اقتصاد نشر متاثر از ارثیه رکود اقتصادی دولت گذشته
علی رغم مشکلاتی که در دو سه سال آخر پایان دولت گذشته داشتیم و وضعیت اقتصادی که در کشور حاکم بود، چه نسبت به مسائل مدیریت داخلی اقتصاد و چه مربوط به مسائل سیاست خارجی و ناشی ازتحریم ها، خوشبختانه امسال همانطور که پیش بینی هم می شد شاهد افزایش آمار تعداد کتابها بودیم.
به حق همت دولت عمدتاً در خصوص حل مسائل سیاست خارجی و تحریم ها و همچنین حل مشکلات داخلی اقتصاد است، بحمدالله توفیقات بسیار خوبی خصوصا در کاهش رشد تورم پدید آمده، اگر چه طبق نظر مقام معظم رهبری و همچنین ریاست جمهوری برنامه دولت این است که در حوزه فرهنگ هم فعال شود اما طبیعتا مقداری صبر و حوصله نیاز است، چرا که طبیعتا با بهبود وضع اقتصادی کشور به بهبود منابع کمک می کند و مالا وضع فرهنگ را نیز می توان سامان بهتری داد.
یک بخش اینکه دولت باید منابع لازم را در اختیار داشته باشد تا بتواند با امکان بهتری در حوزه فرهنگ سرمایه گذاری کند و در بخش دوم اگر رونق اقتصادی در کشور فراهم شود گردش کار اقتصادی فراهم تر شده و در این صورت است که زمینه فعالیت مردمی و موسساتی که به صورت خصوصی فعالیت می کنند بیشتر می شود.
امیدواریم در اواخر سال و در سال 94 شاهد رونق بهتری در وضعیت اقتصاد کشور باشیم تا این رونق اقتصادی بتواند تاثیر مثبت و مستقیمی در وضعیت فرهنگ هم داشته باشد و این مهم در صورتی تحقق پیدا می کند که امکانات و منابع دولت بتواند بیشتر در این زمینه سرمایه گذاری شده و بخش خصوصی هم بتواند با گردش بهتری در این راه قدم بردارد.
گرچه وضعیت اقتصادی فعلی کشور از جهت امکانات و منابع را خیلی بهتر از سال گذاشته نیست، اما با این حال با همین مقدار که جلوی رشد تورم گرفته شده، در وضعیت نشر تا حدودی تاثیر گذاشته امید ونشاط بهتری را شاهدیم و خوشبختانه آمارهای نشر کتاب قم نیز نسبت به سال گذشته به مراتب بهتر شده است
وضعیت فعلی نشر استان قم
از ابتدای سال 93 تا نیمه شهریور امسال 3943 عنوان کتاب در قم منتشر شده که 57 درصد از این کتاب ها یعنی 2267 عنوان، چاپ اول بوده است، که این رقم قابل توجهی به شمار می رود.
معمولا ناشران در دوران رکود به سمت باز چاپ کتاب های قبلی رفته و سرمایه گذاری برای چاپ اول نمی کنند در حالی که یکی از شاخص های خوب توسعه کتاب و فرهنگ، تعداد کتاب های چاپ اول است، ادامه داد:
57 درصد کتاب های امسال چاپ اول و 43 درصد آن ها بازچاپ بوده است که این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته وی در این مورد توضیح داد: از ابتدای سال 92 تا نیمه شهریور سال 92، تعداد 2225 عنوان کتاب منتشر شد که 53 درصد آن یعنی 1192 عنوان از این تعداد چاپ اول بوده است در حالی که امسال 57درصد کتابها چاپ اول بوده است.
رشد 90 درصدی تعداد چاپ اول های امسال نسبت به سال گذشته را شاهد بودیم و نسبت کل کتابهای چاپ شده امسال نسبت به سال گذشته نیز حدود 77 درصد رشد داشته است.
امید است این رقم تا پایان سال به همان تعداد کتابهای های سال های گذشته برگردد
در سال های اخیر براثر مشکلات اقتصادی کشور، شاهد سقوط جدی عناوین کتابهای منتشر شده بودیم؛ به طوری که رقم حدود ده هزار عنوانی کتاب در قم، کاهش شدید پیدا کرده و حدودا به شش هزار عنوان رسید.
مجوز ترخیص کتاب
در سال های گذشته به دلیل اینکه سهمیه کاغذ به ناشران تعلق می گرفت، دستورالعمل شمارش در صحافی و قبل از مجوز ترخیص کتاب قرار داده شده بود تا اطمینان حاصل شود کاغذ یارانه ای صرف انتشار کتاب می شود؛ پس از حذف سهمیه کاغذ دیگر این مقررات ضرورتی نداشت، اما متاسفانه در قم همچنان پابرجا بود وبدون دلیل موجب تاخیر و ناراحتی ناشران بود. لذا به منظور تسهیل ناشران محترم قم، در اردیبهشت ماه سال جاری بخشنامه ای تهیه و اعلام شد که بعد از چاپ و صحافی کتاب، احتیاجی به شمارش نیست، که با استقبال فراوان ناشران نیز مواجه شد.
لازم به تاکید است این بخشنامه فقط ناظر به حذف شمارش است، لذا لازم است که ناشران محترم توجه داشته باشند، چه در چاپ اول و چه در بازچاپ ها، براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجوز ترخیص کتاب از ارشاد باید اخذ شود و بعد کتاب از صحافی ترخیص شود. رعایت این امر علاوه بر اینکه وظیفه قانونی و تعهد ناشران و چاپخانه و صحافی هاست، منافع مهمی نیز برای خود ناشران و همچنین استان قم دارد.
حتی اگر ناشران کتابی با صفحات و یا شمارگان اندک و کمتر از صد نسخه هم خواستند منتشر کنند، لازم است برای اخذ مجوز انتشار اقدام کنند و مراکز مربوط به چاپ دیجیتال نیز حق ندارند بدون داشتن چنین مجوزی اقدام به تکثیر کنند. همچنین در شمارگان محدود، برای ترخیص آن نیز باید مجوز اخذ شود.در غیر این صورت هم ناشر وهم مرکزی که اقدام به تکثیر کرده، تخلف کرده است.
دریافت مجوز ترخیص در افزایش آمار نشر تاثیر مستقیم دارد
علاوه بر 3943 عنوان کتاب چاپ شده از ابتدای سال جاری تا شهریور ماه، اطلاع داریم تعدادی کتاب نیز چاپ و بدون دریافت مجوز ترخیص روانه بازار شده است که این اتفاق علاوه بر تخلف بودن، طبیعتا در کاهش آمار نشر قم نیز تاثیرگذار خواهد بود به همین منظور لازم است با این موارد به شکل قانونی برخورد شود. هرچند انتظار این است که اصحاب چاپ ونشر قم بدون نیاز به مراجعه و گزارش بازرسان، خودشان مقررات را رعایت کنند تا زمینه برخی سوء استفاده ها نیز گرفته شود. حتی از ناشران محترمی که در سالهای قبل کتاب منتشر کرده اند و مجوز ترخیص اخذ نکردند، برای حذف این تخلف از سابقه شان، هر چه زودتر برای اخذ مجوز آنها اقدام کنند.
بالا رفتن آمار نشر را زمینه جذب بیشتر اعتبارات
در نشستی که مدیران کل استان ها، در تهران داشتند از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد اعلام شد اعتبار خرید استانی نسبت به سال گذشته سه برابر شده، یعنی سه میلیارد تومان را به خرید استانی اختصاص داده اند، بدیهی است هر چه آمار نشر استانی بالاتر باشد، به تناسب جذب بهتری از اعتبارات را می تواند به خود اختصاص دهد و این فقط با گرفتن مجوز ترخیص تحقق می یابد.
بخشودگی مالیاتی ناشران
کسانی که به خاطر مسائل مالیاتی از گرفتن مجوز ترخیص کتاب پرهیز می کنند مناسب است توجه کنند که فعالیت های انتشاراتی به طور مطلق معاف از مالیات هستند و این را قانون تعیین کرده که فقط اگر تا زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی ارائه شود به هیچ وجه سازمان مالیاتی حق اخذ مالیات ندارد.
با پیگیری هایی که اخیرا از طرف وزیر ارشاد در دولت صورت گرفته، مقرر شد از کسانی هم که به ناحق مالیات اخذ شده است این مبالغ عودت داده شود، به علاوه اینکه معافیت مالیاتی کتابفروشی ها علاوه برناشران نیز پذیرفته شد، تا براساس دستورالعمل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای کتابفروشی ها همانند نیز پروانه صادر شود تا به این وسیله مشکل قانونی معافیت مالیاتی حل شود.
سایر مزایا و اهمیت گرفتن مجوز ترخیص کتاب
شرکت در نمایشگاه های مختلف که صورت می گیرد، کتاب هایی مورد قبول برای عرضه در نمایشگاه قرار می گیرد که مجوز ترخیص گرفته باشند، و یا حمایت هایی از قبیل شرکت در جشنواره ها و...فقط شامل اثاری است که مجوز ترخیص داشته باشند.به همین منظور امید می رود ناشران برای نفع خود و استان هم که شده این قانون را رعایت کنند.
نظر شما