نخستین انتخابات ریاست جمهوری سوریه

سه سال پیش همه در انتظار رفتن اسد بودند و عموم گمانه‌ها حاکی از این بود که بعد از مبارک، بن علی و علی عبدالله صالح بشار اسد چهارمین رهبری است که سقوط خواهد کرد. اما گذشت زمان نشان داده که با اینکه سوریه تا مرز حمله نظامی هم پیش‌رفت، اما همچنان اسد در دمشق قدرت را در دست دارد و در انتخاباتی که احتمالاً نتایجش مشخص است، دوباره به عنوان رئیس‌جمهوری سوریه معرفی خواهد شد.

ساز و کار انتخابات

در نظام سیاسی سوریه رسم بر این بوده است که حزب بعث فردی را به عنوان نماینده خود برای احراز ریاست جمهوری معرفی می‌کرد و مردم در رفراندومی (و نه در انتخابات) به آن فرد رأی آری یا خیر می‌دادند. اما پس از بالا گرفتن موج اعتراضات در سوریه و همچنین افزایش خشونت‌ها، قانون اساسی این کشور در سال 2012 تغییر و بنا شد انتخابات مطابق تعریف معمول و رایج تمامی کشورها با حضور چندین نامزد برگزار شود. برای انتخابات 2014 هم 24 نفر نامزد شدند که تنها صلاحیت سه تن از آن‌ها تأیید شد.

نامزدهای انتخابات

بشار اسد،  ماهر عبدالحفیظ حجار و حسان عبدالله نوری سه نفری هستند که برای راه‌یابی و یا باقی ماندن در کاخ ریاست جمهوری دمشق با یکدیگر رقابت می‌کنند. ماهر عبدالحفیظ حجار دبیر کل حزب اراده ملی و نماینده مردم حلب در مجلس سوریه از فهرست جبهه مردمی برای تغییر و آزادی در انتخابات سوریه شرکت کرده است. وی پیش‌تر عضو حزب کمونیست سوریه بوده است که از آنان جدا شد بعدتر با برخی رهبران حزب کمونیست کمیته ملی وحدت کمونیست‌های سوری را پایه‌گذاری کرد که در سال ۲۰۱۱ میلادی به «حزب اراده ملی» تغییر نام داد. وی سنی مذهب است. حسان عبدالله نوری دیگر رقیب اسد 54 ساله است. وی مدرک کارشناسی ارشد خود در مدیریت عمومی را از دانشگاه «ویسکانسن» آمریکا و مدرک دکترایش را از در همین رشته از دانشگاه «کندی» آمریکا دریافت کرد تا پس از آن در دانشگاه روح‌القدس لبنان مشغول به تدریس شود. از دیگر سمت‌های حسان عبدالله النوری ریاست دانشکده فنی و حرفه‌ای خاورمیانه و مرکز مطالعات بازاریابی و اداری MMC و مدیریت مرکز مطالعات مشاوره توسعه اداری و افزایش توانمندی‌ها معروف به MDCCB ژنو است. وی همچنین مشاور بین‌المللی مرکز مشاوران بین‌المللی آمریکاست و وزیر مشاور در امور رشد و توسعه اداری و نیروی کار و پارلمان است. النوری همچنین نماینده پارلمان سوریه در دور نهم و دبیرکا اتاق صنایع دمشق بود. نوری هم یک شیعه است.

تبعات برگزاری انتخابات

انتخابات ریاست جمهوری سوریه در شرایطی برگزار می‌شود که گفتگوهای میان اسد، مخالفین و نهادهای بین‌المللی ادامه داشت. اخضر ابراهیمی دومین نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه پس از اعلام رسمی اسد برای برگزاری انتخابات در شرایط کنونی، اعلام کرد که دیگر کاری از دست او ساخته نیست و رسماً از سمت خود کناره‌گیری کرد. این در حالی است که ابراهیمی از اسد خواسته بود تا زمان حصول به نتیجه‌ای مشخص از برگزاری انتخابات خودداری کند. ابراهیمی بر این باور بود که برگزاری انتخابات در حال حاضر نتیجه‌ای از پیش تعیین‌شده دارد و اسد پیروز آن خواهد بود. پیروزی که مورد قبول بسیاری از کشورهای جهان قرار نمی‌گیرد و تنها اوضاع پیچیده سوریه را بحرانی تر می‌کند. جی کارنی سخنگوی کاخ سفید هم برگزاری انتخابات سوریه را تقلیدی مضحک از دموکراسی خوانده است و روند انتقال دموکراسی باید در فرآیندی سالم و همراه با مذاکره میان طرف‌های مختلف بحران صورت گیرد. از سوی دیگر سازمان ملل هم اعلام کرده برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با توافقنامه ژنو همخوانی نداشته و مانع از دستیابی به راه حل سیاسی در این کشور می‌شود اما دولت سوریه با رد این مسئله، تاکید کرده، تصمیم برگزاری انتخابات تنها مختص به نظام این کشور بوده و هیچ کس اجازه دخالت در آن را ندارد.

شرایط برگزاری

سوری‌های مقیم خارج این کشور از روز چهارشنبه هفته پیش در کنسولگری‌های دولت سوریه به پای صندوق‌های رأی رفتند. گفته می‌شود به دلیل استقبال مردم خارج سوریه باعث شده تا انتخابات یک روز دیگر هم تمدید شود. طبق اعلام پارلمان سوریه، سوری‌های داخلی هم 13 خرداد پای صندوق‌های رأی می روند و نامزد مورد نظر خود را انتخاب می‌کنند. تحلیلگران بر این باورند شاید استمرار بحران سوریه و نهادینه شدن بی‌ثباتی در این کشور سبب شود تا مردم این کشور هم اسد را انتخاب کرده و به فرآیند اعتراضات و خشونت پایان دهند. از سوی دیگر احتمالاً دیدن ژنرال سیسی در کاخ ریاست جمهوری قاهره تأثیر بیشتری روی تصمیم آن‌ها خواهد داشت.  

52308