محمود فاضلی
خوزه مانوئل سانتوس رئیسجمهور کلمبیا از توافقاتحاصله در مذاکرات صلح دولت با نیروهای مسلح فارک (FARC) در هاونا (کوبا) و پس از 25 دور گفتگو ابراز خرسندی نمود و اطمینان داد به عنوان رئیس دولت تمام تلاش خود را برای برقراری صلح بکار خواهد بست. ما این توافقها را با یک استراتژی که کلمبیا را دگرگون میسازد به کار میگیریم و امیدواریم که مردم نیز از این برنامه دولت بهره ببرند. در حال حاضر مذاکرات دولت با فارک به نیمی از توافقها دست یافته و ما به دستیابی صلح در کلمبیا نزدیک هستیم.
اولین توافق طرفین در 19 نوامبر 2012 با آغاز مذاکرات انجام شده بود. در ماه آگوست سال 2013، گروه فارک یک توقف در میز مذاکرات انجام داد تا پیشنهاد رئیس جمهوری کلمبیا در مورد برگزاری یک همهپرسی برای قانونی کردن مذاکرات صلح با شبه نظامیان را مورد بررسی قرار دهد.دومین آتش بس میان طرفین از 15 دسامبر تا 15 ژانویه 2014 برقرار شده بود و این گروه به واحدهایش دستور داد آتشبس برقرار کرده و ترک مخاصمه کنند، خواستهای که از سوی دولت رد شد. اولین اعلام آتشبس یکجانبه توسط گروه فارک در کلمبیا مورد استقبال رهبران و سازمانهای سیاسی این کشور قرار گرفته و 32 سازمان و شخصیت طی امضای نامهای آن را تائید کردند.
دولت و چریکهای فارک در پییافتن راه حلی برای مشکل موادمخدر غیرقانونی هستند که سومین موضوع از توافق شش مادهای طرفین است. فارک مخالف راهکار ارائه شده از سوی دولت در برخورد با این موضوع بود که فقط بر ریشهکن سازی و تقویت حضور نظامی در مناطق بومی مبتنی است.فارک اعتقاد دارد تولید، تجارت و مصرف موادمخدر باید به عنوان معضل حاد اجتماعی که راهحل نظامی ندارد مورد شناسایی قرار گیرد.چریکها همچنین خواستار مشارکت ملی و بینالمللی و تعهد قدرتهای بزرگ به عنوان متقاضیان اصلی مواد افیونی برای مقابله با این مشکل هستند.
اما در دور جدید گفتگوها طرفین در هاوانا،نیروهای مسلح انقلابی «فارک» و ارتش آزادی بخش کلمبیا طی معاهدهای به امضای «تیمولئون خیمنس» و «نیکلاس رودریگرز» اعلام کردند که کلمبیا به توافقی همهجانبه و مؤثر در روند ایجاد صلح بین این ۲ گروه نیاز دارد و این که شورش در نظام انتخاباتی کلمبیا جایی نخواهد داشت و هرگونه بینظمی میتواند در نتایج آن تأثیر منفی داشته باشد.رئیس جمهور کلمبیا این نوید را به مردم خود میدهد که مفاد توافقات انجام شده جهت تجزیه و تحلیل در اختیار آنها قرار خواهد گرفت و در 26 ماه می پس از انتخابات، شورای ملی صلح را تشکیل میدهد. به ادعای وی ایجاد صلح در کشور، منافع ملی را به ارمغان میآورد. به عنوان مثال کشاورزان میتوانند در زمینهای خود برداشت کنند، صنعت گردشگری افزایش مییابد چون مردم میتوانند در سراسر کشور با امنیت حرکت کنند.
منابع دولتی اعلام میدارند تیم مذاکره کننده و دولت در حال ارزیابی این امر هستند، که چگونه تلاشهای خود را بر روی تبلیغات سیاسی و انتخاباتی متمرکز کنند. دولت میخواهد مردم کلمبیا توسط آرای صندوقها، تصمیم بگیرند که چه کسی را برای رئیس جمهوری انتخاب کنند و رئیس جمهوری منتخب باید در مورد ادامه این گفتگوها تصمیم بگیرد. انتخابات ریاست جمهوری کلمبیا در روز 25 ماه می (4خرداد) برگزار خواهد شد اما در صورتی که هیچکدام از کاندیداها رای اکثریت لازم برای پیروزی را به دست نیاورند، باید تا دور دوم انتخابات که در روز 15 ژوئن برگزار میشود، صبر کنند.
بدنبال این توافق،بان کی مون دبیر کل سازمان ملل از توافق میان دولت کلمبیا و گروه فارک، به عنوان گامی مهم برای مبارزه با تولید موادمخدر یاد کرد و آن را برای بهبود زندگی مردم کلمبیا مهم دانست. از دیدگاه وی، این توافق برای مهار جرایم مرتبط با کشت کوکائین بسیار مهم است. وی از دولت کلمبیا و شورشیان خواست که به گفتگوهای صلح خود ادامه دهند.آمریکا نیز از توافق میان دولت کلمبیا و شبه نظامیان فارک استقبال نمود و آن را گشودن راهی برای توافق صلح همه جانبه در این کشور ارزیابی کرد.جان کری، وزیر خارجه آمریکا، به سانتوس، رئیس جمهور کلمبیا و دولت این کشور درباره این پیشرفت تبریک گفت. به ادعای وی «حل و فصل مسئله تولید و قاچاق موادمخدر، نکتهای اساسی برای دستیابی به صلح است.کاهش قاچاق کوکائین استقرار شرایط لازم را برای روند صلحی که از این به بعد در جریان خواهد بود، امکان پذیر ساخته است».
شورشیان فارک اعلام کردند از 20 تا 28 مه تمامی حملات خود را متوقف خواهند کرد. در این زمان انتخابات ریاست جمهوری کلمبیا نیز 25 مه برگزار خواهد شد. «ارتش آزاد ملی»، دومین گروه شورشی بزرگ کلمبیا نیز در این دوره اعلام آتشبس کرده است.انتخابات ریاست جمهوری و محلی عموما در پی حملات فارکعموما خدشهدار میشود چرا که این گروهها به دنبال ارعاب و تحت تاثیر قراردادن رایدهندگان هستند.
این پیشرفت در فاصله نه روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری 25 مه، امتیازی جدی برای سانتوس است که برای دومین دور پیاپی در این انتخابات نامزد شده است. به ادعای نظرسنجیها رقابتها در این انتخابات فشردهترین رقابتها در 20 سال اخیر خواهد بود.سانتوس طی سخنانی مدعی شد«ما هیچگاه در این مسیر که به ما امکان خواهد داد به این جنگ پایان دهیم تا این حد پیش نرفته بودیم.آیا میتوان کلمبیایی بدون کوکایین را تصور کرد؟ این امر در صورتی محقق خواهد شد که این توافقنامهها به اجرا در بیاید».دو فصل از این مذاکرات هنوز باز است: پرداخت غرامت به قربانیان جنگی که از سال 1964 هزاران نفر کشته بر جا گذاشته است و ساز و کاری که زمینه را برای پایان دادن به مناقشه فراهم کند.این گفتگوها با قدیمیترین گروه چریکی که هنوز در آمریکای لاتین فعال است، در کانون مبارزات انتخاباتی در کلمبیاست.اما «اسکار ایوان زولوآگا» رقیب اصلی وی از روند صلح با شورشیان ابراز تردید میکند و وعده میدهد در صورتی که به قدرت برسد، شرایط سختتری بر شورشیان فارک اعمال کند.
برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سبب شده است گفتگوهای صلح بین دولت کلمبیا با شبه نظامیان گروه فارک در معرض خطر قرار بگیرد زیرا اگر خوان مانوئل سانتوس رئیس جمهور کنونی و نامزد انتخابات پیش روی در انتخابات شکست بخورد، این شکست انتخاباتی میتواند موجب توقف گفتگوهای صلح دولت با فارک شود. جنگ داخلی کلمبیا بین این گروه جداییطلب چپگرا با دولت مرکزی، هزاران کشته برجا گذاشته است. مردم کلمبیا از این موضوع که بار دیگر شعلههای درگیریهای داخلی در کشورشان روشن شود> نگران بوده و آنها میبایستی تاوان این جنگ داخلی را بپردازند.
از دهه 1960 تاکنون که شورشیان فارک با دولت کلمبیا میجنگند، هزاران نفر جان خود را از دست داده و یا بسیاری دیگر وادار به ترک خانههای خود شدهاند.گروه چریکی فارک که به عنوان شاخه نظامی حزب کمونیست کلمبیا فعالیت دارد، در سالهای 1964-1966 تأسیس شد.منابع غربی مدعیاند فارک در ابتدای فعالیت خود، تنها به مبارزات مسلحانه در قالب تاکتیکهای چریکی میپرداخت اما طی سالهای دهه 1980 قاچاق موادمخدر را نیز به فعالیتهای خود افزود و رسماً از حزب کمونیست کلمبیا جدا شد و «حزب کمونیست جداگانهای تأسیس کرد.به رغم ادعای آمریکا و اتحادیه اروپا مبنی بر اینکه فارک سازمانی تروریستی است، این گروه خود را همچنان یک سازمان چریکی انقلابی میداند.
منابع دولتی تخمین میزنند در اثر درگیریهای این کشور، حدود ۶۰۰ هزار نفر از مردم کشته و حدود سه میلیون نفر دیگر نیز آواره شدهاند. علاوه براین، ۱۵ هزار نفر نیز مفقود شدهاند.طبق آمار غیررسمی، این سازمان حدود هشت هزار جنگجوی مسلح دارد که در جنگلهای جنوب شرقی این کشور مشغول مبارزهاند. نیروهای فارک علیرغم ضربات و شکستهایی که طی دو سال اخیر متحمل شدند همچنان فعال میباشند و اعلام نابودی آنها را باید بیش هر چیز در عادتارتش کلمبیا در بزرگ جلوهنمایی و اغراق نتاییج عملکرد خود جستجو کرد.
4949
نظر شما