منتقدان داخلي رئيس جمهور حسن روحاني او را به دليل ملاقات با نخست وزير بريتانيا به سختي مورد انتقادات قرار داده و حمله به وي را آغاز كرده اند.آنهم به خاطر سخنان كامرون در مجمع عمومي سازمان ملل يك روز پس ملاقات با روحاني، كه با توجه به زمان ايراد آن هيچ ربطي به رئيس جمهور ايران نداشت. مخالفان اما دقيقا توضيح نمي دهند چگونه وبا چه استدلالي حسن روحاني ، مسئول سخنان رهبر يك كشورديگر مي توانند باشد؟.از طرفي در اينكه محافل سياسي مقيم نيويورك انتظار اتخاذ موضعي اينچنين آشكار از سوي كامرون را نداشتند نكته ي پوشيده اي نيست. ديپلمات هاي ايراني هم ضمن عدم انكار وجود اختلافات عميق كشورشان با بريتانيا، به دليل فضاي در حال تغيير روابط تهران - لندن، تصور مي كردند آقاي كامرون حداكثردر چارچوب سخنان نسبتا آرام پرزيدنت اوباما كه گفته بود"تهران از فرصت پيش رو استفاده كند"اتخاذ موضع خواهد كرد. حال مقصر جلوه دادن رئيس جمهور روحاني در سخنراني رهبر يك كشور ديگر به نكته بسيار عجيب ماجراي نيويورك 2014 تبديل شده است.
اكنون سوالي بزرگ اين است: "چرا ديويد كامرون با آگاهي از تاثير و موجي كه سخنانش مي توانست در ايران ايجاد كند - كه كرد- اين چنين آشكاريك ترم منفي سياسي راعليه روحاني به راه انداخت؟در حالي كه بسياري از ديپلمات ها و تحليل گران سياسي مي گويند كامرون مي توانست اينگونه انتقادات را در گفتگو هاي محرمانه با روحاني مطرح و پاسخ هاي خود را دريافت كند، كه احتمالا چنين اتفاقي هم رخ داده است. زمان زيادي نمي گذرد و بزودي ابعاد علت اقدام ساكن خانه شماره 10 آشكار خواهد شد. اقدامي معمول در سياست بريتانيا البته از ديد ايرانيان و دور از انتظار از نگاه ديپلمات هاي خارجي.از نگاهي ديگر بنا به اعتقاد پاره اي تحليل گران سياسي و ناظربرمذاكرات 1+5، با توجه به موضع اخير فرانسوي ها درنيويورك، احتمال اينكه فرانسه و انگلستان مترصد شده اند با فشار بر اروپا آنها را وادار به اتخاذ مواضعي متفاوت نسبت به ايالات متحده در قبال پرونده هسته اي ايران كنند تا حدودي تقويت شده است.البته شايد و تصور ميكنم اروپا چنين همراهي را دقيقا به عمل نياورند، اما در پيش گرفتن متد و اقداماتي متفاوت از سوي پاريس و لندن به اندازه كافي ميتواند براي تهران و آينده مذاكرات مشكل ساز شود. به تنهائي اين كار را خوهند كرد يا با همراهي اروپا؟ اين ابهامي است كه آينده ابعاد آن را روشن خواهد كرد. موضع فرانسوي هادر نيويورك نكته بسيار مهمي بود كه در كمال تعجب ودرميان هياهوي سياسي ناشي از سخنان كامرون به آن توجهي نشد. در حالي كه ازجنبه اثرات پايدار بطئي سياسي و ديپلماتيكي اولا اين دست موضع گيري ها بالقوه مي تواند براي تهران و فرايند مذاكرات خطرسازشود،ثالثا در يك مدارقرار گرفتن لندن و پاريس احتمالا مي تواند خبر از ظهور سياستي جديد از سوي بخش اروپائي 1+5 هم بدهد.بيائيد در قبال نيويورك 2014 واقع بين باشيم:"قرار بود دراين شهر ديپلماتيك و تبليغاتي چه اتفاقي بيافتد؟ واكنون كه رخ نداده ،منتقدان از آن به عنوان پايان راه ياد و مترصدند نمره اي منفي در كارنامه ديپلماسي ايراني و حسن روحاني ثبت كنند؟ در حالي كه همه از همان ابتدا به خوبي مي دانستند مذاكراتي كه گره هاي اساسي آن در طي 8 ماه گذشته باز نشده و نيازمند بررسي هاي كارشناسي دقيق تري ست، چگونه ممكن است در حاشيه سفري پراز گمانه زني هاي تبليغاتي وسياسي باز شود؟".پس حتما يك جاي كار با ايراد همراه بوده است.شخصا فكر ميكنم ايراد اصلي به انتظارات غير معمولي باز مي گردد كه بي دليل از همان ابتدا نسبت به اين سفرشكل گرفت.نميدانم،ممكن است بد بينانه به نظر برسد اما اگر قرار است مستقل ازموضع واشنگتن، فضاي جديدي بر مناسبات تهران - لندن - پاريس حاكم شود، حسن روحاني و وزير خارجه او در كنار افزايش فشارهاي فزآينده مخالفان حرفه اي داخلي، بايد تيم سياسي و ديپلماتكي شان را براي مبارزه اي سخت در جبهه جديد ديپلماتيكي به حالت آماده باش درآورند.تامل برانگيزاست،اما در يك چنين پيچدگي ديپلماتيكي به قول معاون وزيرخارجه ايران" نفس گير" معلوم نيست چرا بايد رئيس جمهور ايران و وزير خارجه او براي سخناني كه مسئول آن نيستند اين چنين در داخل تحت فشار قرار بگيرند؟.موضع گيري نخست وزير بريتانيا اگرچه در بدترين زمان و وضعيت بيان شد و حسن روحاني و ظريف را بي دليل دچار مشكل بزرگي كرد اما به باورمن اين دو هنوز قابليت هاي زياد خود را براي انجام عمليات راپل سياسي و عبور از موانع ، هر چند با سختي به خوبي حفظ كرده اند.در اين ميان يك چيز فراموش شده است.همه طرف ها تا ماه نوامبر براي توافق فرصت دارند،هر چند اينبار فرصت با سختي هاي بيشتري همراه شده است.matinmos@gmail.com
نظر شما