چند نکته دربارۀ توافق 70 میلیارد یورویی ایران و روسیه

در شرایطی که روسیه تحت تحریمهای غرب قرار گرفته و مناسباتش با امریکا با سردی و چالش مواجه شده برای روابط با ایران اهمیت قایل شده است.

ارتقاء سطح روابط اقتصادی ایران و روسیه به 70 میلیارد یورو که چند روز پیش در پایان یازدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای دوکشور از آن یاد شد آرزویی بسیار آرمانی، تبلیغاتی و تحریک آمیز برای روابط اقتصادی، تجاری و صنعتی ایران و روسیه محسوب می‌شود. هرچند که در مورد سقف زمانی نیل به عدد مذکور و چگونگی تحقق آن و اینکه به صورت دقیق شامل چه پروژه ها وطرحهایی می‌شود اشارتی نشد و مقررگردید با ادامه دیدارها و مذاکرات بخشهای خصوصی و دولتی دو کشور و انعقاد قراردادهای مشخص جنبه های عملی این آرزو روشنتر گردد. 

امضای سند اجلاس یازدهم کمیسیون مشترک دو کشور و تفاهم کلی بر روی رقم وسوسه انگیز 70میلیارد یورو در حالی صورت گرفت که همزمان اتحادیه اروپا و امریکا بر شدت تحریمها علیه روسیه در حوزه های انرژی و مالی افزودند و یک هفته پیش نیز برخی شرکتها و اشخاص را که تحریمهای ایران را دورزده بودند ازسوی امریکا مورد تحریم قرار گرفتند.

از سوی دیگر همزمانی توافق تهران-مسکو با ادامه مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای عضو گروه 5+1 و قرار و مدارها مبنی بر ادامه مذاکرات در نیویورک در حاشیه اجلاس آتی مجمع عمومی سازمان ملل جملگی این برداشت را به ذهن متبادر می‌سازد که این اقدام به منظور تأثیرگذاری بر طرفهای غربی از حیث نوع رویکرد آنها به تهران و مسکو صورت گرفته است؛ موضوعی که نمیتوان به موفق بودن این ترفند چندان امیدوار بود.

مناسبات سه دهه گذشته ایران و روسیه نشانگر آنست که مسکو همواره از روابط خود با تهران تاحدود زیادی به عنوان کارت بازی بهره برداری کرده است و چه بسا بزرگنمایی رقم همکاریهای اقتصادی دوکشور درمقطع کنونی هم با همین هدف صورت گرفته است!
اگر نگاهی کوتاه و موردی به رفتارهای روسیه در قبال ایران در سالهای گذشته بیفکنیم و ازآنها یاد کنیم شاید رفتارهای احتمالی آتی مسکو را بهتر بتوانیم دریابیم:

- حمایت از صدام حسین در جنگ تحمیلی (زمان شوروی سابق)
- به درازا کشاندن تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر به مدت حداقل ده سال و تحمیل هزینه های سرسام آور بر ایران در همین رابطه.
- دادن رأی علیه ایران در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل در چند نوبت
- جلوگیری از انتقال تجهیزات لیزری خریداری شده توسط ایران
- جلوگیری از ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی رشته فیزیک هسته ای و رشته های مشابه در دانشگاههای روسیه
- عدم تحویل سیستم دفاع موشکی اس-300 به ایران
-عدم پشتیبانی از تجهیزات نظامی زمینی وهوایی که روسیه رأسا اقدام به فروش آنها به ایران کرده است.
- تضییع حقوق ایران در دریای خزر، قفقازجنوبی و آسیای مرکزی
- عدم موافقت با عضویت دایم ایران در سازمان همکاریهای شانگهای
-عدم برقراری تسهیلات لازم وکافی برای تقویت مناسبات تجاری ایران با روسیه
-عدم سفررسمی دوجانبه ای و مستقل رییس جمهور و حتی نخست وزیر روسیه به ایران در سی و پنج سال گذشته


مجموعه رفتارهای مسکو در قبال ایران که به برخی از آنها اشاره شد و استفاده ابزاری این کشور از ایران در سیاست خارجی میزان امید به تحقق تفاهمات فیمابین در یازدهمین نشست کمیسیون مشترک دوکشور در تهران که روز چهارشنبه 18شهریور سند آن به امضای وزیر نفت ایران و وزیر انرژی روسیه رسید، کماکان در سطح پایینی در ذهن باقی می گذارد.
مزید بر اینکه تحقق همکاری 70 میلیارد یورویی از حیث نوع نگاه سیاسی روسیه به ایران تاحدود زیادی امکان پذیر نیست، از جهات اقتصادی و صنعتی نیز در هاله ای از ابهام قرار دارد. رساندن رقم 2 میلیارد دلار به 70 میلیارد یورو در ظرفیت نیازها و پتانسیلهای دوکشور حداقل در مدت 5 سال آتی نیست مگر اینکه گفته شود این رقم در مدت زمان بیش از ده سال رنگ واقعیت به خود خواهد دید! وانگهی تحریم‌های روسیه و ایران در روند همکاریهای دوکشور نیز خلل ایجاد خواهد کرد. با احتساب این فاکتورها عملی شدن70 میلیارد یورو همکاری اقتصادی و صنعتی مصداق بارز سنگ بزرگ علامت نزدن خواهد بود و انجام معاملات با واحد پول ملی دو کشور و مقابله مشترک با تحریمهای غرب با چالش جدی مواجه خواهد شد.

اگر در نظر داشته باشیم که تولید ناخالص داخلی روسیه‌ در حدود یک هفتم آمریکا است، و درآمد سرانه آن (از نظر برابری قدرت خرید) از 18هزار دلار تقریباً به اندازه یک سوم امریکا است و نفت و گاز، دو سوم از صادرات روسیه‌، نیمی از درآمد دولت و 20% از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهند، در حالی که صادرات فناوری‌های پیشرفته تنها 7% از صادرات تولید آن را (در مقایسه با 28% آمریکا) تشکیل می‌دهد و براساس برآوردهای متوسط انجام شده به وسیله جمعیت‍ شناسان سازمان ملل متحد، جمعیت روسیه‌ تا اواسط قرن حاضر از 145میلیون نفر کنونی به 121 میلیون نفر کاهش پیدا کند و هیچ یک از دانشگاه‌های روسیه‌ نتوانستند در سال گذشته در جمع 100دانشگاه برتر جهان قرار گیرند و همینطور دیگر مشکلات داخلی روسیه را ازجهات امنیت ملی، بحران اقلیتهای قومی و مذهبی و معضلات اقتصادی را در نظر داشته باشیم بیشتر به دورنمای روسیه و روابط ایران با این کشور پی خواهیم برد.

راقم این سطور درعین حال که به رفتار و وعده های روسیه به دلایلی که بیان شد، اعتقادی ندارد اما از اینکه این روابط در وادی عمل بتواند به نفع منافع مشترک دو کشورباشد و ایران به کارت بازی روسها بدل نگردد و براساس مدل برد-برد استمراریابد به سهم خویش استقبال میکند. البته در شرایطی که روسیه تحت تحریمهای غرب قرارگرفته و مناسباتش با امریکا با سردی و چالش مواجه شده به روابط با ایران اهمیت قایل شده است قابل درک است اما در این شرایط مناسبتر می نمود تهران به منظور تست تکراری مسکو، تحویل سیستم دفاع موشکی اس-300 را از رییس جمهور روسیه طلب کند تا اینکه در معرض پیشنهادهای مسکو از قبیل فروش هواپیمای توپولوف 204 یا احداث نیروگاه اتمی جدید که سابقه درخشانی از این نوع همکاریها در اذهان ایرانیها نیست، قراربگیرد.
به هر تقدیر درصورت بی دقتی و عدم برنامه ریزی منطقی این تفاهم میتواند بیشتر به نفع روسیه تمام شود تا ایران، لذا ایران باید برای هر پروژه ای ما به ازای لازم را که به منزله اخذ امتیازی از روسها باشد، تعریف کرده و راههای تحقق آنرا مدنظرداشته باشد.

برای مشاهدۀ وبلاگ افشار سلیمانی در صفخۀ بلاگرهای خبرآنلاین اینجا کلیک کنید

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 375170

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 2 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 26
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۱۱:۲۵ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    30 5
    كاملا موافقم، بيشترين خيانت ها رو در طول تاريخ معاصر ايران روسيه به ايران كرده، اگر دشمني هايي كه روسيه در حق ما كرده رو يه بار ديگه مرور كنيم امروز بجاي اين همه دشمني با امريكا با روسيه دشمن خواهيم شد. واقعا جاي تاسف داره كه دولت مردان ما هنوز اين واقعيت رو درك نكرده اند
    • بی نام A1 ۰۸:۴۴ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۴
      3 0
      روحانی متشکریم خبرآنلاین چاپ کن
    • ایرانی US ۱۸:۵۷ - ۱۳۹۳/۰۸/۱۷
      0 0
      روسها هرگز قابل اعتماد نیستند مخصوصا این پوتین مرموز نون به نرخ روز خور دیکتاتور کوتوله
  • محمد62 A1 ۱۱:۲۵ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    17 1
    پوتین نامرد یک بار در دوره " آن مرد که رفته است "..به ایران آمد...تقریبا روزهای آخر ریاست جمهوریش بود..
  • بی نام IR ۱۱:۲۷ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    23 1
    يادتون باشه جمهوري آذربايجان و قفقاز و گرجستان رو همين روسيه از ما جدا كرد و قراردادهاي تركمنچاي و گلستان رو به ما تحميل كرد
  • بی نام A1 ۱۱:۳۲ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    86 1
    ممنون از نوشتن و انتشار این مطلب
  • بی نام A1 ۱۱:۳۳ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    26 3
    روسيه خيلي كثيف تروخبيثترازامريكاست
  • بی نام IR ۱۱:۵۰ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    18 2
    لعنت بر روسیه و پوتین
  • بی نام IR ۱۲:۵۸ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    7 2
    دقیقا
  • بی نام A1 ۱۳:۴۷ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    18 2
    واقعیت اینه که روسیه خیلی بیشتر از غرب به ما ضرر زده
  • بی نام A1 ۱۳:۵۳ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    35 3
    مرگ بر روسیه
  • وحید US ۱۴:۲۳ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    19 2
    روسیه داره با کارت ما بازی میکنه نیازی به نفت و گاز نداره فقط میخواد نفت گاز ما به اروپا نره تا بتونه مرزاشو گسترش بده امریکا هم داره صادر کننده گاز میشه و این جنگ انرژیه و باز هم ما منافع ملی رو در نظر نمیگیریم نفت بدیم چی بگریریم؟؟؟؟؟؟روسیه چی داره جز کلاشینکف؟؟؟؟؟خودش از فرانسه زیردریایی میخره از اروپا محصولات غذایی وارد میکنه تا کی ازمون و خطا؟؟بهتر نیس به جای باج هایی که به روسیه میدیم به غرب بدیم تا نیروگاه بهتر و محصولات بهتره و حمل نقل بهتر داشته باشیم؟؟؟؟؟کره ی شمالی و جنوبی امارات و ایرانتفاوت ها رو ببینین...
  • ناشناس IR ۱۴:۳۴ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    16 1
    من بر این باورم امیدی به رفتار ثابت روسیه با ایران نیست یک کشور کوچک عربی چگونه هر سلاحی می خواهند امریکا به انها می فروشد بلاترین سیستم ضد هوای پاترویت اما روسها در ماجرای اس 300 ونیروگاه بوشهر چه کردند قدرت استقلال وثبات رفتاری در برابرایران نداشته است ونخواهد داشت بگونه ای تاکتیکی با انها روابط اقتصادی داشته باشیم
  • بی نام A1 ۱۵:۳۴ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    3 2
    بارک الله ....
  • بی نام EU ۱۶:۲۱ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۲
    5 0
    سلام 100 موارد مذکور درست است علاوه بر اینکه روسیه از لحاظ صنعتی به هیچ وجه قابل مقایسه با امریکا وحتی اروپا نیست.در عین حال درمعامله با روسیه .امریکا ویا هرکشور دیگری ملاحظه رفتارهای گذشته بهتزین راهنما برای مناسبات آینده است وتعمق در رفتار کشور ها بهنگام مواقع بحرانی وآینده نگری برای اهتراز از اشتباه بسیار ضروری است.
  • زين الدين IR ۰۳:۴۷ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۳
    3 8
    يعني روسيه هيچ كاري خوبي رو به ايران انجام نداده است مثلا اگه روسيه تو همين نيروگاه بوشهر قرار داد نمي بستچي اتفاقي مي افتاد رو بهتر نيست بگين؟؟؟؟؟؟
  • بی نام A1 ۰۳:۵۸ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۳
    13 0
    ضمن اینکه کاملا با نویسنده هم عقیده هستم مضاف بر این شما به عاقبت و آخرت کشورهای بلوک شرق نگاه کنید که بعد از چندین سال قرار گرفتن در زیر سلطه روس برای پیوستن به بلوک غرب حتی وارد جنگ هم می شوند حالا ما چرا تاریخ را به زودی فراموش کنیم به نظر من کشور دست چندمی غرب بسیار برتر از کشور دست اولی شرق است توصیه می کنم به اینها اعتماد نکنید و کشور را بازیچه آنها قرار ندهید .
  • بی نام A1 ۰۴:۰۱ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۳
    13 2
    من توصیه می کنم الان که روسیه مورد تحریم کشورهای غربی قرار گرفته ایران بایستی دقیقا همان رفتاری را با روسیه کند که آنها در زمان تحریم غرب علیه ایران کرد .
  • بی نام RO ۰۷:۳۱ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۳
    13 2
    این روسها به ایران کوفت هم نمی دهند .تاریخ گواه این حرف است.انرژی اتمی بوشهر نشونش
  • بی نام IR ۰۸:۰۶ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۳
    7 6
    یادمان نرود که روسیه عضو اصلی شورای امنیت است و در لغو تحریم ها به این کشور و چین کماکان نیاز داریم. در ضمن سیاست ما نه شرقی و نه غربی است و ایجاد موازنه کار دشواری است.
  • سامان A1 ۱۲:۱۷ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۳
    6 1
    بسیار منطقی و درست بود، سپاس... در همین هیات همراه وزیر انرژی روسیه 180 تاجر روس بودند که همه آنها آمده بودند تا به ما محصول بفروشند و نه اینکه از حداقل محصولات غذایی ما خریداری کنند البته این موضوع به خود ما، کارشناسان اقتصادی سفارت ما در مسکو و اتاق بازرگانی ایران برمی گردد که توان شناسایی درست و رایزنی و مذاکره جدی و معرفی دقیق و مطلوب توانمندی های ما به خصوص در حوزه مواد غذایی را ندارند و برعکس روسها به راحتی می دانند ما به چه نیاز داریم و برای آن برنامه ریزی می کنند... آخر مطلب نوشته اید که کاش اس 300 را تقاضا می کردند به جای فروش توپولوف 240 و ... آخ گفتی عزیز، اینها به کنار، "خودروی روسی در راه است" این را چه کنیم؟
  • ایرانی RO ۲۱:۰۰ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۳
    5 0
    رابطه ودوستی ما با روسیه بد نیست وباید روابتمان را گسترش دهیم اما یادمان نرود که این کشور به مراتب از کشور های غربی مکارتراست ونفعش به هیچ کس نمی رسه ولی چون همسایه است بهتر است رابطه داشته باشیم .
  • ازاده A1 ۰۱:۳۸ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۴
    4 0
    مرگ برو روسيه مرگ بر كمونيزم
  • بی نام A1 ۰۸:۰۷ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۵
    0 1
    جالب است برخی وقایع دویست سال قبل در زمان قاجاریه که انگلیس هم همین کارها را می کرد را بیان می کنند اما وقایع همین سی سال اخیر در تحمیل جنگ و تحریم و کودتا و زدن هواپیما و هزاران توطپه دیگر را کلا بی خیال شده اند و امریکا امریکا می کنند
  • sara A1 ۰۸:۴۵ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۶
    2 0
    من واقعا موندم درحرف تمام سیاستمداران ما یه پا افلاطونند اماببین یه کشور مثل روسیه چطور مارو به بازی گرفته چرا این قدر ساده اید مسئولین محترم ....توپولفی که تاهمین چند وقت پیش جان همشریان مارو میگرفت برای چی دوباره باید وارد کشوربشه ایا شما خودتان هم سوار توپولف میشید؟یکمی از ترکیه وسیاست های اونا یاد بگیرید...
  • محسن US ۱۹:۳۳ - ۱۳۹۳/۰۶/۲۹
    3 0
    سلام به همه عزيزان بازم جاى شكرش باقيه كه يه سرى ميان اظهار عقيده مىكنند. اى كاش اونايى كه افسار كشور دستشون هست ميفهميدن "خانه از بيخ و بن ويران شده " اى كاش ميذاشتيم هر كسى در حوش تخصص خودش كار كنه. مشكل اينه كه در اين نظام هيج ادمى در حيطه كارى و تجربه خودش كار نميكنه. تمام تاريخ ايران زجر اين قضيه است. اكه يكى ساخته شده برا معلمى يا استادى ، نميتونه بشه مثلاً نظامى. تا زمانى كه اونايى كه ميان و به هر عنوانى متصدى عنوانهايى ميشن كه لياقتش را ندارن ، وضع ما از اينهم بدتر خواهد شد. اكه ميتونستيم بفهميم سرمايه هاى ما كجا دارن هدر ميرن و اكه سران واقعاً برا ملت كار ميكردن نه براى.... اونوقت نه احتياجى به التماس به روسيه بود نه امريكا. جاى بسى تاءسف است ....