مجید جویا: برای اولین بار از زمان فاجعه نیروگاه هسته‌ای دای‌ایچی در فوکوشیمای ژاپن که به دنبال زلزله 9 ریشتری و سونامی عظیم سه سال گذشته به وقوع پیوست، و به رغم این که هنوز تشعشعات رادیواکتیو منطقه در سطح بالایی قرار دارد، ساکنین بخش کوچکی از یکی از محلات اطراف نیروگاه اجازه یافته‌اند که به خانه‌های خود برگردند.
در نیمه شب 31 مارس/11 فروردین، دولت ژاپن به طور رسمی دستور تخلیه قسمتی از بخش میاکوجی در شهر تامورا را که در فاصله 20 کیلومتری از نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما قرار دارد، صادر کرد. به این ترتیب، اکنون تقریبا 360 نفر از ساکنین این منطقه اجازه بازگشت به خانه‌های خود را پیدا کرده‌اند. اما آنها تنها بخش کوچکی از جمعیت 80 هزار نفری ساکنین مناطق همجوار نیروگاه را تشکیل می‌دهند که با فرمان تخلیه اضطراری از محل رانده شدند.
شرح عکس: کیمیکو کویاما، 69 ساله، روز سه شنبه هفته قبل برای اولین بار پس از سه سال به خانه خود بازگشت. او و دیگر ساکنان منطقه، سه سال پیش و پس از زلزله و سونامی که منجر به آسیب دیدن نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما در 20 کیلومتری محل سکونت آنها شد، مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند.
به دنبال زلزله 9 ریشتری 11 مارس 2011/ 20 اسفند 1389 در اقیانوس آرام، سونامی عظیمی سواحل فوکوشیما را به زیر آب برد، امواج سونامی از دیوار پشتیبان نیروگاه هسته‌ای عبور کردند و سیستم برق پشتیبان آن را که برای نیروگاه حیاتی بود، از بین بردند. با خاموش شدن سیستم خنک کننده رآکتورها، دمای قلب رآکتور بالا و بالاتر رفت و منجر به ذوب جزئی میلههای سوخت در برخی رآکتورها شد. هرچند این بحران خیلی زود مهار شد و انفجار هسته‌ای (همانند حادثه چرنوبیل) اتفاق نیفتاد، اما انفجارهای گاز هیدروژن و نشت مواد رادیواکتیو به محوطه بیرون موجب شد که دولت ژاپن تا شعاع 30 کیلومتری نیروگاه را منطقه ممنوع اعلام کند. بخش عمده افراد تخلیه شده، هنوز اجازه بازگشت را پیدا نکرده‌اند.
چندین تن خاک جابجا شده است
پیش از این که به ساکنین منطقه اجازه بازگشت داده شود، یک عملیات گسترده پاکسازی در بخش میاجوکی انجام گرفت. کاترین هیگلی، استاد مهندسی هسته‌ای و فیزیک ایمنی تشعشعات در دانشگاه ایالتی اورگان، گفت که کارگران چندین تن خاک سطحی، چمن و گیاهان را که با مواد رادیواکتیو موجود در هوا آلوده شده بودند، جمع آوری کردند. این مواد در نتیجه ذوب جزئی راکتورهای نیروگاه و انفجارهای رخ داده در آنجا وارد هوای منطقه شده بودند. این مواد در کیسه‌های پلاستیکی بسته بندی شده و به تاسیسات ذخیره مواد آلوده به رادیواکتیو فرستاده شدند، و در آنجا باقی خواهند ماند تا آلودگی به مرور رفع شود. به گفته او، معمولا چنین عملیاتی میزان تشعشع را 10 تا 100 برابر کمتر می‌کند.
به باور کیلی کلاسیک، متخصص بهداشت از کلینیک مایو در روچستر مینه‌سوتا و کارشناس قرار گرفتن در معرض تشعشعات حتی با این وجود، میزان تشعشات باقیمانده در میاکوچی هنوز خیلی بالاتر از سطح پیش از حادثه است. به گفته او، تازه‌ترین آزمایش‌ها در میاکوجی نشان از یک طیف بین 0.5 تا 5.0 میکروسیورت در ساعت، دارد و این بدان معنی است که در یک بازه یک ساله، ساکنین منطقه در معرض تشعشعی برابر با 4380 میکروسیورت قرار خواهند گرفت، که به گفته کلاسیک تقریبا 10 برابر میزان تشعشع پس زمینه حالت عادی در آن منطقه است.
هرچند این سطوح خیلی پایین‌تر از حدی است که بلافاصله منجر به بیماری شود، ولی خطر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تشعشعات سطح پایین، هنوز شناخته شده نیست. به ادعای سازمان بهداشت جهانی، پژوهش‌ها بر روی بیمارانی که با رادیوتراپی درمان می‌شوند، نشان از این دارد که اگر فرد در معرض دوز تشعشع بالاتر از 100 هزار میکروسیورت قرار گیرد، خطر ابتلا به سرطان در او به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد. اگر تشعشعات در میاکوجی در سطح فعلی باقی بمانند، افرادی که در آنجا زندگی خواهند کرد، در کمتر از 23 سال به این سطح تشعشع خواهند رسید.
دستوری برای فرار از پرداخت خسارت؟
کلاسیک و دیگر کارشناسان نگرانند مردمی که به خانه‌هایشان بازمی‌گردند، با آشامیدن آب از حوزه‌های آبخیز محلی یا سبزیجات و گوشتی که در آن ناحیه رشد کرده، در معرض تشعشعات اتمی در سطوحی بالاتر از 0.5 میکروسیورت بر ساعت قرار گیرند. به گفته کلاسیک، اندازه گیری تشعشعات سطحی توسط بازرسان دولتی، که با دستگاه‌های اندازه گیری تشعشع قابل حمل به این سو و آن سو می‌رفتند، نخواهد توانست آلودگی ناشی از این منابع را اندازه گیری کند.
بنا به گزارش‌های رسانه‌های ژاپنی، مردم محلی احساس دوگانه‌ای در مورد بازگشت به خانه‌های خود دارند.
ادوین لایمن، فیزیکدان و دانشمند ارشد در اتحادیه دانشمندان نگران، هشدار می‌دهد مبادا دولت ژاپن می‌خواهد میاکوجی و دیگر مناطق آلوده را تعمدا پیش از پاکسازی کامل بازگشایی کند تا از زیر بار پرداخت خسارت بیشتر به کسانی که از خانه‌های خود تخلیه شده‌اند فرار کند. به گزارش آساهی شیمبون، بنیاد تسهیل بازپرداخت خسارت هسته‌ای دولت ژاپن تا کنون 1500 میلیارد ین (معادل 14.63 میلیارد دلار) به شرکت گرداننده نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما قرض داده تا به مردم ساکن مناطق آسیب دیده، خسارت پرداخت کند. لغو دستور تخلیه، به معنای پایان این پرداخت‌ها خواهد بود.
لایمن می‌گوید: «مردم نباید مجبور به انتخاب بین دو گزینه از دست دادن خانه یا قطع پرداخت خسارت و بازگشت به جایی شوند که در آن، هنوز سطح تشعشعات بسیار بالاتر از سطح قبل از حادثه است».
آساهی شیمبون همچنین گزارش کرده که دولت در نظر دارد در اواخر ماه جولای / اوایل مرداد ماه دستور تخلیه را برای بخشی از دهکده کاوااوچی نیز لغو کند. پیش از حادثه، 276 نفر در این منطقه زندگی می‌کردند. دیگر مناطقی که احتمالا به زودی شاهد لغو حکم تخلیه شوند، شامل کاتسورائو، ناهارا، لیتاته، مینامی- سوما و کاواماتا خواهند بود.
این روزنامه در ادامه خبر خود آورده که بعید به نظر می‌رسد حکم تخلیه مناطق دیگر مانند اوکوما و توتابا، که فاصله کمتری با نیروگاه دارند، به این زودی‌ها لغو شود، چون سطوح تشعشع در آنها هنوز خیلی زیاد است.
53271
نظر شما