مکانیزم مهار داعش: مصالحه داخلی و تفاهم بین المللی

تصوري اينكه يك گروه تروريستي در مدت زمان كوتاه به عمده ترين عامل برهم زننده ثبات منطقه اي وتنش آفرين بدل گردد ،شايد درابتدا سخت بود. ولي گروه تروريستي داعش (حكومت شام - عراق)كه در بحران سوريه دركنار ديگر گروههاي تروريستي و تكفيري وابسته به القاعده توانست بوي سبقت را در اعمال ضدانساني از همكيشان خود از جمله جبهه النصره بربايد ونه تنهابه عنصر تعيين كننده در روند معادلات سياسي سوريه، بلكه در كل منطقه خاورميانه در آيد .
البته ناكامي اين گروه درسرنگوني رژيم بشار اسد و بروز جنگ داخلي ميان مخالفين از جبهه سكولار گرفته تا گروههاي تروريستي با عث گرديد كه داعش با گسيل نيروهاي خود به عراق در نبود امنيت داخلي و بروزتنش سياسي گسترده بين دولت نوري المالكي ورقباي سني وكرد خويش فضا مناسبي را براي تحقق اهداف ديرينه اش ازجمله تاسيس خلافت اسلامي ايجادكند .
گرچه خيانت افسران نظامي تعاليم يافته در مكتب رژيم بعثي وهمسويي و برخي از جريا نات لائيك وشركاي سياسي دولت عراق در تصرف استان هاي شمالي صلاح الدين موصل والانبار وتكريت محرز بود .با اين وجود، نبايد ازكمك هاي اطلاعاتي وامنيتي برخي از همسايگان عراق غافل ماند در كنار اين موضوع رسانه هاي همسو باجريان تروريستي داعش با ذوق وشوق وصف ناپذير از پيوستن عشاير ومردم عراق خبر مي دادند وتلاش مي شد كه با وجود وحشي گري نظاميان تكفيري -بعثي درمناطق اشغالي از جمله قتل كودكان وزنان وانهدام اماكن مقدس مسلمانان واقليت هاي ديني عراق چهره انساني ازرهبران تروريست ها در نزد افكارعمومي ترسيم گردد.
بي شك اين گروه ابزار دست برخي از دشمنان ملت عراق وكشورهاي دوست در منطقه عمل كرده چراكه به موازات پيشروي هاي گروه تروريستي داعش بحث تجزيه عراق به سه منطقه كردنشين وسني نشين وشيعي بارها از زبان مقامات اسراييلي شنيده شد ودراين ميان، برخي ازكشورها نيز به اطلاع ازخطر تجزيه عراق بر منطقه حتي كشور خود با تحريك گروههاي تجزيه طلب به ظن خود تلاش كردند كه سهمي از كيك بزرگ عراق نصيب خويش سازند .
خودمختاري علني اقليم كردستان وتصرف شريان نفتي موصول در راستاي تحقق ايده كردستان بزرگ خطري است كه پيش ازهمه متوجه حاميان اصلي تجزيه عراق خواهد بود . حضور اقليت منتفذ كرد در كشورهاي همجوار عراق بحران زده با تجربه اي از مبارزات سياسي ونظامي مي تواند جعرافياي سياسي منطقه راتغييردهد به نظر مي رسد از هرج ومرج سياسي عراق وتفرقه گروههاي سياسي اسراييل بيشترين منفعت مي برد مقامات اين رژيم آشكارا ضمن حمايت از تجزيه عراق صحبت از عدم امكان بازگشت وضعيت سياسي اين كشور به دوره قبل از انتخابات پارلماني اخيرمي كنند ودر كنار آن براي انتقام گيري از گروه جهادي حماس به دليل تفاهم با تشكيلات خودگران فلسطيني به رهبري محمود عباس با گسترش شهرك نشيني در سرزمين هاي اشغالي همچنان به سركوب وترور ادامه مي دهد
نكته اصلي اينكه گروه تروريستي داعش به رغم سياست هاي شعاري خويش مبني بر جهاد عليه كفار همراهي وهمگامي با سياست هاي منطقه اي اسراييل درپيش گرفته ودراين ميان با گستاخي تمام به تهديد ايران ومتحد نزديك آن يعني حزب ا...لبنان پرداخته است .آمريكا نيز به نوعي با سياست خويش در زمان اشغال عراق عامل رشد وشكل گيري گروه هاي تروريستي تكفيري است از لزوم تقسيم مجدد قدرت وحتي كنارگيري نوري المالكي از پست رياست جمهوري حمايت مي كند وبه رغم تعهدات نظامي با دولت عراق ازتحويل تسليحات خريداري شده پيشرفته براي مقابله با گروه تروريستي خوداري مي كند .
بنابراين عدم اطمينان بازيگران اصلي دخيل در بحران عراق به يكديگر ورقابت هاي سازمان يافته براي امتيازگيري بيشتر ازهم در كنار لج بازيهاي سياسي گروههاي مختلف داخلي براي ايجادسازكارجديد حكومتي براي برون رفت از مشكل عامل تشديد اوضاع امنيتي است . درست است كه دولت نوري المالكي درك درستي ازتحولات داخلي ومنافع رقباي سياسي خود نداشته برخي از اقدامات وي حتي با نارضايتي گروههاي شيعي روبروشده بود.
با اين وجود، به رغم نا آرامي هاي سياسي وتداوم بحران داخلي ائتلاف دولت قانون به رهبري نوري المالكي در يك رقابت دمكراتيك توانسته اكثريت آراي بدست بياورد بنابراين راه حل كاهش تنش هاي فزاينده سياسي نه در حذف وي ازقدرت وناديده گرفتن راي مردم بلكه بازگشت به رويه صلح وسازش از طريق گفتگوهاي سياسي است . بي ترديد درصورت عزم رهبران سياسي براي تقسيم قدرت براساس ميزان راي ومقبوليت مردمي امكان بازسازي روحيه ملي براي مهار خطر بزرگ داعش در كشور دوچندان خواهدشد .
ازسوي ديگر آمريكا وايران وديگر كشورهاي منطقه نمي توانند چشم خود را بربحران پيچيده عراق ببندد. درغياب مصالحه داخلي وتشديد رقابت منطقه اي برسر موضوع عراق اين كشور به فروپاشي كامل پيش خواهد رفت وتبديل آن مامن امن براي گروههاي تروريستي خطر آني براي خاورميانه است . تراژدي عراق نشان مي دهد عدم كنترل بحران مي تواند به فعال شدن مجدد گسل هاي اجتماعي وموج جديد هويت خواهي درجوامع پراكنده ومتكثر بيانجامد واين امر بيش ازهمه به نفع تروريست هاي افراطي داعش است .