محمود حاج‌زمان: این هفته هم‌زمان با عقب‌نشینی صفحات یخی و آغاز تابستان در مریخ، ، ناسا گوش دادن به سیگنال‌های رادیویی احتمالی مریخ‌نورد فینیکس را آغاز می‌کند؛ هرچند شانس اندکی برای فعالیت مجدد این مریخ‌نشین وجود دارد.
به گزارش اسپیس‌فلایت‌ناو، گروه زمینی، آخرین سیگنالی رادیویی فینیکس را در نوامبر 2008 / آبان 1387 دریافت کرد. در آن هنگام خورشید در حال غروب در افق منطقه فرود فضاپیما در دشت‌های قطب شمال مریخ بود و به همین دلیل، صفحات خورشیدی فینیکس دیگر نمی‌توانستند انرژی الکتریکی لازم را برای نیرو بخشیدن به سیستم‌های ارتباطی مریخ‌نورد فراهم کنند.
در طول 14 ماه گذشته فینیکس توسط ورقه‌های یخ، تاریکی و سرمای استخوان‌سوز زمستان طولانی مریخ احاطه شده بود. اگر مریخ‌نورد از این شرایط سخت جان سالم به‌در برده باشد، اکنون باید نور کافی را دریافت کند تا بتواند نیروی لازم را جهت عملکرد محدود دستگاه‌هایش تولید کند. در این صورت، مدارگرد اودیسه ناسا باید قادر باشد صدای فینیکس را که برای تماس با خانه تلاش می‌کند، بشنود.
چاد ادواردز، مهندس ارشد ارتباطات از راه دور پروژه مریخ، در آزمایشگاه جی.پی.ال در پاسادانای کالیفرنیا گفت که در طی این جستجوی شنیداری، رادیوی اودیسه هنگام عبور از بالای محل فرود فینیکس روشن خواهد بود تا به ردیابی سیگنال‌های احتمالی که توسط مریخ‌نورد فینیکس مخابره می‌شود بپردازد. به گفته ناسا اگر فینیکس برای برقراری ارتباط تلاش کند، اودیسه حتما آن را می‌شنود.
بنابر گفته‌های ادواردز اگر فینیکس زنده باشد و پیامی مخابره کند، گروه زمینی مستقیما با تله‌متری رادیویی مدارگرد ادیسه، سیگنال‌ها را در باند یو.اچ.اف که فینیکس در آن به ارسال پیام می‌پردازد دنبال خواهد کرد.
ادیسه نخستین تلاش خود را برای شنیدن صدای فینیکس، از 18 ژانویه / 28 دی به مدت 3 روز آغاز می‌کند. مدارگرد در هفته جاری 30 بار از بالای سر فینیکس پرواز خواهد کرد و در هر بار عبور خود فرکانس‌های ارتباطی را گوش می‌دهد. به گفته ناسا دو برنامه گسترده‌تر نیز برای اواسط فوریه / اواخر بهمن و اواخر مارس / اوایل فروردین در نظر گرفته شده‌است.
احتمال زنده بودن فینیکس چقدر است؟
مقامات ناسا هشدار می‌دهند احتمال اینکه فینیکس هنوز قادر به کار باشد، خیلی کم است. بنابر اظهارات ادواردز، شنیدن صدایی از فینیکس خیلی بعید است. مریخ‌نورد فینیکس برای تحمل شرایط محیطی که زمستان گذشته آن را تجربه کرد، طراحی نشده است. با این وجود گروه زمینی می‌خواهد بررسی دقیقی را انجام دهد تا دریابد که‌آیا مریخ‌نورد زنده است.
به گفته ادواردز در حال حاضر فصل زمستان در مریخ تمام شده و با فرارسیدن تابستان، روشنایی مریخ مشابه شرایط از دست دادن مریخ‌نورد است.
در حال حاضر نور خورشید به مدت 17 ساعت در طی شبانه‌روز 24.7 ساعته مریخ به فینیکس می‌تابد. با فرض اینکه سرما و یخ به مریخ‌نورد آسیبی نزده باشد، هنگامی‌که صفحات خورشیدی فینیکس الکتریسیته لازم را برای شارژ باتری‌هایش تولید کند، مریخ‌نورد به طور خودکار بیدار می‌شود.
بنابر گفته‌های ادواردز وقتی مریخ‌نورد بیدار شود، به طور متناوب تلاش می‌کند تا با هر ابزاری در بالای سر خود ارتباط برقرار کند. پس از اینکه فینیکس از خواب برخیزد، با دو رادیو و دو آنتن خود، دو ساعت در روز به مخابره پیام خواهد پرداخت. اودیسه هر دو ساعت یک بار از فراز فینیکس عبور می‌کند و در هر عبور حدود 10 دقیقه در محدوده فینیکس قرار دارد.
مهندسان همچنین قادرند توانایی‌هایی را که فینیکس پس از برخواستن از خواب زمستانی خود حفظ کرده شناسایی کنند.
فینیکس در ماه می 2008 / اردیبهشت 1387 بر روی مریخ فرود آمد. مریخ‌نورد در طی پنج ماه فعالیت خود توانست وجود آب یخ‌زده را در زیر سطح مریخ تایید کند. در ماه آوریل / فروردین و با آغاز تابستان مریخ، فینیکس در معرض تابش دائمی خورشید قرار خواهد داشت. به گفته ادواردز اگر مریخ‌نورد زنده باشد، مطمئنا تا آن زمان انرژی کافی را به‌دست خواهد آورد.
از نظر ادواردز، شانس اینکه فینیکس از زمستان مریخ جان به‌در برده باشد خیلی کم است. اما اگر این‌طور باشد، انرژی موجود برای آن در طی چند ماه آینده افزایش خواهد یافت.
نظر شما