مهسا مژدهی
به نظر می‌رسد تیم های انتخاباتی در افغانستان به هیچ‌وجه نگران خزانه ملی خالی، توان دولت در مقابله با مشکلات اقتصادی و سیاسی، دامن زدن به اختلافات قومی و احتمال افزایش خشونت‌ها در سطحی وسیع و غیرقابل‌کنترل و پیشگیری نیستند.
در حالی‌که در دور اخیر انتخابات ریاست جمهوری این کشور، مردم با حضور گسترده پای صندوق‌های رأی علاقه خود را به دمکراسی و حکومت قانون و برقراری ثبات و امنیت نشان دادند، با رقابت ناسالم انتخاباتی و مطرح‌شدن امکان تقلب و در پی آن تفتیش و طولانی شدن روند بازشماری‌ها، احتمالاً روند انتخابات در اذهان آنان دچار خدشه‌ای جبران‌ناپذیر گردیده است.
در روزهای اخیر با وجود آنکه بازشماری روزهای پایانی خود را سپری می‌کند، باطل سازی آرا از نظر ناظران دو ستاد انتخاباتی عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمد زی از شفافیت کافی برخوردار نبوده و این نارضایتی در ابتدا سبب کناره‌گیری بازرسان ستاد عبدالله از شرکت در باطل سازی و به دنبال آن درخواست سازمان ملل از نمایندگان ستاد احمد زی برای عدم شرکتشان در این رویداد شد و این روند بدون حضور نمایندگان دو نامزد و با شرکت ناظران بین‌المللی و ملی مورد پیگیری قرار گرفت.
نمایندگان دو ستاد در اعتراض خود، بی‌اعتنایی کمیسیون بازشماری به شروط 5 گانه از قبل اعلام‌شده آنان و همچنین روشن نبودن تعداد آرا مورد بررسی قرارگرفته و باطل‌شده و ستاد انتخاباتی آن‌ها را علت خشم خود اعلام نمودند و خواهان توضیحات روشن کمیسیون در قبال این آرا شدند.
وقوع این نارضایتی درحالی که هنوز دو نامزد انتخاباتی بر سر تفسیر خود از دولت وحدت ملی به نتیجه‌ای امیدبخش نرسیده‌اند، باعث بحرانی تر شدن اوضاع انتخابات و در کنار آن اوضاع سیاسی و اقتصادی و امنیتی کشور شده است.
این روند خسته‌کننده 5 ماهه امیدها و اعتماد مردم این کشور به ایجاد صبح و ثبات از طریق صندوق رأی را به ناامیدی و بی‌اعتمادی مبدل کند. به ویژه آنکه تا پیش از وقوع نارضایتی اخیر امکان ایجاد توافق سیاسی بین دو نامزد موجب امیدواری آنان برای ختم این قائله را فراهم کرده بود.
از طرف دیگر این اتفاقات موجب نگرانی ناتو بابت به عقب افتادن مراسم تحلیف ریاست جمهوری و در پی آن عدم حضور رییس‌جمهور جدید در نشست ناتو (در زمینه آینده وضعیت امنیتی افغانستان و حضور نیروهای ناتو در این کشور) در ماه سپتامبر جاری نیز شده است. نگرانی که فشارها را بر روی ستادهای انتخاباتی و دو نامزد آن افزایش داده است. هرچند گمان آن نمی رود این فشارها مانع بروز اختلافات و نارضایتی‌ها شود.
مطالعه روندهای جاری در افغانستان نشان می‌دهد که تمامیت‌خواهی جریان‌هایی که قدرت را در اختیاردارند و نمی‌خواهند گروه، جریان و دسته دیگری را در این مسیر با خود شریک سازند باعث بحرانی تر شدن سرزمین دردهای ناتمام شده است. در شرایطی که مردم افغانستان در مقابل تهدیدهای نه چندان کم تعداد طالبان سر تعظیم فرود نیاوردند و مشارکت قابل‌توجهی را در انتخابات رقم زدند، صاحبان قدرت و کانون‌های داخلی در این کشور نشان داده‌اند که اولویت آن‌ها نه بهبود اوضاع در افغانستان که استمرار حضور و تکیه زدن بر صندلی‌های قدرت است. حتی مداخلات و میانجیگری‌های جدی بین‌المللی و ایالات‌متحده آمریکا هم نتوانسته معادلات لاینحل افغانستان را به سمت پایان مسالمت‌آمیز سوق دهد.
دیگر نکته تأثرانگیز اولویت داشتن نگاه‌های قومیتی بر شهروندی محوری و همسانی‌های فکری در حوزه‌های مختلف است؛ به عبارت دیگر در شرایطی که برخی از تحلیلگران مسائل افغانستان از بلوغ دمکراسی و جامعه مدنی در این کشور سخن می‌گفتند و معیارهای قومی و مذهبی را در انتخاب شهروندان بی تأثیر می‌خواندند، حوادث چند ماه اخیر نشان داده، این واقعیت دست کم در میان صاحبان قدرت به شکل جدی مشاهده می‌شود و آن‌ها کماکان یارگیری‌های سیاسی خود را بر اساس شاخص‌های قومی انجام می‌دهند. اتفاقی که مسلماً باعث انسداد روند رشد و توسعه جامعه مدنی و همچنین شکل گیری پیش نیازها و ساز و کارهای دمکراسی در دمکراسی نیم بند و جوان افغانستان می‌شود.
فرجام سخن اینکه رویدادهای اخیر در افغانستان و در خلال انتخابات نشان می‌دهد دو نامزد هنوز توان مقابله با مسائل پیش‌آمده و مدیریت آن را نداشته و این امر برای سیاستمدارانی که تا چندی دیگر قرار است اداره کشوری ناآرام با دشواری‌های بسیار را بر عهده بگیرند، نقطه ضعفی اساسی به شمار می‌رود. سیاستمدارانی که نه دغدغه صیانت از آرا در محیطی به دور از جنجال که بیش از آن دغدغه تکیه بر صندلی قدرت در افغانستان را دارند.
52308
نظر شما