سقوط هواپیما، استعفا، وزیر راه و دوربین تلویزیون

 حادثه دلخراشی که سبب خواهد شد بسیاری از سوار شدن هواپیما دوری کنند و لااقل تا سرد شدن داغ این اتفاق حتی فکر تماشای زمین از آسمان را در سرشان هم نداشته باشند. پس از مدتی «موقعیت پیش آمده» خاک می خورد و انسان در شرایطی قرار می دهد که حرفش را به اقتضای موقعیت جدید تنظیم ‌کند. اما هر بار که موقعیت جدید پیش می آید ساز و کار نسبت به گذشته چه قدر تغییر پیدا کرده است؟ شرایط ناوگان هوایی ایران نسبت به اواخر دهه 80 که تکه ای از هواپیمای سقوط کرده در کنار گل سرخی توسط یک عکاس قاب شده بود تا چه اندازه تغییر کرده است که بسیاری از ما - حتی از روی ناچار- جسارت می کنیم و به دل آسمان می زنیم؟

اینکه بسیاری در انتهای خبر سقوط هواپیمای آنتونف این روزها، از روی ناراحتی و دلشکستگی، وزیر راه و شهرسازی را خطاب قرار می دهند که باید استعفا دهد تمام تغییری است که ما برای ایمن شدن پرواز های مان طلب می کنیم یا اینکه باید مصیبت داستان را جای دیگر جستجو کرد. قاعدتا در چنین شرایطی وزیر دم دستی ترین فردی است که به سانحه موجود است و بسیاری از ترکش های حادثه تلخی که پیش آمده، به او برخورد می کند اما به نظر می رسد حقیقت روی دیگری دارد که در چنین موقعیت هایی رو می گیرد. بی رحمانه ترین تحریم هایی که ظرف سال های گذشته علیه صنعت هوایی ایران اعمال شد ما را ناخواسته در شرایطی قرار داد که باید یا به طور کلی با پرش درآسمان خداحافظی می کردیم یا راهی انتخاب کنیم و بر اساس آن سختی بکشیم برای اینکه هواپیماهایمان آسمان را فراموش نکنند.

برای این اتفاق نیز بسیاری زحمت کشیدند تا امروز شاهد هواپیمایی باشیم که در دل آسمان برای خودش جا باز کند اما عمق مصیبت یک سقوط آنقدر دلخراش است که از مسیر طی شده نالان باشیم و در پیامی که وزیر راه و شهرسازی چنین حادثه ای را تسلیت گفته بنویسیم: « الان اگر ژاپن بود وزیرشون استعفا میداد. اینجا الان میگن خلبان مقصر بوده. زنده هم نیست که از خودش دفاع کنه...»

مشابه چنین موقعیتی در زندگی شخصی مان نیز به وفور یافت می شود. اینکه تا همه چیز طبیعی است و خلاف میل ما اتفاقی نمی افتد آستانه صبرمان با خوشی دمساز می شود و کمبودها را مشاهده نمی کنیم. کافی است عاملی هر چند کوچک این نظم را بر هم بزند آن وقت است که سریعا ذهن مان را به کار می اندازیم و دنبال مقصر هستیم تا بار گناه را گردن کسی بیاندازیم تا خودمان تبرئه شویم. اتفاقی که به نظر می رسد بار دیگر با پیشامد تلخ سقوط هواپیما در شهر تهران اتفاق افتاده و گمان بر این است که اگر وزیر راه و شهرسازی فاتحانه مقابل دوربین های تلویزیونی حاضر شود و بگوید به دلیل اتفاق پیش آمده از سمت خود کنار می روم همه چیز درست می شود. سوالی که می ماند آیا با وزیر دیگر و سر کار آمدن او موقعیت تازه تری به وجود می آید و همه چیز برای پیشامد تلخی دیگر از بین می رود؟