صدای ناله عمارت عین الدوله در جوار ساخت و ساز قانونی!

ساخت و ساز دیوار به دیوار عمارت عین الدوله و در قسمت جدا شده این باغ_عمارت سال هاست تن افراد محله و دوستداران میراث فرهنگی را لرزانده است.

طهورا شهبازی- مرد جوان عینکی گرد به روی صورت دارد و دوربینی در دست. دور عمارت می گردد. محیط عمارت خلوت است و سکوتی گرد قدم هایش جمع می شود. گاهی در لابه لای درختان هرس شده سرخوشانه به امید یافتن شاتی مناسب گم می شود و باز دور عمارت می گردد. چند دقیقه ای که می گذرد ماشین ساختمانی که درست در سمت جنوبی باغ و بیخ گوش عمارت در حال گودبرداری است شروع به کار می کند. فضای باغ از صدای مته برقی انباشته می شود و صدا به صدا نمی رسد. صدای شاترهای دوربین در هوا گم می شود. در محوطه باغ تنها مرد جوان و پیرمرد باغبان در اطراف عمارت به چشم می آیند. همین که چشم به عمارت می افتد ناگهان انسان را به گذشته های دور پرت می کند.

باغ- عمارت عین الدوله، محل اقامت ییلاقی وزیر سه دوره حساس تاریخی در دوران قاجار، «عین‌الدوله» بوده است. صدراعظم مستبد مظفرالدین شاه که در دوره مبارزات آزادی خواهان آنان را سخت آزرد و سرکوب کرد. بعد از کشته شدن ناصرالدین شاه، مظفرالدین میرزا از تبریز به تهران آمد و به سلطنت رسید. او در سال ۱۳۱۹ قمری، عین‌الدوله دامادش را به عنوان حاکم تهران منصوب کرد.

گذر از چند کوچه پس کوچه در خیابان پاسداران به محله ای می رسد که عمارت عین الدوله در آنجا بنا شده است. پرس و جو از مردم محل به جایی نمی رسد اما چشم چشم کردن ها برای یافتن اطمینانی از درستی آدرس تنها به یک تابلو ختم می شود. نوک پیکان تابلو که روی آن نگارخانه برگ حک شده است به سمت کوچه ای خلوت و دراز است. نگاه مثل چلچله ای هراسان از سمت راست کوچه به سمت چپ کوچه به دنبال عمارت پر می کشد. سمت راست باغ های متروکه و یکی در میان خشک شده و سمت چپ آپارتمان هایی که با فاصله یکی دو طبقه از هم بالا و پایین می روند. سمت راست کوچه باغ نمایان می شود.

 

چشم آنچه را که باید نمی بیند

در ورودی نیمه باز است. روی نوک پا ایستادن دیوار را کوتاه می کند و اشراف به باغ را بیشتر. از دم در ورودی، بنا خودش را آشکارا بر چشم ها می نمایاند اما چشم آنچه را که باید نمی بیند. در سال 1387، سازمان زيباسازی شهر تهران، ضمن تجهيز فضاهای داخلی و خارجی عمارت جهت تعريف كاربری نگارخانه، تغییرات عمده ای در فضاهای این عمارت ایجاد کرده است. عمارت دوطبقه زردرنگ با گچ بری های سرخ خودنمایی می کند. بنایی به ازای چند متر سنگ و چند صد سال تاریخ.

در حوالی باغ عین الدوله باغ های مشهور دیگری به فواصلی در جهات مختلف آن قرار داشت باغ سلطنت آباد ناصرالدین شاه ، باغ حاج امین الضرب (ضرابخانه بعد) باغ مهران (محل ساواک) و البته باغ های دیگر که مالکان مشهوری نداشتند. زمانی اطراف این باغ در مبارک آباد و حسین آباد و لویزان و ...باغ های سرسبز فراوانی وجود داشت که با گذشت زمان کاربری آن ها تغییر کرد و اراضی آنها به خانه سازی اختصاص یافتند. باغات اطراف كه تمام منطقه را پوشش می‌دادند، به مرور تفكيك شدند و از میان رفتند.

عرصه باغ عین الدوله11900 مترمربع و زیربنای 800مترمربعی که به شكل مستطيلی شمالی جنوبی است، تعیین شده است. در قسمت جنوبی باغ استخری قرار داشته که در میان آن محل هایی به صورت جزایر کوچک ساخته بودند. 1000اصله درخت در زمین این خاک ریشه دوانده بودند که به مرور زمان دل از خاک می کنند و از بین می روند. قسمت جنوبی باغ نیز جدا شده که حالا عرصه ای شده برای ساخت و ساز و گودبرداری به عمق 18 متر.

 

گودبرداری بیخ گوش عمارت

مشکل گودبرداری در باغ عمارت تاریخی عین الدوله 15 سال است برای عمارت و ساکنان اطرافش مشکل ایجاد کرده و همسایه های این عمارت را پریشان حال. پیرمرد که می توان ردپای زمان را به چهره اش دید دیوار به دیوار قسمت تخریب شده عمارت کیوسکی دارد« چند سال است در اینجا هی شروع به ساخت و ساز می کنند و هی قطع می کنند. الان چند روز است که دوباره شروع به کار کرده اند. پول دارند مجوز می گیرند. حتی اگر کنار عمارت باشد.»

پسری 30 ساله انگار که داغ دلش تازه شده باشد مایوسانه از ساخت و ساز کنار عمارت و از بین رفتن دید آن گلایه می کند« چندین بار نامه نوشته ایم و شورای محله مبارک آباد به نمایندگی از ما به گوش مسوولان رسانده است که جلوی این ساخت وساز گرفته شود. این کار متوقف شده بود اما در کمال تعجب دیدیم که حدود یک ماه است دوباره کار خود را از سر گرفته اند.»

از سر گرفته شدن ساخت و ساز در این محل در حالی است که سال گذشته اعضای شورای شهر در مورد ساخت وساز اطراف این بنا به عنوان ابنیه تاریخی و فرهنگی به شماره 2042 که در فهرست آثار ملی ثبت شده هشدار داده و شهرداری را ملزم به حفظ و بازسازی این عمارت معروف کردند.

علیرضا جاوید معاون شهرسازی شهردار تهران در همان زمان در مورد ساخت و ساز در قسمت جنوبی باغ گفته بود: شهرداری تهران با توافق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقدام به خرید این مجموعه می‌کند و طبق روال رایج آن زمان بخش اصلی عمارت را تملک کرده و بخش عرصه و باغ آن را به بخش خصوصی وگذار می‌کند و پروانه و مجوز ساخت 25 طبقه را نیز در همان زمان صادر کرده است. پس از مدتی و با مخالفت سازمان میراث فرهنگی شهرداری از تصمیم خود منصرف می‌شود و ممانعت از ادامه کار را به عمل می‌آورد اما با توجه به اینکه مالک حکم قطعی داشته است از سه مرجع قضایی این احکام را پیگیری می‌کند و به همین دلیل موضوع به مراجع قضایی کشیده می‌شود.

به گفته جاوید پس از پیگیری‌های متعدد این ملک تحت تملک شهرداری قرار می‌گیرد، اما باز هم در مزایده دیگری شهرداری این ملک را برای فروش قرار می‌دهد و در حال حاضر این ملک تحت مالکیت بخش خصوصی است. اما با اعتراضات سازمان میراث فرهنگی پروانه آن اصلاح شده و طبقات از 25 طبقه به 10 طبق کاهش یافته است.


میزبان مهمانان کنفرانس تهران

کافی است گوش به گوش عمارت داد تا صدای سران 3 کشور انگلیس، آمریکا و روسیه که در خلال جنگ جهانی در این عمارت سگنی گزیدند را، شنید.

وينستون چرچيل نخست وزير بريتانيا ؛ سياستمدارى اهل قلم و تا مغز استخوان اشرافى و وفادار به سلطنت بريتانيا.، فرانكلين دلانوا روزولت رئيس جمهور بزرگترين كشور سرمايه دارى دنيا. فردى از خانواده مقاطعه كارانى ثروتمند و در كنار اين دو ژوزف استالين فرزند يك كفشدوز روستايى. انقلابى حرفه اى و يكى از سازمان دهندگان انقلاب اكتبر که در کنفرانس تهران در زمان اقامتشان در عمارت عین الدوله شرکت کردند.

کنفرانسی که در روزهای 6 تا 9 آذر سال 1322 خورشیدی برابر با دسامبر 1943 ميلادی در تهران به منظور توافق درباره حواشی جنگ با متحدین و ترسیم جهان پس از پایان جنگ جهانی دوم به صورت سری برگزار شد.


چه کسی مسوول این ساخت و ساز است؟

رجبعلی خسروآبادی رییس میراث فرهنگی تهران در مورد ساخت و ساز دیوار به دیوار این بنا معتقد است ابتدا چیزی که به چشم می آید این است که آنها در حال تخریب بتن هایی هستند که طی این چند سال برای ساخت و ساز در این زمین ریخته شده. اما به نظر ما تخریب بتن برای فعالیت مجدد است نه برای پاکسازی قضیه.

خسروآبادی در مورد پیگیری های خود و گم شدن تاریخ لابه لای کاغذ بازی ها می گوید: ما به همراه آقای طالبیان معاونت میراث فرهنگی کشور به عمارت عین الدوله رفتیم و از آنجا بازدید کردیم. دو، سه نامه نوشتیم. در واقع ارسال این نامه ها آخرین اقداماتی بود که ما انجام دادیم. یک نامه به شورای شهر، یکی به شهردار منطقه فرستادیم و آقای سلطانی فر هم نامه ای را به آقای قالیباف شهردار تهران دادند. در یک اقدام دیگر با دبیرخانه کمیسیون ماده 5 صحبت کردم، قرار شد نامه ای هم این کمیسیون به شهردار منطقه بزند برای بیان توضیحی دررابطه با اینکه چرا این اتفاق افتاده است.

رییس میراث فرهنگی تهران در مورد زمان ساخت و ساز می گوید: این عمارت دو قطعه است یکی پلاک ثبتی که همان زمینی است که عمارت داخل آن قرار دارد و دیگر قسمت جنوبی این زمین است که از آن جدا شده است. زمانی میراث فرهنگی و گردشگری اشتباهی را مرتکب می شود و اجازه ساخت و ساز در قسمت جنوبی این عمارت را می دهد بعد از آن هم هرکس پیگیر قضیه بوده است به نامه ای ارجاع داده می شود که بلا مانع بودن این ساخت و ساز در آن ثبت شده. من در زمانی که در صحن شورا هم رفتم بیان کردم که رسما بابت موافقتی که سازمان میراث فرهنگی در گذشته با این امر داشته رسما عذرخواهی می کنم.

علیرضا جاوید شهردار منطقه 4 در مورد ساخت و ساز در این مکان به قانون متوسل می شود و ایرادی در کار نمی بیند: مجوز قانونی از طرف اداره کل میراث فرهنگی صادر شده است و روال قانونی خود را طی کرده است. اگر مراجع مربوطه پیگیری داشته باشند این موضوع مورد بررسی قرار خواهد. مجوز در زمان ما صادر نشده است اما روال قانونی خود را درست طی کرده است.

پیرمرد باغبان همرنگ برگ ها شده است. لباس سبز و کلاه حصیری معروف را به سر دارد. قیچی به دست با دقت درختچه ها را هرس می کند خودش بزرگشان کرده است.«7-8سال است اینجا کار می کنم این گل و گیاه هم از آن زمان اینجا کاشته شده اند از قدیم نبوده اند.» درختان عمارت در بلندی با ساختمان عمارت رقابت می کنند. کسی چه می داند که آنها  چه خاطراتی را به یاد می آورند.

46233

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 378213

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 0 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 2
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • عباس تقی خانی A1 ۰۹:۰۸ - ۱۳۹۳/۰۷/۰۸
    32 0
    خانه مستوفی الممالک رو هم بنویسید .. خانه های جدیدی که به داخل زمین این خانه تاریخی تجاوز کرده اند
  • رضات A1 ۱۷:۳۶ - ۱۳۹۳/۰۷/۰۸
    4 4
    بابا اینقدر این چیزهارو ننویسید,, اونها که کار خودشونو میکنن از دست من و شما هم کاری برنمیاد ..جز اعصاب خردی نیست..