«متن جامع اقدام مشترک»؛ این نامی است که مذاکره‌کنندگان ایران و ۱+۵ برای متن توافق نهایی مذاکرات طاقت‌فرسای چندماهه خود انتخاب کرده‌اند؛ البته اگر طرفین بتوانند در ادامه مذاکرات خود به آن دست یابند.
محمدجواد ظریف دیروز در جمع خبرنگاران با اعلام این نامگذاری گفت که با وجود همه اختلاف نظرهای موجود طرفین، درباره این نام به تفاهم کامل رسیده‌ایم.
وزیر امور خارجه ایران در عین حال گفت که مذاکرات به کندی در حال جلو رفتن است.
به گفته یکی از اعضای تیم مذاکره کننده، نگارش متن حتما نباید در جلسه رسمی ایران و ۱+۵ با حضور ظریف و اشتون صورت گیرد و اگر طرفین به اتفاق نظر برسند، هر یک از بخش های آن میتواند در یکی از جلسات کارشناسی نیز به روی کاغذ بیاید.
حالا دیپلمات ها برای شروع تصمیم گرفته‌اند تا موارد مورد توافق را روی کاغذ آورده و موارد اختلافی را داخل «پرانتز» قرار دهند؛ این شاید برای مذاکره کنندگان ایرانی نیز بهتر باشند چراکه این روش میتواند جلوی عقب گردها در مواضع و تصمیمات برخی طرف‌های مقابل را بگیرد.
در کنار همه اختلافات ریز و درشت در مذاکرات هسته‌ای با شش قدرت جهانی، آنچه این روزها به نظر می‌رسد بیش از سایر موضوعات ذهن دیپلمات های ایرانی را به خود جلب کرده است، چگونگی لغو تحریم‌ها و به عبارتی طول مدت زمان و برنامه‌ای است که طرف مقابل قصد دارد طی آن به تعهدات خود عمل کند.
اینکه چگونگی لغو این تحریم‌ها چگونه باید باشد، یکجا باشد و یا در یک برنامه زمانی، یکی از موضوعاتی است که عباس عراقچی چند شب گذشته اعلام کرد بحث‌ها درباره آن ادامه دارد.
به گفته برخی منابع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده کشورمان، ایران تمايل دارد سرعت پروسه «راستي آزمايي» افزايش يابد؛ پروسه‌ای که برخی برای آن مقادیر متوهمانه‌ای مانند بیست سال را نیز بیان کرده‌اند!
شاید به همین دلیل بود که در این دور از مذاکرات برای اولین بار محمدجواد ظریف در ابتدای گفتگوهایش با یوکیا آمانو دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که این وظیفه (انجام پروسه راستی‌آزمایی) را بر عهده دارد، دیدار و انتظارات کشورمان پیرامون وظایف آژانس را برای وی تشریح کرد.
در چندماه گذشته بازرسان بسیاری از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران سفر کردند و همه در پایان سفر خود تصریح کردند ایران به آنچه در ژنو پذیرفته بود، عمل کرده است.
با این حال به عقیده بسیاری از ناظران سیاسی، علیرغم تعهد ایران به انجام برنامه اقدام مشترک آنچه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش اخیر خود درباره برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران منتشر کرد، آن چیزی که انتظار می‌رفت باشد نبود.
هرچند مذاکرات ایران-آژانس و مذاکرات ایران-۱+۵ دو مسیر جدا از هم را طی می‌کند اما هرگونه نتیجه و یا عدم نتیجه در هریک از این مذاکرات میتواند بر مذاکره دیگر تاثیرات ویژه‌ای داشته باشد؛ چه بسا اگر گزارش اخیر آژانس آنگونه که انتظار می‌رفت تنظیم و منتشر می‌شد، کار دیپلمات های کشورمان اینجا در وین راحت‌تر می‌شد.
موضوع مورد اختلاف دیگر اما، همان موضوع ابعاد غنی‌سازی ایران در توافق نهایی است؛ یعنی ایران پس از دستیابی به توافق نهایی میتواند چه مقدار غنی‌سازی کند و چند سانتریفیوژ نسل چندم داشته باشد؟ سوال‌هایی که پاسخ آن بستگی به تعیین مقدار عملی ایران به غنی‌سازی دارد.
شاید بتوان گفت کل اختلافات موجود در مذاکرات هم به همین دو موضوع که در بالا اشاره شد گره خورده است چرا که هدف نهایی که ایران در مذاکرات با ۱+۵ به دنبال آن است و درخصوص آن حتی ذره‌ای تردید ندارد، حفظ برنامه غنی‌سازی خود در کنار لغو کلیه تحریم‌ها است؛ باید منتظر ماند و دید طرفین می‌توانند در روزهای آتی برای این دو اختلاف اصلی راه حلی پیدا کنند یا به سراغ تمدید توافق ژنو برای چند هفته یا چند ماه بعد خواهند رفت.
23503
نظر شما