با سفیر ایران در کویت را می خوانید:
جناب سفير، منطقه عربي خاورميانه و شمال آفريقا در حال گذار از مرحله تنش به سوي بحران فزاينده است. در كل منطقه در آستانه چه تحولات بي بازگشتي قرار گرفته است؟
سلام برشما و همکارانتان در خبرگزاری تحلیلی خبر آنلاین. این حرف درستی است که خاورمیانه در سالهای اخیر وضعیت ناپایداری را تجربه می کند، اما خاورمیانه دهه های متمادی است که آرام نیست. بیش از شش دهه است که این منطقه با عنصر چالش زایی به نام رژیم صهیونیستی مواجه است. این یعنی تداوم بحران. بحرانی که برخی آن را در دایره تنگ فلسطین محصور می کنند و برخی نیز به واقع آن را موضوع جهان اسلام می دانند. در هر صورت، این موضوعی است که امروزه دولت ها و ملت های خاورمیانه را عمیقا در خود درگیر کرده است. شکل گیری مقاومت در سال های اخیر نشان داد که ملت ها اقدامی را صورت دادند که دولت ها از آن عاجز بودند. موضوع دومی که خاورمیانه با آن مواجه است جستجوی حوزه نفوذ منبعث از تقابل منافع دولت ها است. در این میان به حضور مستقیم و غیرمستقیم قدرتهای فرا منطقه ای در خاورمیانه هم اندیشه کنید که چگونه برای تحقق منافع خود، با مقدرات منطقه بازی کرده اند. شما می بینید که کارکرد این چند عنصر امروزه همچنان به قوت خود باقی است. اما سطح دیگری از درگیری با آنچه بهار عربی خوانده شد رخ نمود. مردم منطقه انباشتی از مطالبات را در برابر دولتمردان گذاردند و خواستار چاره جویی شدند. آنها احساس کردند طی سالیان گذشته فهم آنها از متغیرات منطقه که بی مناسبت با عناصر قبلی نبود به حساب نیامده و به نقش سیاسی آنها کمتر توجه شده است. این می توانست برای منطقه خاورمیانه دستاورد بزرگی باشد که مردم در قالب بیداری اسلامی یا بهار عربی مطالبات خود را با صراحت مطرح کنند و دولت هم جوابگو باشند. اما متاسفانه این باد پاییزی بود که بر این منطقه وزیدن گرفته است و عنصری به عناصر بحران در منطقه افزوده شد. من می گویم بهار عربی از بعد مردمی، جنب و جوشی را ایجاد نمود اما به اعتبار مقصد به خزان گرایید.
آنچه برشمردم همه داستان نیست. امروز منطقه ما با مثلث شومی بنام خشونت، افراط گری و طایفه گری هم مواجه است. متاسفانه از مطالبات مردمی در کشورها استفاده ابزاری به عمل آمد و در برخی جاها، برای مقابله با آن، به آن رنگ طایفه ای داده شد. قدرت های فرا منطقه ای، دولت ها،گروه های تکفیری وتروریستی و بالاخره جریانات بی تجربه هر یک، مطالبات مردم را یا نادیده گرفتند یا به گروگان گرفتند. به این ترتیب ما با خاورمیانه ای مواجه هستیم که مشکلات قبلی اش حل نشده بلکه به مشکلاتش افزوده شد.
گسترش تروريسم همزمان با افزايش نارضايتي هاي اجتماعي در كشور هاي منطقه عربي، برخورد با آن را دچار پيچيدگي كرده است. مرز هاي اين دو(تروریسم و فقر) به هم نزديك شده اند و خيلي نمي توان مشخص كرد در مبارزه كجا را بايد زد و هدف قرار داد. پرزيدنت روحاني در نيويورك ريشه تروريسم را فقر و بي عدالتي توصيف كرد. شما به عنوان سفير ايشان، مواضع رئيس جمهور را چگونه تبيين ميكنيد؟
من نمی خواهم سخن جناب آقای روحانی را تفسیر کنم. آیا مقصود از فقر، فقر اقتصادی است؟ من تصور می کنم فقر اقتصادی قطعا موجبات نارضایتی مردم می شود اما تروریسم به مثابه یک ابزار، مولود فقر فرهنگی است. در حقیقت تروریسم از جایی آغاز می شود که منطق تمام می شود. تروریسم کار انسان های ناتوانی است که یا برای تحقق خواسته خود و یا در مواجهه با خواسته دیگران منطق را به کناری نهاده اند و به زور متوسل می شوند. فرقی هم نمی کند که تروریسم از سوی چه کسی اعمال شود. حتی دولت های بی منطق، به تروریسم و ارعاب روی می آورند. اکنون قدرتهایی هستند که مصداق بارز تروریسم هستند. تروریسم یک ابزار نامشروع است برای تحقق مطالبات و یا سرکوب مطالبات..
شما از مرز میان نارضایتی و تروریسم صحبت می کنید. به نظر من بیان نارضایتی های مردمی و یا تعامل دولتها با خواسته های مردم هر دو باید توام با مسالمت باشد. هیچیک نباید از عنصر خشونت و یا افراط گرایی استفاده کنند. هر کدام که از روال مدنی خود خارج شدند به بیراهه رفته اند. به آنچه گفتیم یک نکته هم من اضافه می کنم. متاسفانه تروریسم در این معرکه تنها نیست. فکر تکفیری و طایفه گرایی هم بلای خانمان سوزی است که خاورمیانه را گرفتار کرده است. اصلا فکر تکفیری و طایفه گری جاده را برای تروریسم هموار کرده است. این عناصر همه با روش های مسالمت جویانه و تساهل بیگانه اند.
تهران غايب كنفرانس امنيتي جده و پاريس بود. آقاي سفير دولت ايران بر ضرورت اتحاد براي برخورد با تروريسم و پديده داعش تاكيد كرده است. با توجه به تفاوت هاي استراتژيكي و مبنایي امنيتي دولت هاي منطقه منظور از اين اتحاد چيست؟ و با چه کسی و چگونه؟
به نظرم باید شاخصه های تروریسم را یک بار دیگر مرور کنیم. اصولا تروریسم مرز نمی شناسد. من نمی گویم جهان وطن است، می گویم بی وطن است. تروریسم مذهب و دین نمی شناسد. قوم و قبیله و طایفه ندارد. شما امروز نمونه بارز آن را در خاورمیانه می بینید. داس تروریسم هر قوم و قبیله و مذهبی را درو می کند. دیگر اینکه تروریسم یک ابزار است، یک محصول است، یک فرآورده است. تروریسم یک ضد ارزش است و تجزیه ناشدنی است. به معنای دیگر تروریست خوب و بد نداریم.
اینها را که گفتیم تکلیف ما برای مبارزه با تروریسم روشن می شود. یعنی همانگونه که تروریسم حد و مرزی برای خود قایل نیست مبارزه با تروریسم هم باید فراگیر و همه جانبه باشد. مبارزه با تروریسم یک عزم جهانی می خواهد و همه کشورها باید در این امر سهیم باشند. آقای دکتر روحانی سال گذشته در سازمان ملل ابتکار مبارزه با خشونت و افراط گرایی را مطرح کردند که به اجماع مورد تایید قرار گرفت، این اجماع جهانی عملیاتی نشده است.
موضوع دوم در مبارزه با تروریسم، اهتمام به مبارزه با فکر تروریست پرور است. شما نمی توانید در فرایند مبارزه با تروریسم به میدان و عملیات بسنده کنید. اگر با فکر ترویستی مبارزه نشود دوباره این ویروس تکثیر می شود. هنوز مناهج درسی و خطبای تروریست پرور در منطقه خاورمیانه جولان می دهند و دیگران را به قتل فرا می خوانند.
و دیگر اینکه تروریسم را باید یک ابزار کثیف دانست که استفاده از آن روح ماکیاول را هم آزرده می کند. نباید به تروریسم به عنوان وسیله ای برای تحقق برخی اهداف استفاده کرد. این شاید اتفاقی بود که در عراق افتاد.
با این تفاصیل که گفتم تکلیف روشن تر می شود. ایران و کشورهای منطقه و جامعه جهانی می توانند بر سر اصول و روش با هم به وحدت نظر برسند. اما به صدر سوال شما برگردم.
ما در این دو جلسه غایب بودیم ولی نقش ایران در مبارزه با تروریسم انکار نشدنی است. من فکر می کنم ایران اشتیاقی به حضور در این نشست ها ندارد چون مبانی برشمرده بالا در این نشستها وجود ندارد. این ائتلاف نیست. این اتلاف وقت است. ظاهر مطلب آن است که مبارزه با تروریسم بیش از آنکه اصالت داشته باشد تبدیل به یک بازی سیاسی شده است. برخی به جای مبارزه با تروریسم می خواهند تروریسم را مدیریت کنند. لذا بعید است این موضوع راه بجایی ببرد. حتما شنیده اید که گفته اند برای مبارزه با داعش ده سال وقت لازم است. این یعنی کش دادن بحران و بازی با ترور.
منطقه در شرايط انفجار قرار گرفته است. فكر ميكنيد اتحاد مورد نظر دولت ايران براي مبارزه موثر با تروريسم، ناامني و خشونت، باید با كدام دولت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي صورت بگيرد؟
من سوال های بالا را مفصل جواب دادم. امیدوارم حوصله خواننده سر نرفته باشد. این جا را مختصر می گویم. من فکر می کنم روش گزینشی مناسب نیست. باید با همه کشورها کار کرد. این را باید دانست که از تروریسم همه متضرر خواهند شد. وبال این مولود مسخ شده دامنگیر همه خواهد شد. امیدواریم همه به این درک برسند که استفاده ابزاری از تروریسم، رقصیدن با افعی است.
در محل ماموريت شما،كويت، نوعي سكوت حكومتي در قبال تحولات ديده مي شود. داعش اواسط ماه ژوئن خاندان آل صباح را تهديد كرد. ميان اين سكوت معنادار و تهديد بالقوه چه رابطه اي وجود دارد؟ دولت كويت ترجيح داده براي مصون ماندن از آتش به آن نزديك نشود؟
کویت هم به لحاظ جغرافیایی و هم به لحاظ فکری در معرض آسیب داعش است. داعش در نقشه سیاه خود نام کویت را هم گنجانده است. این ایام که این سوالات را جواب می دهم یکی از روزنامه های کویت تصویر دیوار نوشته ای را منتشر کرد که در آن آمده بود "دولت اسلامی باقی ماندنی است". دولت کویت این خطر را احساس می کند . مسئولان سیاسی و امنیتی کویت با هم نشست مشترک برگزار کرده اند. قائم مقام وزیر خارجه گفته است برای مبارزه با تروریسم باید مناهج درسی، منابر و رسانه ها اصلاح شوند. وزارت اوقاف بخشنامه های متعددی را برای خطبای جمعه ارسال می کند. مراکز مالی تحت کنترل قرار گرفته اند. کویت به ائتلاف جهانی پیوسته است و گفته خارج از ائتلاف با ایران همکاری می کند. البته کویت در حمله به داعش مشارکت نداشت ولی می گوید کمک های لجستیک و انسانی انجام می دهد. الان بحث استقرار تفنگداران آمریکایی در کویت مطرح است.
4552
نظر شما