سیاست های آمریکا،تضمینی برای موفقیت روسیه

پوتين روز گذشته طي سخناني در جمع ديپلمات هاي اين كشوربا لحني توام با خشم ايالات متحده را متهم كرد در صدد اعمال سليقه خود بر ديگر كشورها ست.اودر اين سخنان بسيار مهم به حوادث و بحران هاي بين المللي منجمله عراق اشاره و به گونه اي بي سابقه روشن كرد روسيه هر چند خواهان گفتگو ست اما با اقدامات يك جانبه آمريكا مخالف بوده و با آن مقابله خواهد كرد.
واشنگتن و مسكو هر چند بر سر مسائل متعددي با يكديگر اختلاف نظر دارند اما به طور مشخص 3 موضوع آنها را به روياروئي با يكديگر كشانده است.1-بحران سوريه .2- بحران تازه از راه رسيده عراق. 3- بحران اوكراين.البته عده اي معتقدند پرونده اتمي ايران نيز بالقوه ميتواند موضوعي مناقشه انگيز ميان آنها باشد. اما فكر ميكنم پرونده اتمي ايران در مرحله كنوني و در چارچوب 1+5 شاخصي براي روياروئي ميان واشنگتن و مسكو تلقي نمي شود(دستكم فعلا). براي رهبران كرملين اين 3 بحران اگرچه از وزن يكساني برخوردار نيستند و امنيت ملي و منافع استراتژيك موجب ميشود موضوع اوكراين را در صدر اهداف راهبردي خود قرار دهند،همانگونه كه پوتين به آن اشاره  داشت ،اما مشكل بتوان قبول كرد آنها به سادگي صحنه خاورميانه را رها  تاهمه ظرفيت ديپلماسي خود را معطوف بحران اوكراين نمايند. اينكه موضوع اوكراين به كجا ختم خواهد شد؟ علي رغم آنكه پوتين ديروز شميشير را از رو بست، فعلا معلوم نيست .شايد جنگ! كه خيلي محتمل نيست، اما شايد تداوم ناآرامي ها با حمايت گسترده از شورشيان اوكرايني مهمترين گزينه روس ها روي ميز باشد.
اما تا آنجا كه به دو بحران سوريه و عراق مربوط ميشود بنا به اعتقاد بسياري از كارشناسان سياسي ،روسهادر اين مرحله بيش از آنكه در صدد افزايش دخالت هاي مستقيم خود در منطقه خصوصا در سوريه يا عراق باشند، سعي مي كنند از شرايطي بهره برداري كنند كه ايالات متحده عملا در اختيار آنها قرار مي دهد. آن را هم بيشتر مديون  سخاوتمندي سياست خارجي اوباما هستند كه كاخ سفيد به آنها هبه كرده است . شرايطي كه مسكو علي رغم رضايت شگفت انگيز، نقشي در شكل گيري آن نداشته، اما به شدت مورد انتقاد جمهوريخواهان در داخل و متحدان آمريكا در خارج قرار دارد .مانند سوريه ، كه تحليل گران سياسي عميقا  معتقدند ميزان دخالت مستقيم مسكو در سوريه نسبت مستقيمي با نحوه عملكرد  و انفعال واشنگتن در اين كشور دارد و همين وضعيت اكنون نيز بر عراق حاكم شده است.مسكو براي آنچه واشنگتن در منطقه مانند هديه اي آسماني در اختيار او قرار داده  يك سنت هم خرج نكرده است.اوباما در كمك به  عراق در مبارزه با تروريسم ويرانگر داعش كه اين سرزمين رويائي خاورميانه عربي را در آستانه فرو پاشي قرار داده و بزرگترين بحران سياسي ،نظامي و امنيتي اين كشور پس از سقوط صدام حسين در سال 2003 را موجب شده،دچار ترديد هاي سوال برانگيزي ست.ترديد هايي نه ناشي از يك برگرفتگي سياسي و استراتژيك روشن ، بلكه بيشتربه دليل ترديدها وبي تصميمي ها، كه به شدت و از زواياي گوناگون مورد انتقاد متحدان و منتقدان اوقرار گرفته است. شايد به اين بحث مستقيما مربوط نباشد اما وزير خارجه ايران و ديگر مذاكره كنندگان ارشد ايراني در گفتگو هاي هسته اي از همين ترديد ها و بي تصميمي هاي هيات آمريكائي در طول گفتگو ها گلايه كرده اند.

حال در موضوع عراق چگونه ايالات متحده مي تواند از زير بار تعهدات سياسي ،امنيتي و اخلاقي خود در قبال اين كشور شانه خالي كند در حالي كه در بروز وضعيت كنوني و تنها گذاشتن بغداد  در برابر تروريسم و آشوب سياسي مسئوليت مستقيم دارد. اين سوالي مهم و اساسي است. مسكو اكنون فقط زير سايه نخلستان هاي بغداد به كناري نشسته(آنچنان كه در واحه هاي خنك اطراف دمشق نشست) و كوچكترين مسئوليتي حتي در صورت بدتر شدن شرايط و تجزيه عراق بر دوش خود احساس نمي كند.آيا باد موافق قايق سرگردان  خاورميانه را به سوي كرملين هدايت ميكند؟.نميدانم!امااز ارسال هواپيما هاي جنگي تا اعلام آمادگي براي كمك به دولت عراق و تا سكوت در برابر اظهارات بارزاني، چه تعبيري جز اين ميتوان داشت كه عراق براي كرملين دستكم به لحاظ اتكاءسياسي در حال تبديل شدن به سوريه دوم است. matinmos@gmail.com