شاید پوروشنکو کلید حل بحران باشد

همین قدر تیموشنکو رای قابل توجهی نیاورد روسیه باید خوشحال باشد.12/9 درمقابل 54 در صدآراء برنده انتخابات یعنی پوروشنکو. تفاوت قابل توجهی ست .گرچه این به خود مردم اوکراین مربوط میشود اما آنها با نه گفتن به تیموشنکوی دشمن روسیه، پیام روشنی به مسکو ارسال کردند."دیگر بس است".تصورمیکنم موضع گیری های تند و حیرت آور تیموشنکوعلیه مسکو از همان ابتداعلیه منطق اولیه خود وارد عمل شد و به بزرگترین خطای محاسباتی بانوی نارنجی تبدیل گردید.نه به این اعتبارکه مردم اوکراین دل خوشی از روسیه دارند،اتفاقا بر عکس آنها روسیه را مسئول مستقیم تمامی اتفاقات خونین و خشونت های چند ماهه و تجزیه کشورشان میدانند اما  مردم اوکراین نشان دادند مایل به تعمیق بحران با انتخاب کردن دشمن روسیه نیستند.یک دیپلمات آسیائی مقیم مسکو که کشورش روابط اقتصادی گسترده ای با روسیه دارد میگوید "این یک هوشمندی انتخاباتی و صلح جویانه بود.از این به بعد انتخاب با مسکو است که رویاروی رای مردم قرار گیرد یا با آن همراهی کند. پوتین میخواست تا کجا پیش برود؟. دونتسک و لوگانسک را ببینید! من فکر میکنم مردم اوکراین متوجه مخاطرات پیش رو شدند".
شاید انتخاب پوروشنکو بتواند درعدم گسترش آن بخش از بحران (تقریبا همه آن)که به کرملین ختم میشود تا حد زیادی موثر باشد. سخنان ابتدائی اما احتیاط آمیزاو مورد توجه ناظران سیاسی و دیپلمات ها قرار گرفت.آنجا که  پوروشنکوبدون ذکر نامی از روسها در وقایع کشورش صرفا گفت" هیچ رفراندومی را به رسمیت نمی شناسیم و تحت هیچ شرایطی جدائی کریمه از اوکراین را نمی پذیریم. امروزمردم تصمیم و انتخاب نهایی خود را اعلام کردند. پیوستن به اتحادیه اروپا". این موضع گیری بسیار حساب شده دیپلماتیکی حاوی نکات بسیار مهمی ست.عدم اشاره به احتمال پیوستن به ناتویا هر ترتیب امنیتی دیگرمورد نظر سازمان امنیت و همکاری اروپا ،عدم اشاره به نام روسیه و نقش آن در جدائی کریمه ویااساسا موضوع استقلال خواهی و رفراندوم را موضوعی داخلی نشان دادن ودر نهایت عدم هیچگونه اعلام جنگی علیه دیگران (داخلی و خارجی) مهمترین نکات سخنان پوروشنکوبود. در این میان نکته مهمتری هم وجود دارد. پوتین نهم ماه می تلویحا اعلام کرد انتخابات 25 می اوکراین را به رسمیت میشناسد و به همین دلیل از هواداران روسیه میخواهد رفراندم استقلال خواهی را به عقب بیاندازند. این موضع گیری پوتین ظاهرا خیلی مورد توجه قرار نگرفت واستقلال خواهان هم کار خود را کردند، اما آنچه امروز در اوکراین میگذرد نشان میدهد کرملین از همان ابتدا ولو از سر ناچاری با گزینه پوروشنکو کنار آمده،والا دلیلی نداشت انتخابات را پیشاپیش تایید کند.گرچه این به معنای مطلوبیت 100درصد او نیست.به هر حال رئیس جمهوری اکنون واز سر ناچاری به نحو تعجب آوری به تنها نقطه مشترک و تفاهم کرملین با مردم اوکراین تبدیل شده است.هر دو از میان بد و بدتر"بد" را مشترکا قبول کرده اند. ضمن آنکه اروپا نیز نسبتا راضی به نظر میرسد.البته مشکلات دولت جدید کم نیستند.اقتصاد ویران و خاکستر شده ، بدهی های سنگین،شرق ملتهب ، کریمه از دست رفته،روحیه ملی تضعیف شده،و از همه مهمترتداوم احتیاط اتحادیه اروپا در برخورد با کرملین همگی موجب میشود آقای رئیس جمهور بسیاربا احتیاط تراز نیرویی چون تیموشنکو با بحران کشورش روبرو شود. پوروشنکوکه به یک پیروزی حساب شده برای ارائه به افکار عمومی نیاز دارد - و واقعا هم نیاز دارد - فکر میکنم با 4برنامه کاری وارد میدان بحران شود.اول، تعهد به عدم پیوستن به ناتو یا هر ترتیب امنیتی دیگر. دوم، توسعه همکاری های اقتصادی با روسیه خصوصا در موضوع گاز و دریافت کمک های اقتصادی که با رفتن یاکونویچ متوقف شد،این دوبه نفع روسیه.سوم و چهارم، پیوستن به معاهده تجاری ودر قدم بعد اتحادیه اروپا،این دو هم به نفع مردم اوکراین.کاری سخت اما کاملا شدنی ست. برای روسیه هم چنین چیزی ولو با بی میلی قابل هضم تر ازتداوم شرایط خطرناک فعلی ست. به لحاظ امنیت جغرافیائی بدون شک سایه کریمه همواره بر سر دولت باقی خواهد ماند ولی در شرق فضا نه به این زودی اما در میان مدت به سمت یک مدل سیاسی آرام بخش متحد پیش خواهد رفت. شبیه یک نظام فدرالی. نظامی که پوتین هم از آن حمایت کرده و میتواند به عنوان کارنامه خود به ملی گرایان روس  ارائه دهد.matinmos@gmail.com