محمود عزیزی: تحولاتی که با چراغ خاموش و با هدف نزدیک شدن به توافق انجام می گیرد. خبر برگزاری نشست 1+5 در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل و نشست یک باره معاونان وزاری خارجه ایران و آمریکا در سوئیس برای توافق نهایی در روزهای گذشته تحولاتی است که نشان می دهد امریکایی ها علی رغم برخی اظهار نظرهای دو پهلو، تمایل به رسیدن به توافق با ایران دارند.
حتی نسل کشی غزه و موضع گیری های صریح جمهوری اسلامی ایران موجب نشده در چشم انداز مذاکرات هسته ای تغییری رخ دهد. چرا که آمریکایی ها به خوبی می دانند ایران تنها حاضر به مذاکره درباره پرونده هسته ای خود شده است و این امر ارتباطی با اصول دیگر سیاست خارجی ایران ندارد.
مروری بر آخرین اظهارنظرهای مقامات ایران و آمریکا هم ثابت می کند ایران تکلیف خود را با مذاکرات شفاف کرده است. اظهارات اخیر رئیس جمهور در سفر استانی به چهار محال و بختیاری حکایت ازآن دارد که ایران تکلیفش با خودش و طرف مقابل روشن است.
تاکید بر اینکه «نرمش ذلیلانه و تسلیم در برابر قدرت‌های بزرگ، ممنوع است.» و «در مذاکرات و خارج از مذاکرات همه تخم مرغ سیاست خارجی و رونق اقتصادی در یک سبد نیست. دو سبد دیگر هم داریم که آنها پر تر از 1+5 در حال پیش رفتن است.» عباراتی است که می تواند سیگنالی برای مقامات آمریکا در خصوص«شیوه مذاکره با ایران» درباره موارد اختلافی دو کشور باشد.
در دیگر سو جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری خود در پاسخ به این سوال که آیا شما ایران را یک شریک خوب در مذاکرات می‌دانید، گفته بود:«من فکر می‌کنم ایران به برنامه اقدام مشترک پایبند بوده است. به طور قطع در حال وارد شدن به مرحله‌ای جدید هستیم که به زودی آغاز خواهد شد.»
مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه ایران هم در نشست خبری اخیر خود درباره مذاکرات ایران و 1+5 در زمان تمدید توافق ژنو اظهار کرد: امیدواریم طبق تفاهماتی که به عمل آمده و بر اساس جدول زمانی که هنوز قطعی نشده مذاکرات صورت گیرد.»مرحله جدیدی که ک دور آن در سوئیس برگزار شده و ممکن است در ماههای آتی در وین یا ژنو برگزار و در نهایت شام آخرش در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سال 93 باشد.همچنان که تلفن تاریخی روسای جمهور ایران و آمریکا در حاشیه این سفر انجام شد و اولین دیدار وزاری خارجه دو کشور هم در پشت میزهای سازمان ملل در نیویورک انجام شد.
اگر چه تاکنون اظهار نظر شفافی از سوی ایران و آمریکا درباره موارد مورد توافق و اختلافی بروز نکرده و تنها خبرگزاری ها از «رضایت بخش بودن» مذاکرات سخن گفته اند، اما مرور آخرین مصاحبه ها و اظهار نظر های مقامات ایران و آمریکا چشم انداز رسیدن نرسیدن به یک توافق جامع را مشخص می کند.
بعد از توافق ژنو در سوم آذر ماه 92 بود که هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام برخلاف بسیاری از سیاسیون رسیدن به توافق نهایی را «آسان تر» از توافق موقت دانست. آن اظهار نظر در آن مقطع نشانه های روشنی نداشت، اما تحولات چند ماه گذشته نشان داد نشانه های تمایل به توافق در دو طرف دیده می شود.
سی ان ان چندی قبل دو مصاحبه با مقامات ارشد ایران و آمریکا درباره توافق انجام داد. سی ان ان از ایران درباره نیاز به 190 هزار سو پرسید و از ظریف وزیر امور خارجه ایران شنید که برای یکی دو سال آینده به 190 هزار سو نیاز نداریم. در تهران هم رئیس مجلس در نشستی که چندی پیش با کمیسیون امنیت ملی داشت، از احتمال تصویب پروتکل الحاقی در قابل طرح جامع هسته ای خبر داد. خبری که حتی بیان آن نشانه ای برای آمریکایی ها است که نشان دهد ایران برای رسیدن به توافق قاطع است. با این حال شرمن معاون وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده آمریکایی، مذاکره با ایران را «پیچیده ترین مذاکره ای » می داند که تاکنون دیده است. از نگاه او آمریکایی ها باید درباره عناصر متعدد اعم از ظرفیت غنی سازی ،تاسیسات ،تحقیق و توسعه و ابعاد احتمالی نظامی ،تحریم های موجود شورای امنیت و عناصر دیگر با مقامات ایران چانه زنی کنند.
موضوع های فوق از آن دست مسائلی است که هر کدامش می تواند موضوع بحث یک دور از مذاکره باشد تا مشخص شود چرا شرمن مذاکره با ایرانی ها را پیچیده ترین مذاکراتی می داند که تاکنون دیده است.
/212 27
نظر شما