در همين مسئله زادوولد، سه رويکرد متفاوت در سه دوره نظام ديني وجود داشت و هر سه اينها هم اسلامي و در عين حال منفعلانه است! زماني روايتهايي ميخوانديم که تا ميتوانيد بچه بياوريد. بعد که جمعيت افزايش يافت و مشکلات زيادي ايجاد شد، روايتهايي خوانديم که بچه نياوريد! الآن هم که نسلمان در حال پير شدن است، قرار است دوباره رواياتي را بخوانيم که بچه بياوريد! اين وسط عقل کجا رفت؟ عقلانيت نظامسازي کجا رفت؟
هم روايت داريم از پيامبر که «اللهم اني اعوذ بک من العيله» پناه به خدا از خانواده پرجمعيت؛ از آن طرف هم رواياتي داريم که تا ميتوانيد زادوولد داشته باشيد و جامعه اسلامي بايد پرجمعيت باشد. هر دو هست؛ ولي وقتي عقلانيت اسلامي نباشد، نميدانيم که اينها براي کجاست؟ هر زماني به يک دسته استناد ميکنيم و دسته ديگر لاپوشاني ميشود! درحالي که واقعا تعارضي وجود ندارد و حل تعارض و علاج تزاحم، به عقلانيت اسلامي نياز دارد.
17302