سعید جعفری پویا
پس از کوفی عنان، اخضر ابراهیمی هم نتوانست قدمی در راه معضل بزرگ خاورمیانه بردارد. وزیر خارجه پیشین الجزایر هم نتوانست همچون دبیر کل سابق سازمان ملل، دولت سوریه، معارضین، مخالفین و مبارزین را به توافقی پایدار برساند. اخضر ابراهیمی پس از چندین بار تهدید بالأخره رسماً اعلام کرد که با ابراز تأسف ناگزیر است فعالیت خود را در خصوص بحران سوریه به پایان برساند. قاسم محبعلی می‌گوید: «دیگر جای کاری برای ابراهیمی در مسئله سوریه وجود نداشت» با این دیپلمات پیشین وزارت خارجه و کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص موضوع استعفای ابراهیمی گفتگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید:
آقای اخضر الابراهیمی نماینده سازمان ملل متحد در مسئله سوریه اعلام کرد که از سمت خود استعفا می‌دهد و از این که نتوانسته بحران سوریه را حل کند ابراز تأسف کرده است. این کناره‌گیری را چگونه تحلیل می‌کنید؟
واقعیت این است که شرایط در سوریه چند سالی است که در نقطه بحرانی قرار دارد. پیش از آقای ابراهیمی، کوفی عنان نماینده ویژه سازمان ملل در مسئله سوریه بود که تلاش‌های او هم بدون نتیجه به پایان رسید و طرفین نتوانستند با یکدیگر به تفاهمی پایدار در خصوص شرایط پیچیده شده سوریه دست یابند. پس از بن بست حاصل‌شده آقای اخضر ابراهیمی جایگزین کوفی عنان شد.آقای ابراهیمی هم بارها چه با نیت تهدید و چه با جدیت تاعلام کرده بود که در صورت ادامه وضعیت فعلی استعفا خواهد داد، اما با عدم وقوع گشایش در امورات سوریه، بالأخره آقای ابراهیمی به این نتیجه رسید که کنار برود. همان طور که آقای کوفی عنان به این سرنوشت دچار شده بود. واقعیت این است که هیچ جای کاری برای حل مسئله سوریه مشاهده نمی‌شود و یادست کم دیگر جای فعالیتی برای آقای اخضر ابراهیمی وجود ندارد.
آقای بشار جعفری نماینده دائم سوریه در سازمان ملل در اظهاراتی دلیل شکست اخضر ابراهیمی و نتیجه‌بخش نبودن تلاش‌هایش او را دخالت در امور داخلی سوریه دانسته است. آیا به نظر شما ابراهیمی به دلیل دخالت در امور داخلی این کشور نتوانسته بحران سوریه را بر سرانجام برساند؟
این نظر آقای جعفری است. اما واقعیت این است کسی که می‌خواهد میانجی باشد باید دو طرف را به رسمیت بشناسد. وقتی دولت سوریه، طرف مقابل خود را به رسمیت نمی‌شناسد، انجام میانجیگری دشوار است. ولی میانجی بین چه گروه‌هایی بوده است؟ بین دولت و گروه‌هایی که با دولت می‌جنگند. بنابراین آقای ابراهیمی باید حد وسط را می‌گرفت و اصولاً ذات این مسئله مربوط به امور داخلی سوریه است.
به نظر شما آقای ابراهیمی در امور داخلی سوریه دخالت کرده است؟
من نمی‌توانم بگویم دخالت نکرده است. وقتی یک گروه داخلی با دولتی می‌جنگند، هر کسی بخواهد در این مسئله میانجیگری کند در خصوص مسائل داخلی آن کشور ورود پیدا کرده است. وظیفه آقای اخضر ابراهیمی میانجیگری بین دولت اسد و یک دولت خارجی دیگر که نبوده است. بین دولت سوریه و گروه‌ها و معارضینی بوده که با دولت مرکزی دمشق می‌جنگیدند. بنابراین اصل داستان، یک مسئله داخلی است. خود دولت اسد هم پذیرفته بود که اخضر ابراهیمی در این مسئله داخلی حضور داشته باشد. بنابراین این سخن بشار جعفری چندان محکمه‌پسند نیست. شما نمی‌توانید در مورد یک مسئله داخلی میانجیگری کنید و رفتار شما را مداخله در امور داخلی آن کشور بنامند.
نامزدی اسد در انتخابات ریاست جمهوری سوریه تا چه حد بر استعفای ابراهیمی موثر بوده است؟
نامزدی آقای بشار اسد طبیعتاً جهت مخالف این مسیر است. اگر قرار بود تفاهمی میان طرفین صورت گیرد، آقای اسد باید در برگزاری انتخابات تأمل می‌کرد. به عبارت دیگر اگر قصد و نیت دولت سوریه این است که به مصالحه‌ای با مخالفین دست یابد، باید اجازه می‌داد تا شرایط به نحوی پیش می‌رفت که در نهایت این انتخابات بین او و یکی از مخالفینش برگزار می‌شد. نه اینکه انتخاباتی بین او و یکی از دوستانش. بنابراین طبیعی است وقتی این راه بسته شود و دولت اسد همچنان قصد دارد مسیر قبلی را ادامه دهد، میانجیگری دیگر مفهومی ندارد.
بر این اساس چه چشم‌اندازی برای تحولات و بحران سوریه قائل هستید؟ آیا شرایط در سوریه پیچیده‌تر خواهد شد؟
قطعاً همین طور است. اوضاع سوریه پیچیده‌تر می‌شود. دولت سوریه هم پس از برگزاری انتخابات اعلام خواهد کرد که در مناطقی که حکومت دارد با درصد بالایی برنده شده است. از سوی مقابل مخالفین و گروه‌های معارض این انتخابات را نمی‌پذیرند و جامعه بین‌المللی هم به برگزاری انتخابات در این شرایط اعتراض خواهند کرد. ناگفته پیداست که در این شرایط جنگ داخلی در سوریه هم ادامه پیدا خواهد کرد و بحران در سوریه باقی خواهد ماند.
49308
نظر شما