ايران بايد خود را براي تغييرات اجتناب‌ناپذير در منطقه آماده كند. سياست بازدارنده و تلاش براي حفظ وضع موجود در بهترين حالت، تنها كنترل اوضاع و نه مديريت آن خواهد بود. اين امر بر سياست‌هاي تهران تاثير فرساينده خواهد گذاشت. وجود قدرت‌هاي ناهمگن، پيشروي داعش در دو سطح ارضي عراق و سوريه، گسترش ناآرامي‌هاي قومي - مذهبي در ليبي، يمن، همچنين بازگشت ناتو به منطقه به بهانه سركوب آنچه غرب تعدي عليه امنيت خود و اقوام اقليت خوانده، به همراه مطالبات مردمي در قبال رژيم‌هاي‌سنتي، چشم‌اندازي را ايجاد كرده كه برگشت به گذشته را ناممكن مي‌كند. از درون به‌هم ريختگي و بي‌نظمي كنوني بي‌ترديد نظم يا نظامي متفاوت با ساختار گذشته شكل خواهد گرفت. سياست بازدارندگي ممكن بود تا پيش از آنكه اوضاع تا اين اندازه بيرون از كنترل شود، تاثير‌گذار باشد ولي اكنون بايد بخشي از ابتكار تغييرات - اگر نه همه آن - را به دست گرفت. اين روش بسيار كارآمدتر از آن است كه تلاش شود تنها به ترجيحات ذهني بسنده كرد و در اين باره وارد عمل شد. تجربه همراهي براي انجام اصلاحات در هرم قدرت در عراق از جمله ابتكارهايي بود كه تهران بايد دامنه آن را در ديگر عرصه‌هاي لازم به اجرا گذارد. اين كار نياز به اقدام‌هايي دارد كه تهران را در همه تحولات منطقه‌يي شريك نخست خود كند. از اين رو تسريع در حل و فصل پرونده هسته‌يي امري لازم است. حل و فصل منطقي و واقعي مناقشه ايران و غرب در اين باره، عرصه را براي حضور فعال ايران در تحولات منطقه‌يي بسيار تاثيرگذار‌تر از آن خواهد كرد كه تنها سياست‌هاي بازدارنده‌اش از ديگر موارد پررنگ‌تر باشد.مذاكرات با گروه 1+5 تاكنون دستاوردهاي قابل قبولي را براي ديپلماسي تهران به همراه داشته است؛ از جمله اينكه جامعه جهاني اكنون مشروعيت ايران را در داشتن نيروگاه‌هاي هسته‌يي پذيرفته است؛ همچنين يو. سي. اف اصفهان برجا باشد، سوخت رآكتور تحقيقاتي تهران تامين شود، دسترسي ايران به بازار سوخت هسته‌يي ممكن شود؛ ميزاني از غني‌سازي را خود برعهده گيرد، اختلاف‌ها بر‌سر آب‌سنگين اراك مرتفع شود و قفل تعطيل بر درهاي فردو نصب نشود. در اين‌حال بخشي از ثروت بلوكه شده نيز آزاد شود. دستاورد بالا ناشي از سياست‌هاي اعتماد‌زايي بوده است كه تهران ظرف يك سال گذشته توانسته در جامعه‌جهاني به اجرا گذارد. اكنون اختلاف‌ها بر سر چند موضوع كليدي است؛ نخست ميزان غني‌سازي، دوم؛ برخي سوالات در‌باره آنچه غربيان ماشه‌هاي اتمي مي‌نامند و دست آخر طول زمان لغو تحريم‌ها. ايران با ابتكار قبول گفت‌وگو از يك‌سو بخش زيادي از حقوق هسته‌يي خود را تامين كرده است و از سوي ديگر مانع تلاش‌ها براي انزواي اين كشور در جامعه جهاني شده است.
بهره‌مندي از فرصت‌ها تا 24 نوامبر؛ يعني ضرب‌الاجل نتيجه‌بخشي براي مذاكرات يك سال‌و‌اندي گذشته، موقعيتي را براي تهران فراهم خواهد كرد كه با قدرت بيشتر در ارايه ابتكارهاي لازم براي تغييرات اجتناب‌ناپذير منطقه وارد عمل شود. اين امر به تهران كمك مي‌كند كه با فاصله گرفتن از سياست‌هاي بازدارنده صرف، در شمار بازيگران اصلي تغييرات در منطقه‌يي باشد كه محيط امنيتي آن را در بر‌گرفته است.
نظر شما