سعید جعفری پویا
مطابق معمول انتخاب رئیس جمهور در دموکراسی انجمنی لبنان به بحرانی لاینحل تبدیل شده است. جریان 14 مارس به سمتی و 8 مارس هم به جهتی دیگر متمایل هستند. بر این اساس هریک سعی می کنند رئیس جمهور آینده که باید از میان مسیحیان مارونی آن کشور باشد، از افراد نزدیک به جریان خود معرفی شود. همین مسئله سبب شده تا بازهم فرآیند انتخاب رئیس جمهور در این کشور طولانی شود. با محمد علی سبحانی سفیر پیشین ایران در لبنان گفتگویی در خصوص فرآیند انتخاب رئیس جمهور در این کشور انجام دادیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
رایزنی های گسترده در میان جریان های سیاسی لبنان همچنان بی نتیجه بوده است و طوایف مختلف هنوز نتوانسته اند بر سر معرفی رئیس جمهور و انتخاب وی با یکدیگر به نتیجه برسند. شرایط در این کشور مدیترانه ای را چگونه تحلیل می کنید؟
علت اصلی مشکلات در انتخاب رئیس جمهوری در لبنان به مشکلی سیاسی جدی هم در عرصه داخلی و منطقه ای باز می گردد. بدین معنا که اختلافاتی که میان گروه های مختلف لبنانی، به ویژه بین 8 مارس و 14 مارس از چندین سال پیش و بر سر مسائلی چون ترور حریری و جنگ 33 روزه و مواردی از این قبیل ریشه دارد باعث شده، تا شرایط به حدی بغرنج شودکه امکان حصول به توافق در مسائل ساده تر نیز دشوار شود، چه برسد به اینکه در خصوص انتخاب رئیس جمهور با یکدیگر به اجماع برسند. در بعد منطقه ای هم اتفاقاتی که در چند وقت اخیر در سوریه افتاده و همچنان هم ادامه دارد سبب شده، زخم عمیقی در لبنان ایجاد شود. بر همین اساس مسئله چگونگی حضور لبنان در سوریه و همچنین حمایت از اسد و یا مخالفانش یکی از مواردی است که تضاد و اختلاف میان گروه های مختلف لبنانی را تشدید کرده است. طبیعتا این مسائل جراحت هایی را در سطح جامعه لبنان ایجاد کرده که دستیابی به هر نوع توافقی را دشوار تر کرده است. بنابراین با عنایت به این اختلافات و تضادهای جدی، اختلاف بر سر تعیین رئیس جمهور چندان دور از ذهن نیست.
در تازه ترین خبرها، روزنامه الاخبار لبنان مدعی شده طی توافقی که میان ایران و آمریکا صورت گرفته قرار است ژنرال قهوه چی، فرمانده کنونی ارتش لبنان به عنوان رئیس جمهور جدید معرفی و انتخاب شود. این روزنامه در تحلیل خود اظهار داشته ایران و آمریکا با یکدیگر به توافق رسیده اند که فردی به عنوان رئیس جمهور لبنان انتخاب شود که خطر و دردسری برای هیچیک نداشته باشد. آیا چنین تحلیلی می تواند منطبق بر واقعیت باشد؟
من همه خبرها مربوط به لبنان را پیگیری می کنم، از این دست گمانه هم فراوان در رسانه های مختلف مشاهده می شود، اما وجود این گمانه زنی ها دلیل بر این نیست که می تواند صحت هم داشته باشد. به نظر من این جنس خبرها، بیش از اینکه بر فکت ها منطبق باشد، بر تخیل و حدس و گمان نویسندگان آن استوار است.
جریان 14 مارس در ابتدا سمیر جعجع را به عنوان گزینه خود برای انتخاب ریاست جمهوری به پارلمان معرفی کرد، اما مطابق پیش بینی ها او نتواست از فیلتر پارلمان لبنان عبور کند؟ دلیل اصلی عدم اجماع بر سر جعجع را چه می دانید؟ سوابق غیر درخشان او در جنگ های داخلی لبنان و همچنین جنگ 33 روزه تا چه میزان بر عدم اجماع روی جعجع نقش داشت؟
بنده از ابتدا هم معتقد بودم که شانس سمیر جعجع برای ریاست جمهوری بسیار کم است به دلیل همان سوابقی که شما به آن اشاره کردید و همچنین نظر مخالفی که جریان هشت مارس نسبت به جعجع دارد باعث شد که او از صحنه رقابت کنار رود.
در حال حاضر گزینه اصلی جریان 8 مارس کیست؟ آیا حزب الله و متحدانش به جز میشل عون آلترناتیوی دارند یا خیر؟
تقریبا می توان مدعی شد که میشل عون گزینه اصلی است، ولی اینکه این جریان بتواند طرف های مسیحی و 14 مارس را قانع کند و توافق آنها را بگیرد، دشوار است، هرچند 8 مارس رایزنی هایی فراوانی انجام خواهد داد تا بتواند میشل عون را راهی کاخ ریاست جمهوری کند. بعد از عون، میشل سلیمان هم دیگر گزینه ای است که این جریان نسبت به آن بی میل نیست. هرچند مخالفت هایی هم علیه او وجود دارد.
برخی از تحلیلگران معتقدند راه حل گره سیاسی لبنان تقسیم پست های ریاست جمهوری و نخست وزیری میان دو جریان 14 و 8 مارس است. به عبارت دیگر اگر رئیس جمهوری نزدیک به شیعیان انتخاب شود، سعد حریری و یا فردی نزدیک به اهل سنت و 14 مارس برای نخست وزیری منصوب گردد. این روند می تواند به صورت بالعکس هم اجرا شود. شما تا چه میزان به این تحلیل باور دارید؟ آیا این راه حل می تواند گره کور معادلات سیاسی لبنان را باز کند؟
این تحلیلی که شما اشاره کردید یکی از گزینه هایی است که در چند ماه اخیر پیرامون آن صحبت های زیادی شده است و برخی از ناظران معتقدند که پیاده سازی چنین سناریویی می تواند پایانی بر این بحران طولانی باشد. از سوی دیگر همانگونه که در ابتدا اشاره کردم معرفی دو فرد اعتدال گرا برای ریاست جمهوری و نخست وزیری هم دیگر گزینه ای است که مورد بحث قرار گرفته است. افرادی که با داشتن وجهه اعتدالی به نوعی فاصله برابری را با هر دو جریان 8 و 14 مارس داشته باشد. بر این اساس هر دو این سناریوها در چند وقت اخیر مطرح شده است و احتمالا یکی از این دو مدل در لبنان پیاده خواهد شد. باید تایید کرد که تلاش جدی چه در سطح داخلی و چه در سطح منطقه ای و بین المللی برای حل این بحران ادامه دارد.
چشم انداز تحولات را چگونه می بینید؟ برخی از کارشناسان معتقدند بحران سوریه می تواند در میان مدت به لبنان سرازیر شود و این کشور هم درگیر جنگ داخلی گردد. آیا استمرار بحران انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر می تواند شایعه ها برای پیاده سازی چنین بحرانی در لبنان را تقویب بخشد؟
اینکه اختلافات داخلی در لبنان سبب شود تا این کشور دوباره به عرصه جنگ داخلی وارد شود چندان محتمل به نظر نمی رسد، چراکه مردم این کشور تجربه جنگ های طاقت فرسا و ویران کننده داخلی را از سر گذرانده اند و دیگر اسیر چنین فضایی نخواهند شد. اما از سوی دیگر به این نکته هم باید توجه کرد که حتی اگر رئیس جمهور و نخست وزیر هم در لبنان معرفی و انتخاب شوند، تا زمانی که بحران سوریه به فرجام مشخصی نرسد نمی توان انتظار داشت که ثبات در لبنان پایدار شود. چراکه من معتقدم مادامی که مشکلات سوریه وجود دارد و توافق و تفاهم منطقه ای بر سر این مسئله ایجاد نشود، مسائل و مصائب لبنان هم ادامه دارد.
30849
نظر شما