یکی از حقوق ما در جامعه برخورداری از شادی و داشتن جامعه‌ای با نشاط است. از دیدگاه برخی جوانان، قرص‌های روان‌گردان تحت عنوان قرص‌های شادی ونشاط آور شناخته شده است درحالی که، در واقعیت نه تنها شادی آفرین نبوده بلکه، افسردگی آور و توهم زا هستند. همچنین تفریحات فردی غیرفعال (رفتن به مراکز خرید، رفتن به رستوران‌ها، پاساژ گردی، تماشای تلویزیون، و...) جای شادی اجتماعی ما را گرفته است و در جامعه به برگزاری جشن‌های گروهی کمتر توجه می‌شود ضمن اینکه، باید بپذیریم که شادی‌های اجتماعی ما در حد ارتباط کلامی توقف کرده و از ارتباطات رفتاری و احساسی واقعی خبری نیست. یکی از ویژگی‌های جامعه امروزی گسترش شهر نشینی، دسترسی بیشتر به فناوری، مشغله‌های فراوان، تحمیل استرس‌های متعدد بر افراد، تعامل فرهنگی بالا و مستعد شدن برای تضعیف هویت فرهنگی، کاهش ارتباطات عاطفی میان مردم، افزایش اختلالات روانی و... است. در چنین جامعه‌ای، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها برنامه‌ریزی مناسب، افزایش پویایی اجتماعی و روانی به عنوان مولفه‌ای مهم در سبک زندگی مردم است چرا که، یکی از گمشده‌های مردم در چنین جامعه‌ای، نشاط و شادابی اجتماعی بوده و بدون تردید این نشاط در عملکرد افراد در جامعه تاثیرگذار است. شادی و غم به عنوان دو پدیده روانشناختی دو روی یک سکه تصور شده و لازمه یک زندگی سالم بوده و گاهی سبقت یکی بر دیگری، در وضعیت تعادلی سیستم روحی- روانی اختلال ایجاد می‌کند. دو مفهوم شادی و نشاط، به ظاهر یکی هستند اما، باید پذیرفت که تفاوت‌هایی هم با هم دارند. شادی یک هیجان انبساطی زود گذر است اما، نشاط یک احساس بهجت و شادمانی درونی است که پایدار و با دوام است. از مهم‌ترین خاستگاه و علل ایجاد شادی، رسیدن به مطلوب‌ها و کسب موفقیت است. هر انسانی یک یا چند مطلوب دارد که رسیدن به آنها برای وی مهم و لذت بخش خواهد بود. گاهی انتظار و امید برای رسیدن به مطلوب‌ها نیز برای انسان لذت بخش است. رسیدن به مطلوب یا نزدیک شدن به آن در انسان احساس شادی می‌آفریند و نرسیدن و عدم امید به آن اندوه و حزن ایجاد می‌کند. ازسوی دیگر می‌توان مطلوب‌ها را براساس طبقه بندی‌های انگیزشی مثل مزلو طبقه‌بندی کرد. طبیعی است مطلوب آدم‌ها با یکدیگر براساس طبقه‌ای که در آن قرارگرفته‌اند متفاوت خواهد بود. در سطوح کلان و اجتماعی، از مهم‌ترین عواملی که در ایجاد شادمانی و رفاه افراد جامعه نقش اساسی دارند عبارتند از: ثروت و استطاعت مادی افراد برای تامین نیازهای اولیه انسانی، آزادی فردی تا افراد محدودیت‌های فیزیکی و روانی کمتری را تجربه کنند زیرا، احساس کنترل داشتن بر محیط به جای احساس در کنترل محیط بودن بر میزان شادمانی اثر دارد که میزان آن در جوامع مختلف متفاوت است، اطلاعات و سواد، برای شناخت اسباب شادی و انواع آن، برابری اجتماعی که معمولاً مفهومی ذهنی است و باعث می‌شود نابرابری اجتماعی را بیشتر بفهمیم. درک نابرابری‌های اجتماعی برای اقشار پایین جامعه زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی و برای اقشار متوسط و تحصیلکرده جامعه زمینه‌ساز نارضایتی است. سلامت فردی، اعتقاد به اختیار انسان در تغییر دادن شرایط و اعتماد به نفس داشتن، هدفمند بودن، روابط شخصی و خانوادگی و اجتماعی بیشتر و موفق داشتن، رویدادهای زندگی مثبت و روشن مانند ترفیع شغلی، کسب مدارک دلخواه، ازدواج موفق و نداشتن اختلاف و دشمنی با اطرافیان، احساس شادمانی را ایجاد و تقویت می‌کنند. بررسی‌ها نشان داده است که سهم نشاط اجتماعی به عنوان یک محرک شادی بخش و نشاط آفرین برای فرد بسیار مهم‌تر از شادی فردی است. به عبارت دیگر نشاط فردی در شرایطی کامل و حاصل می‌شود که مابه ازای بیرونی داشته باشد. بدون وجود متغیرهای نشاط‌انگیز در محیط و موقعیت بیرونی، به راحتی نمی‌توان به نشاط طبیعی دست یافت. در صورتی که به بحث نشاط اجتماعی و شادی‌های مثبت فردی توجه کافی صورت نپذیرد (به ویژه در نسل جوان)، شاهد بروز آن از طریق انواع روش‌های هنجارشکنانه (قانون شکنی و قانون‌گریزی) یا نمودیابی در قالب انواع انحرافات و آسیب‌های اجتماعی خواهیم بود. افرادی که از ظرفیت شادمانی بسیاری برخوردارند، کمتر دچار افسردگی می‌شوند. افسردگی، سرخوردگی و روزمرگی با کمبود شادی رابطه مستقیم دارد. افرادی که به یکنواختی و زندگی خالی از نشاط می‌رسند، زمینه ابتلا به افسردگی خفیف و در بعضی مواقع عمیق را دارند. آنچه در کشور ما درباره شادی و نشاط، برنامه‌ریزی شده است، عموما به‌شکل مقطعی در غالب اوقات فراغت جوانان بوده که برنامه‌ریزی ناکارآمد درباره آن، برای فرد فرد شهروندان ثابت شده است. شادی جامعه در گرو حل مسائل مهم و اساسی زندگی است. تشدید مشکلات اجتماعی می‌توان شادی اجتماعی را نابود سازد. برای افزایش نشاط و شادابی اجتماعی درجامعه می‌توان از ظرفیت فرهنگی اقوام مختلف بهره گرفت. به همین منظور امسال در چهارمین سال متوالی به بهانه دیدار نوروزی جشن سلام مازندرانی‌ها در تهران برگزار می‌شود مازنی‌های مقیم تهران بر اساس سنتی دیرین برای چهارمین سال پیاپی جشن «سلام» را برگزار می‌کنند.
* سید حسن موسوی چلک
دبیر جشن سلام مازندرانی ها
منبع:روزنامه آرمان/مورخ30/1/93/صفحه 5
نظر شما