محمد ایرانی: حزب الله و مخالفانش بر سر ریاست جمهوری توافق می کنند

محمد ایرانی کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است جریان های 8 و 14 مارس در جریان انتخاب رئیس جمهوری لبنان محکوم به حصول توافق با یکدیگر هستند.

سعید جعفری پویا:
دموکراسی انجمنی به صورتی از حکمرانی در جامعه اطلاق می شود که در آن اجماع ها و جریان های حزبی نه با محورهای سیاسی چپ و راست و تفکرات اقتصادی سوسیالیستی و لیبرالیستی که بر اساس زبان، قومیت و دین مشترک از یکدیگر تفکیک می شوند. هرچند این شکل از دموکراسی مدلی بدوی به شمار می رود و امروزه دموکراسی شهروند محور به عنوان الگویی موفق جایگزین شکل قومیت محور شده است، اما به هر صورت لبنان در جهان معاصر یکی از نمادهای دموکراسی انجمنی است که توانسته موفق تر از سایر کشورها این مدل را پیاده سازد. البته این موفقیت بدین معنا نیست که گروه های قومی و مذهبی در این کشور بی هیچ تضاد و اختلاف نظری با یکدیگر به تعامل دست یافته اند. انتخاب رئیس جمهوری جدیدترین سکانس از ظهور این تضادها در جامعه لبنان است. با محمد ایرانی سفیر اسبق ایران در لبنان گفتگویی پیرامون انتخاب رئیس جمهوری لبنان انجام دادیم. این کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است جریان های 8 و 14 مارس محکوم به حصول توافق با یکدیگر هستند.
انتخاب رئیس جمهور در لبنان بسیار طولانی شده و همچنان هم این روند بی نتیجه باقی مانده است. به نظر می رسد رقابت صالی بین سمیر جع جع و میشل عون است. شرایط در بیروت را چگونه تحلیل می فرمایید؟
انتخاب رئیس جمهور در لبنان همواره با پیچیدگی های فراوانی مواجه بوده و عوامل داخلی و خارجی در آن تاثیرگذار بوده است. عوامل داخلی بیشتر به ترکیب بندی طوایف و احزاب سیاسی باز می گردد که در درون مجلس لبنان می توانند برای انتخاب شخص رئیس جمهور تاثیرگذار باشند. انتخابی که بر اساس قانون حتما باید یک مسیحی مارونی باشد. از سوی دیگر شرایط خارجی هم بر تاخیر بر انتخاب رئیس جمهور تاثیر داشته است. در این خصوص می توان به مسائل منطقه و نفوذ قدرت های بین المللی از جمله آمریکا و ملاحظاتی که برخی از طوایف لبنان نسبت به ایالات متحده و یا نگاه ها و دیدگاه های مربوط به آن کشور داشتند نیز اشاره کرد. البته عوامل منطقه ای از جمله نفوذ دولت هایی مانند سوریه که در گذشته تاثیر بسیار تعیین کننده و مستقیمی را در انتخاب رئیس جمهور داشته است، نیز در این میان وجود داشته است. هرچند امروز آن تاثیر تا حد قابل ملاحظه ای کاسته شده است، اما این تاثیر به طور کامل از بین نرفته است. بر این اساس عامل خارجی و داخلی هر دو با همراهی یکدیگر سبب شده اند تا انتخاب رئیس جمهوری مسیحی مارونی که به نوعی عرصه رقابت میان جریان های 8 و 14 مارس است پیچیده تر شود. در ترکیب بندی طایفی و نقطه نظرات خارجی تصور بر این است که آمریکایی ها و جریان غرب از فردی که به جریان 14 مارس متمایل باشد حمایت خواهند کرد. در این جریان آقای سمیر جعجع به شدت تمایل دارد که خود را مطرح کند. از سوی دیگر جریان هشت مارس هم مطابق گذشته آقای میشل عون را معرفی کرده است. به نظر می آید باید منتظر تحولات جدید در روزهای آتی باشیم و تحولاتی که بخش عمده ای از آن به توافقات درون طایفه ای و همچنین مراودات میان نمایندگان پارلمان شکل می گیرد. همچنین باید اشاره کرد که مجلس به صورت مساوی میان مسیحیان و مسلمانان تقسیم شده است. واقعیت این است که باید در روزهای آینده گفتگوها و توافقاتی میان طرفین شکل گیرد. در غیر این صورت ممکن است عدم توافق میان دو جریان سیاسی مهم در لبنان یعنی 8 مارس و 14 مارس سبب امتداد بحران در این کشور شود. در آن صورت احتمالا رئیس جمهور فعلی، میشل سلیمان، به مدت کوتاه و نامعلومی ریاستش تمدید می شود.

گمانه ای که طی روزهای اخیر مطرح شده این بوده که اگر ایران و حزب الله نخست وزیری سعد حریری را بپذیرند، در آن صورت جریانات سنی هم رئیس جمهوری میشل عون را خواهند پذیرفت. تا چه حد بر این تحلیل باور دارید؟
اصولا توافقات در لبنان سابقه دیرینه ای دارد. علی رغم اختلافات و مشکلاتی که بین مذاهب در این کشور وجود دارد در عین حال امکان دستیابی به تفاهم همیشه وجود داشته است. باید اذعان داشت فاصله و گپ بسیار زیادی که بین دو جریان 8 و 14 مارس وجود دارد، اما در عین حال زمینه هایی هم برای توافق میان آنها مشاهده می شود. آینده سیاسی لبنان محتوم به توافق و ائتلاف است و راه دیگری برای آینده سیاسی این کشور وجود ندارد، کمااینکه در گذشته هم به همین شکل بوده است. لبنان همواره در چارچوب های توافقات و سهمیه بندی پست های مختلفی که در قانون اساسی این کشور به آن اشاره شده محکوم به توافق طرف های مختلف با یکدیگر است. احتمالا اگر نخست وزیر از جریان هشت مارس باشد رئیس جمهور به 14 مارس نزدیک تر خواهد بود و بالعکس. اما همانگونه که اشاره کردید، به نظر می رسد این توافق میان دو طرف چندان دور از دسترس نباشد و در حال حاضر هم نشانه هایی در اظهارات برخی از مقامات طرفین دیده می شود که حکایت از این دارد، که سعد حریری به عنوان نخست وزیر و آقای میشل عون هم به عنوان رئیس جمهور مطرح خواهند شد. البته می توان این گمانه را هم مطرح کرد که نزدیک ترین افراد به این شخصیت ها برای نخست وزیری و ریاست جمهوری معرفی شوند.

عربستان سعودی چه نقشی در معادلات لبنان بر عهده دارد؟با توجه به اینکه عربستان سعودی در چند ماه اخیر با رفتارهای خود و به ویژه پس از روی کار آمدن دولت جدید در ایران تا حد زیادی در منطقه منزوی شده است. ضمن اینکه ریاض از دیرباز یکی از حامیان جدی جریان 14 مارس بوده است. بر این اساس نقش آفرینی سعودی در رقابت های داخلی لبنان چگونه خواهد بود؟
عربستان نقش محدودی در لبنان دارد. به ویژه اینکه این کشور همیشه از طریق سوریه در لبنان نقش آفرینی کرده است. امروز این وضعیت با گذشته متفاوت است و بیشتر تلاش های عربستان سعودی روی سوریه متمرکز است. اما در عین حال با توجه به سابقه دیرینه ای که این کشور در لبنان دارد و از جمله تاثیری که این کشور بر جریان 14 مارس و طایفه اهل سنت دارد نباید از تاثیرات این کشور غافل شد. سعد حریری که می توان او را پیشوای این جریان دانست از لحاظ هویتی هم بسیار خود را به عربستان نزدیک می داند. پدر ایشان آقای رفیق حریری هم روابط بسیار حسنه و قدیمی با عربستان داشته و این هم باعث شده نفوذ عربستان در طایفه اهل سنت تا حدود زیادی ادامه داشته باشد. ولی امروز قطعا این نفوذ در لبنان به دلایلی چون درگیر شدن لبنان در مشکلات عدیده، مسائل سوریه، انجام عملیات های تروریستی در این کشور و همچنین مطرح شدن عربستان به عنوان اصلی ترین متهم این اتفاقات، باعث شده تا ریاض نسبت به گذشته نقش به مراتب کمتری داشته باشد. ولی به هر صورت به هیچ وجه نباید به طور کامل نفوذ عربستان را در طایفه اهل سنت لبنان نادیده بگیریم.

4949

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 348022

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 14 =